Đáp án Tiếng Việt 5 cánh diều Bài 5: Ôn tập giữa học kì 1

BÀI 5. ÔN TẬP GIỮA HỌC KÌ I

TIẾT 1

Câu 1: Nam và An trở thành bạn của nhau trong hoàn cảnh nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Khi cả hai cùng tham gia thi ý tưởng về chủ đề “Em yêu môi trường quê em” trong mục “Góc sáng tạo” của báo Thiếu niên Tiền phong, Nam và An trở thành bạn của nhau.

Câu 2: Đối với Nam, chuyến về thăm quê bạn có gì đặc biệt?

Hướng dẫn chi tiết:

Đây là lần đầu tiên Nam nhìn thấy biển, một cảnh đẹp vô cùng. Ngoài ra, bạn còn có cơ hội tìm hiểu thêm về cuộc sống ở ven biển và tham gia vào các hoạt động như đi dọc triền cát, tìm ốc. Vì vậy đối với Nam chuyến về thăm quê bạn rất đặc biệt.

Câu 3: Mơ ước của hai bạn có gì giống nhau?

Hướng dẫn chi tiết:

- Nam mơ ước sẽ học ngành thuỷ lợi để đem nước về vùng đồi khô khát, 

- An mơ ước trở thành cảnh sát biển để giữ cho biển mãi bình yên và nhiều tôm cá.

=> Mơ ước của hai bạn đều liên quan đến việc bảo vệ và cải thiện môi trường.

Câu 4: Tìm hai từ đồng nghĩa với mơ ước.

Hướng dẫn chi tiết:

Hai từ đồng nghĩa với mơ ước: ước vọng; khát vọng.

TIẾT 3

Câu 1: Tìm trong các đoạn văn sau những từ đồng nghĩa với mỗi từ in đậm:

a) Trước trận thi đấu với lớp 5A, đội trưởng Tùng tập trung cả đội lại và nói:

- Lớp 5A có một cầu thủ mới từ nơi khác chuyển về, đó là một tiền đạo chất lượng mà hậu vệ không dễ gì ngăn chặn được.

Quay sang thủ môn, Tùng nói tiếp:

- Cậu là thủ thành của đội, phải hết sức chú ý chân sút ấy nhé.

LỘC HÀ

b) Sáng mùa đông, trời lạnh cóng. Những cơn gió mùa thổi ù ù dọc sườn đồi. Gió luồn qua mái hiên, chui vào khe cửa sổ, len lỏi vào tận trong căn phòng nhỏ của Hà. Nằm trong chăn kín mít mà Hà vẫn thấy rét ơi là rét. Hà khẽ hé chân, không khí lạnh buốt như xộc vào. Hà chợt nghĩ tới mẹ. Trời lạnh giá thế này mà mẹ đã dậy, ra vườn rồi.

HỒNG AN

Hướng dẫn chi tiết:

a) Đồng nghĩa với tiền đạo: chân sút

Đồng nghĩa với thủ môn: thủ thành

b) Đồng nghĩa với lạnh cóng: lạnh buốt, lạnh giá.

Đồng nghĩa với luồn: chui, len lỏi.

Câu 2: Các từ in đậm trong đoạn thơ dưới đây được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?

Răng của chiếc cào

Làm sao nhai được?

Mũi thuyền rẽ nước

Thì ngửi cái gì?

Cái ấm không nghe 

Sao tai lại mọc?

QUANG HUY

Hướng dẫn chi tiết:

Những từ in đậm trong đoạn thơ trên được dùng ở nghĩa chuyển. 

Câu 3: Tra từ điển, tìm một từ đa nghĩa. Đặt 2 câu với từ đó: 1 câu dùng nghĩa gốc, 1 câu dùng nghĩa chuyển.

Hướng dẫn chi tiết:

Một từ đa nghĩa em tìm được là từ “trái”. Dưới đây là hai câu sử dụng từ “trái” với hai nghĩa khác nhau:

- Nghĩa gốc: “Mẹ vừa mua cho em một trái táo rất to và ngon.”

- Nghĩa chuyển: “Cô giáo dạy rằng, việc lừa dối bạn bè là một hành động trái với lương tâm.”

TIẾT 4

Câu hỏi: Viết tiếp 1 trong 2 đoạn văn có câu mở đoạn dưới đây để giới thiệu về nhân vật trong đoạn văn đó.

1. Mỗi lần ăn dưa hấu, tôi lại nghĩ đến hình ảnh một chàng trai tháo vát, chăm chỉ sống giữa một đảo dua. Chàng trai đó là Mai An Tiêm – nhân vật chính trong câu chuyện Sự tích dưa hấu mà tôi đã học...

2. Ngay từ khi còn bé xíu, hình ảnh cậu bé Gióng trong câu chuyện của bà, của mẹ đã in đậm trong tâm trí tôi. Đó là một cậu bé...

Hướng dẫn chi tiết:

Đoạn văn 1: 

Mỗi lần ăn dưa hấu, tôi lại nghĩ đến hình ảnh một chàng trai tháo vát, chăm chỉ sống giữa một đảo dua. Chàng trai đó là Mai An Tiêm – nhân vật chính trong câu chuyện Sự tích dưa hấu mà tôi đã học từ khi còn nhỏ. Mai An Tiêm, một chàng trai trẻ đầy nhiệt huyết và quyết tâm, đã bị đày ra đảo hoang vì một hiểu lầm. Nhưng anh không từ bỏ. Thay vào đó, anh đã dùng sức mạnh và trí tuệ của mình để sống sót và thịnh vượng trên đảo. Anh đã tìm thấy những hạt dưa hấu trên bãi biển và quyết định trồng chúng. Với sự kiên nhẫn và chăm chỉ, anh đã biến đảo hoang thành một vườn dưa hấu tươi tốt. Khi những trái dưa hấu nở ra, anh đã nhận ra rằng chúng chứa đầy hạt - một biểu tượng cho sự sống và hy vọng. Mai An Tiêm đã trở thành biểu tượng cho sự kiên trì, lòng can đảm và tinh thần không bao giờ từ bỏ. Mỗi khi tôi ăn dưa hấu, tôi lại nhớ đến câu chuyện về Mai An Tiêm và những bài học quý giá mà anh ấy đã để lại.

Đoạn văn 2: 

Ngay từ khi còn bé xíu, hình ảnh cậu bé Gióng trong câu chuyện của bà, của mẹ đã in đậm trong tâm trí tôi. Đó là một cậu bé không nói một lời cho đến khi đất nước gặp nguy, cậu mới mở miệng. Cậu bé Gióng, với sức mạnh phi thường, đã lớn lên trong một thời gian ngắn và trở thành một chiến binh dũng cảm. Cậu cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt, và đánh bại kẻ thù để bảo vệ quê hương. Cậu bé Gióng, với lòng yêu nước sâu sắc và ý chí kiên cường, đã trở thành biểu tượng cho sức mạnh và lòng dũng cảm của người Việt Nam. Mỗi khi tôi nghe câu chuyện về cậu bé Gióng, tôi cảm thấy tự hào và truyền cảm hứng. Cậu ấy nhắc nhở tôi rằng, dù chúng ta có nhỏ bé đến đâu, chúng ta vẫn có thể trở nên mạnh mẽ và dũng cảm khi đất nước cần chúng ta. Cậu bé Gióng, với tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm, sẽ mãi mãi là nguồn cảm hứng cho tôi.

TIẾT 5 

…