Giáo án điện tử chuyên đề Hoá học 12 chân trời Bài 7: Liên kết và cấu tạo của phức chất

CHÀO MỪNG CÁC EM

ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

Đầu thế kỉ XX, các kết quả nghiên cứu về cơ học lượng tử đã góp phần làm rõ hơn bản chất của liên kết hoá học trong các phân tử. Nhờ đó, bản chất liên kết trong phức chất cùng được làm rõ hơn bởi thuyết Liên kết hoá trị (VB, valence bond).

KHỞI ĐỘNG

Ion phức [Ni(en)3]2+

KHỞI ĐỘNG

Ion phức [Ni(en)3]2+

Thuyết Liên kết hoá trị mô tả sự hình thành liên kết trong phức chất như thế nào? Các phức chất có dạng hình học xác định không? Phức chất có những loại đồng phân nào?

BÀI 8:

LIÊN KẾT VÀ CẤU TẠO CỦA PHỨC CHẤT

I.

II.

III.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Thuyết liên kết hóa trị trong phức chất

Dạng hình học của phức chất

Đồng phân của phức chất

I.

THUYẾT LIÊN KẾT HÓA TRỊ TRONG PHỨC CHẤT

Quan sát hình 7.3 và 7.4, đọc thông tin trong SCĐ trang 39 – 40, tìm hiểu về sự hình thành liên kết trong phức chất bát diện.

Liên kết trong phức chất bát diện được hình thành do các phối tử cho sáu cặp electron chưa liên kết vào sau orbital lai hóa d2sp3 hoặc sp3d2 trống của nguyên tử trung tâm.

Thảo luận 2 SCĐ trang 40: Hãy cho biết số phối trí của nguyên tử trung tâm và dung lượng phối trí của phối tử trong phức chất được nêu ở các Ví dụ 3 và 4.

Ví dụ 3

Dung lượng phối trí của NH3 bằng 1. Nguyên tử trung tâm liên kết với 6 phối tử NH3, nên số phối trí của co3+ trong phức chất này bằng 6.

Ví dụ 4

Mỗi phối tử H2O hình thành 1 liên kết với nguyên tử trung tâm, nên dung lượng phối trí của nó bằng 1. Nguyên tử trung tâm liên kết với 6 phối tử H2O, nên số phối trí của zn2+ trong phức chất này bằng 6.

Luyện tập trong SCĐ trang 40: Mô tả sự hình thành liên kết trong ion phức [Cu(H2O)6]2+.

Trong ion phức [Cu(H2O)6]2+ có 6 liên kết cho – nhận giữa 6 phối tử H2O với nguyên tử trung tâm Cu2+ (có cấu hình electron [Ar]3d9. Mỗi liên kết cho – nhận được hình thành bởi 1 cặp electron chưa liên kết của phối tử H2O và 1 orbital lai hóa sp3d2 trống của ion Cu2+.

II.

DẠNG HÌNH HỌC CỦA PHỨC CHẤT

Đọc thông tin trong SCĐ trang 41 tìm hiểu thông tin về dạng hình học thường gặp của một số phức chất đơn giản.

Phức chất loại [ML4] thường có dạng hình học tứ diện hoặc vuông phẳng.

Phức chất loại [ML6] thường có dạng bát diện.

THẢO LUẬN 3 SCĐ TRANG 41

Biểu diễn dạng hình học của ion phức chất tứ diện [FeCl4]- và ion phức chất bát diện [Mn(H2O)6]2+.

Luyện tập trong SCĐ trang 41

Phối tử NH3 có dung lượng phối trí bằng 1, trong phức chất có chứa 6 phối tử NH3 thuộc dạng [ML6] nên ion phức chất [Co(NH3)6]2+ sẽ có dạng hình học là bát diện.

Hãy dự đoán và biểu diễn dạng hình học của ion phức chất [Co(NH3)6]2+.

III.

MỘT SỐ ĐỒNG PHÂN

CƠ BẢN CỦA PHỨC CHẤT

Kể tên các dạng đồng phân cơ bản của phức chất.

Các đồng phân đó được tạo ra khi nào? Hãy lấy ví dụ minh họa.

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Đồng phân cis-

Đồng phân trans-

Điều kiện để có các đồng phân cis-, trans-

Được tạo ra khi có sự phân bố khác nhau của các phối tử xung quanh nguyên tử trung tâm. Phức chất vuông phẳng và phức chất bát diện có thể có đồng phân cis – trans.

Ví dụ: phức chất [ptcl2(nh3)2]; [cocl2(nh3)]4+.

Được tạo ra do có sự hoán đổi phối tử anion trong cầu nội và anion ở cầu ngoại.

Ví dụ: [cobr(nh3)5]so4 và [co(nh3)5so4]br.

Được tạo ra khi một phối tử có thể liên kết với nguyên tử trung tâm qua hai hay nhiều nguyên tử khác nhau.

Ví dụ: [co(nh3)5(no2)]2+ và [co(nh3)5(ono)]2+.

THẢO LUẬN 4 VÀ 5

4. Dựa vào Hình 7.6 và 7.7, hãy nêu cách phân biệt đồng phân cis- và đồng phân trans- của phức chất.

5. Viết công thức đồng phân ion hóa của phức chất [CrBr(NH3)5]SO4.

HOẠT ĐỘNG CÁ NHÂN

1

2

Quan sát Hình 7.6 và Hình 7.7 thấy được trong đồng phân cis-, hai phối tử giống nhau (hai phối tử Cl- hoặc hai phối tử NH3) được phân bố trên hai trục khác nhau khi liên kết với nguyên tử trung tâm. Trong đồng phân trans-, hai phối tử giống nhau được phân bố trên cùng trục khi liên kết với nguyên tử trung tâm.

Hai đồng phân ion hóa của phức chất [CrBr(NH3)5]SO4 là [CrBr(NH3)5]SO4 và [Cr(NH3)5SO4]Br.

Biểu diễn các đồng phân cis – trans của phức chất bát diện [CrCl2(NH3)4]Cl và phức chất vuông phẳng [NiCl2(NH3)2].

Luyện tập trong SCĐ trang 42:

LUYỆN TẬP

--- Chọn đáp án đúng ---

Câu 1: Hình nào dưới đây mô tả đúng sự hình thành liên kết trong ion phức tứ diện [Zn(OH)4]2-.

C.

A.

D.

B.

Câu 2: Phức chất nào dưới đây có dạng hình học bát diện?

[Fe(CN)6]3-

A.

[CuCl4]2-

D.

Câu 3: Hai phức chất (I) và (II) dưới đây là đồng phân nào của nhau?

Câu 4: Phức chất nào dưới đây có đồng phân ion hóa?

[Co(NH3)6]Cl3

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------