Giáo án điện tử chuyên đề Hoá học 12 chân trời Bài 8: Vai trò và ứng dụng của phức chất

NHIỆT LIỆT CHÀO ĐÓN CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Một số phức chất sinh học trong tự nhiên như chlorophyll, hemoglobin, vitamin B12,... có vai trò rất quan trọng đối với cuộc sống. Vai trò của các phức chất sinh học là gì? Các phức chất khác được ứng dụng trong y học, đời sống và sản xuất, hoá học như thế nào?

BÀI 8: VAI TRÒ VÀ ỨNG DỤNG CỦA PHỨC CHẤT

NỘI DUNG BÀI HỌC

I.

Vai trò của một số phức chất sinh học

II.

Ứng dụng của phức chất trong một số lĩnh vực

I.

VAI TRÒ CỦA MỘT SỐ PHỨC CHẤT SINH HỌC

Vai trò sinh học của chlorophyll

Thảo luận 1: Tìm hiểu và cho biết vai trò sinh học của chlorophyll.

Vai trò chlorophyll

Chlorophyll là phức chất của magnesium, là thành phần chính trong chất diệp lục.

Chlorophyll có vai trò chính là xúc tác trong quá trình quang hợp của cây xanh và một số loài sinh vật.

Vai trò sinh học của heme B

Thảo luận 2: Tìm hiểu và cho biết vai trò chính của heme B đối với cơ thể người.

Vai trò

Heme B

Heme B là phức chất của sắt, là thành phần cấu tạo nên hemoglobin trong các protein có chức năng hô hấp.

Heme B có vai trò không thể thiếu của hemoglobin, giúp cung cấp oxygen đến các tế bào và mô trong cơ thể.

Vai trò sinh học của vitamin B12

Thảo luận 3 và Luyện tập:

• Tìm hiểu và cho biết vai trò của vitamin B12 đối với cơ thể.
• Tìm hiểu thông tin từ sách, báo và internet, hãy cho biết 3 loại thực phẩm giàu vitamin B12 có lợi cho sức khỏe con người.

Gợi ý

Vitamin B12 là phức chất của cobalt, là vitamin thuộc nhóm B, tham gia vào quá trình tạo tế bào máu, duy trì và tăng cường chức năng miễn dịch, đảm bảo sự trao đổi chất tốt của hệ tiêu hóa.

Vitamin B12 thường có trong các thực phẩm từ động vật như thịt, cá, trứng, sữa,… Một số loại thực phẩm từ thực vật có chứa vitamin B12 như nấm, đậu phụ, sữa đậu nành,… Cũng có thể bổ sung vitamin B12 từ thực phẩm chức năng hoặc dược phẩm.

II.

ỨNG DỤNG CỦA PHỨC CHẤT TRONG MỘT SỐ LĨNH VỰC

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Thảo luận 4: Tìm hiểu trên internet hoặc trong sách, báo, hãy trình bày một số ứng dụng của phức chất trong y học.

Ứng dụng của phức chất trong y học

Ứng dụng của phức chất

Y học

Thực phẩm

Nguyên tố gadolinium

Dược phẩm auranofin là phức chất của vàng(i).

Chức năng bổ sung các nguyên tố vi lượng kẽm, sắt, cobalt,…

Sử dụng làm chất tương phản trong kĩ thuật chụp MRI (chụp cộng hưởng từ).

Thảo luận 5: Tra cứu trong sách, báo và trên internet, lấy ví dụ phức chất được ứng dụng trong đời sống và sản xuất.

Ứng dụng của phức chất trong đời sống và sản xuất

Phức chất [PdCl4]2-

Được sử dụng làm xúc tác cho phản ứng oxi hóa C2H4 thành CH3CHO.

Phức chất Na3[AlF6]

Được sử dụng làm chất giảm nhiệt độ nóng chảy của al2o3 trong sản xuất nhôm.

Phức chất EDTA hoặc EDDHA

Ứng dụng làm chất cung cấp phối tử tổng hợp phân bón chelate nhằm tăng năng suất và chất lượng của cây trồng.

Na2[Cu(EDTA).4H2O, Na2[Zn(EDTA)].4H2O, Na[Fe(EDTA)].3H2O,…

Một số phức chất dùng làm phân bón cung cấp nguyên tố vi lượng cho cây trồng

Thảo luận 5: Tra cứu trong sách, báo và trên internet, lấy ví dụ phức chất được ứng dụng trong đời sống và sản xuất.

Ứng dụng của phức chất trong hóa học

Luyện tập:

Tìm hiểu từ các nguồn thông tin để lấy ví dụ phức chất được ứng dụng trong hóa học.

Gợi ý

Phức chất K3[Fe(CN)6] (thường gọi là potassium ferricyanide) được dùng làm thuốc thử để nhận biết cation Fe2+ do tạo ra kết tủa KFe[Fe(CN)6] có màu xanh-chàm (còn gọi là xanh Turnbull).

Ứng dụng của phức chất trong hóa học

Luyện tập:

Tìm hiểu từ các nguồn thông tin để lấy ví dụ phức chất được ứng dụng trong hóa học.

Gợi ý

Phức chất được tạo ra bởi ion Fe3+ và SCN- có màu đỏ đậm được dùng trong phân tích định tính hoặc định lượng cation Fe3+.

Ứng dụng của phức chất trong hóa học

Luyện tập:

Tìm hiểu từ các nguồn thông tin để lấy ví dụ phức chất được ứng dụng trong hóa học.

Gợi ý

Dạng muối của hợp chất EDTA (ethylenediaminetetraacetic acid) có thể tạo ra phức chất tan với nhiều cation kim loại, nên thường được dùng trong chuẩn độ tạo phức,…

Ứng dụng của phức chất trong hóa học

Luyện tập:

Tìm hiểu từ các nguồn thông tin để lấy ví dụ phức chất được ứng dụng trong hóa học.

Gợi ý

Bằng phương pháp sol-gel, người ta tổng hợp được các chất xúc tác Pt/C, Pt/Rh, Pt/Pd sử dụng trong bộ chuyển đổi khí thải ô tô, bộ chuyển các khí thải độc hại (CO, NOx,…) thành khí ít độc hại.

Ứng dụng của phức chất trong hóa học

Luyện tập:

Tìm hiểu từ các nguồn thông tin để lấy ví dụ phức chất được ứng dụng trong hóa học.

Gợi ý

Phức chất [Ru(bipy)3]Cl2.6H2O là một trong những phức chất phổ biến được sử dụng trong phân tích quang phổ, đặc biệt là trong phổ huỳnh quang. Phức chất này cũng được sử dụng trong phổ huỳnh quang sinh học để xác định nồng độ các chất như protein, DNA và RNA.

LUYỆN TẬP

--- Chọn đáp án đúng---

A

Là phức chất của Co3+, thuộc vitamin nhóm B.

B

Có trong các thực phẩm từ động vật như thịt, cá, trứng, sữa,…

C

Là thành phần của hemoglobin.

D

Tham gia vào quá trình tạo tế bào máu, tăng cường miễn dịch.

Phát biểu nào sau đây là sai về vitamin B12?

1

C

Là thành phần của hemoglobin.

A

Nhận biết và xác định hàm lượng các ion kim loại chuyển tiếp trong dung dịch.

B

tạo màu sắc đa dạng cho các lớp men tráng trên gốm sứ.

C

Được dùng làm thuốc chữa bệnh ung thư.

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------