Giáo án chuyên đề Địa lí 12 chân trời CĐ 2 Phần II: Các loại vùng kinh tế

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

VÙNG KINH TẾ - XÃ HỘI

Câu 1: Vùng kinh tế - xã hội là gì?

……………………………………………………

Câu 2: Vùng kinh tế - xã hội được hình thành dựa trên những tiêu chí nào?

……………………………………………………………

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM

Câu 1: Vùng kinh tế trọng điểm là gì?

……………………………………………………

Câu 2: Vùng kinh tế trọng điểm được hình thành dựa trên những tiêu chí nào?

…………………………………………………

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3

VÙNG KINH TẾ NGÀNH

Câu 1: Vùng kinh tế ngành là gì?

……………………………………………………………

Câu 2: Vùng kinh tế ngành được hình thành dựa trên những tiêu chí nào?

…………………………………………

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4

Câu hỏi: Phân biệt các loại vùng kinh tế: vùng kinh tế – xã hội, vùng kinh tế trọng điểm, vùng kinh tế ngành

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

VÙNG KINH TẾ - XÃ HỘI

Câu 1: Vùng kinh tế - xã hội là gì?

Vùng kinh tế – xã hội là một bộ phận của lãnh thổ quốc gia, gồm một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có các hoạt động kinh tế – xã hội tương đối độc lập, thực hiện sự phân công lao động xã hội của cả nước. Đây là loại vùng phục vụ việc hoạch định chiến lược và quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội theo lãnh thổ cũng như để quản lí các quá trình phát triển kinh tế – xã hội trên mỗi vùng của đất nước. 

Câu 2: Vùng kinh tế - xã hội được hình thành dựa trên những tiêu chí nào?

- Về phạm vi ranh giới vùng: Vùng bao gồm ranh giới hành chính của một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tạo thành vùng lãnh thổ thống nhất, không bị chia cắt, rời rạc.

- Có sự tương đồng về vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên: Các yếu tố tự nhiên tương đồng về khí hậu, địa hình, đất, khoáng sản,...để có thể nhóm các tỉnh, thành phố thành một vùng và có thể phân biệt rõ vùng này với vùng khác. 

- Có sự tương đồng về điều kiện kinh tế: Có nhiều chỉ tiêu phản ánh sự tương đồng về điều kiện kinh tế như: quy mô GRDP, GRDP/người, cơ cấu và chuyển dịch cơ cấu kinh tế,...

- Có điều kiện tương đồng về xã hội, lịch sử, văn hoá, dân cư: Một số chỉ tiêu để phân tích sự khác biệt giữa các vùng như quy mô, tốc độ gia tăng dân số; phân bố dân cư, dân tộc; trình độ và cơ cấu lao động; tập quán truyền thống;... để có thể nhóm gộp tạo thành vùng.

- Có điều kiện tương đồng về xã hội, lịch sử, văn hoá, dân cư: Một số chỉ tiêu để phân tích sự khác biệt giữa các vùng như quy mô, tốc độ gia tăng dân số; phân bố dân cư, dân tộc; trình độ và cơ cấu lao động; tập quán truyền thống;... để có thể nhóm gộp tạo thành vùng.

- Cơ sở hạ tầng và khả năng kết nối: Trình độ phát triển của cơ sở hạ tầng là một yếu tố quan trọng, nhất là giao thông vận tải, cơ sở năng lượng, thông tin liên lạc,...

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM

Câu 1: Vùng kinh tế trọng điểm là gì?

Vùng kinh tế trọng điểm là một bộ phận của lãnh thổ quốc gia hoặc của một vùng, hội tụ các điều kiện và yếu tố phát triển thuận lợi, có tiềm lực kinh tế lớn, trình độ phát triển cao, giữ vai trò dẫn dắt, đầu tàu thúc đẩy, lan toả phát triển chung của cả nước hoặc của một vùng.

Câu 2: Vùng kinh tế trọng điểm được hình thành dựa trên những tiêu chí nào?

- Bao gồm phạm vi của nhiều tỉnh, thành phố và ranh giới có thể thay đổi theo thời gian tuỳ thuộc vào chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

- Tập trung vào một số địa bàn có điều kiện thuận lợi về vị trí địa lí, các nguồn lực tự nhiên, kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội, nguồn nhân lực chất lượng cao và các tiềm năng, lợi thế khác cho phát triển.

- Được ưu tiên đầu tư về vốn, khoa học công nghệ, cơ sở hạ tầng, có khả năng hấp dẫn các nhà đầu tư,... Từ đó, tạo khả năng phát triển các ngành mới về công nghiệp, dịch vụ, thúc đẩy sự phát triển chung của cả nước cũng như hỗ trợ các vùng khác phát triển.

- Có vai trò lớn với cả nước qua các chỉ tiêu chủ yếu: tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, chiếm tỉ trọng lớn trong cơ cấu GDP cả nước, GRDP/người cao, tạo nguồn thu ngân sách lớn cho đất nước, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại,...

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3

VÙNG KINH TẾ NGÀNH

Câu 1: Vùng kinh tế ngành là gì?

Vùng kinh tế ngành là một vùng mà ở đó phân bố tập trung một ngành sản xuất nhất định, ví dụ vùng nông nghiệp, vùng công nghiệp, vùng du lịch,... Trong vùng kinh tế ngành không chỉ có các ngành sản xuất chuyên môn hoá mà có cả một cơ cấu phát triển tổng hợp, trong đó các ngành sản xuất chuyên môn hoá là cốt lõi của vùng. Phân vùng kinh tế ngành nhằm mục đích xác định hợp lí phương hướng phát triển chủ yếu của ngành trong vùng hiện tại cũng như tương lai, đồng thời là cơ sở cho quy hoạch vùng kinh tế ngành.

Câu 2: Vùng kinh tế ngành được hình thành dựa trên những tiêu chí nào?

Vùng nông nghiệp

- Các yếu tố về kinh tế - xã hội như dân cư và nguồn lao động, cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp, chính sách phát triển nông nghiệp,...

- Hướng chuyên môn hoá sản xuất của vùng, các sản phẩm chuyên môn hoá chiếm vị trí trong sản lượng và xuất khẩu của cả nước.

- Một số chỉ tiêu thể hiện vị trí, vai trò và sự phát triển của vùng: tỉ trọng của nông nghiệp trong cơ cấu kinh tế vùng, quy mô và cơ cấu của một số sản phẩm chủ yếu của vùng so với cả nước, các sản phẩm chuyên môn hoá chủ đạo của vùng,...

Vùng công nghiệp

- Là vùng có sự tương đồng về vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế – xã hội để bố trí các ngành và cơ sở sản xuất công nghiệp nhằm đạt hiệu quả cao. 

- Cơ cấu ngành công nghiệp của vùng, các ngành sản xuất chuyên môn hoá, sự phát triển của các khu kinh tế, khu công nghiệp,...

- Một số chỉ tiêu thể hiện vị trí, vai trò và sự phát triển của vùng: tỉ trọng công nghiệp trong cơ cấu kinh tế vùng, tốc độ tăng trưởng và xu hướng chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp, quy mô và cơ cấu của một số sản phẩm chủ yếu của vùng so với cả nước,...

Vùng du lịch

- Hệ thống cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất – kĩ thuật phục vụ cho phát triển du lịch của vùng, cũng như có khả năng liên kết với các lãnh thổ lân cận, với cả nước và quốc tế.

- Các sản phẩm du lịch đặc trưng, nổi bật; các loại hình du lịch chủ yếu; các địa bàn du lịch trọng điểm; các trung tâm du lịch;...

- Một số chỉ tiêu thể hiện vị trí, vai trò và sự phát triển của vùng: tỉ trọng ngành du lịch trong cơ cấu kinh tế vùng, tốc độ tăng trưởng của ngành, số lượt khách du lịch (trong nước, quốc tế) và doanh thu du lịch của vùng so với cả nước,...

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4

TIÊU CHÍ CHỦ YẾU CỦA MỖI LOẠI 

VÙNG KINH TẾ

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4

Câu hỏi: Phân biệt các loại vùng kinh tế: vùng kinh tế – xã hội, vùng kinh tế trọng điểm, vùng kinh tế ngành

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 5

Tìm hiểu về vùng………………………………………….

1. Trình bày quá trình hình thành vùng kinh tế - xã hội.

2. Trình bày đặc điểm phát triển vùng kinh tế -xã hội. 

Các vùng kinh tế - xã hội

Diện tích

Dân số

Mật độ dân số (người/km²)

Tỉ lệ lao động đã qua đào tạo (%)

Nghìn km²

% so với cả nước

Triệu người

% so với cả nước

92,5

28,7

12,9

13,1

136

25,9

21,3

6,4

23,2

23,6

1091

37,0

95,8

28,9

20,6

20,9

215

25,8

54,5

16,5

6,0

6,1

111

17,0

23,6

7,1

18,3

18,6

778

28,3

40,9

12,4

17,4

17,7

426

14,6

Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản

Công nghiệp và xây dựng

Dịch vụ

Thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm

19,1

41,4

34,5

5,0

5,5

42,6

42,1

9,8

18,5

34,0

38,9

8,6

34,7

20,0

39,9

5,4

4,7

42,6

42,2

10,5

32,1

26,4

35,8

5,7

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 5

1. Trình bày quá trình hình thành vùng kinh tế - xã hội.

2. Trình bày đặc điểm phát triển vùng kinh tế -xã hội.