Giáo án điện tử Hoá học 11 cánh diều Bài 8: Hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ

THÂN MẾN CHÀO CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Trong số các chất trên, những chất nào là chất hữu cơ, những chất nào là chất vô cơ?

Cho biết một số ứng dụng của các chất hữu cơ trong đời sống

BÀI 8:

 HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ

NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái niệm hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ

Đặc điểm chung của các hợp chất hữu cơ

Phân loại các hợp chất hữu cơ

Nhóm chức

1. KHÁI NIỆM HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ

Hợp chất hữu cơ là gì?

Hợp chất hữu cơ là hợp chất của carbon, trừ một số hợp chất vô cơ như CO, CO₂, muối carbonate, các cyanide, các carbide,...

Hóa học hữu cơ là gì?

Ngành hóa học nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ được gọi là hóa học hữu cơ.

Xác định các chất hữu cơ trong các chất sau:

C₆H₁₂O₆

C₁₂H₂₂O₁₁

CO₂

CaCO₃

C₂H₂

1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC HỢP CHẤT HỮU CƠ

Thành phần nguyên tố (Ngoài carbon, trong thành phần của các hợp chất hữu cơ thường có thêm các nguyên tố nào?)

Tính chất hóa học (Xảy ra nhanh hay chậm và theo chiều hướng nào? Lấy ví dụ)

Tính chất vật lí (Độ tan, nhiệt độ sôi và nhiệt độ nóng cháy như thế nào?)

Đặc điểm cấu tạo (Các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ liên kết với nhau chủ yếu bằng liên kết nào?)

1. THÀNH PHẦN NGUYÊN TỐ

Ngoài carbon, trong thành phần của các hợp chất hữu cơ thường có thêm một hoặc một vài nguyên tố khác như hydrogen, oxygen, nitrogen; ít gặp hơn là phosphorus, halogen, sulfur,...

2. Đặc điểm cấu tạo

• Các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ liên kết với nhau chủ yếu bằng liên kết cộng hóa trị.
• Các nguyên tử carbon có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch carbon ở dạng mạch hở không phân nhánh, mạch hở phân nhánh hoặc mạch vòng

3. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

• Các hợp chất hữu cơ ít tan trong nước nhưng tan trong dung môi hữu cơ
• Các hợp chất hữu cơ thường có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp (dễ bay hơi).

4. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

• Phản ứng hóa học của các hợp chất hữu cơ thường xảy ra chậm và theo nhiều hướng khác nhau, tạo thành hỗn hợp các sản phẩm.

Ví dụ:

• Các hợp chất hữu cơ thường kém bền với nhiệt và dễ cháy

1. Dựa vào độ âm điện của các nguyên tố C, H, O, N và P, giải thích vì sao liên kết giữa nguyên tử của các nguyên tố này với nhau lại là liên kết cộng hóa trị

Do các nguyên tố C, H, N, P có độ âm điện khác nhau không nhiều nên liên kết giữa nguyên tử của các nguyên tố này với nhau lại là liên kết cộng hóa trị

2. Sự kết hợp của bốn nguyên tử carbon với nhau có thể hình thành các loại mạch carbon như dưới đây:

Hãy chỉ ra chất nào có mạch carbon hở phân nhánh và chất nào có mạch vòng

Không phân nhánh

Mạch vòng

Phân nhánh

Mạch vòng

3. Cho phản ứng đốt cháy 1 mol ethanol (C₂H₆O):

Phản ứng trên là phản ứng thu nhiệt hay tỏa nhiệt? Dự đoán về mặt năng lượng, phản ứng trên xảy ra thuận lợi hay không

 = - 1 300 kJ nên phản ứng trên là tỏa nhiệt

Nhiệt lượng tỏa ra là 1 300 kJ nên dễ dàng thấy được phản ứng trên xảy ra thuận lợi. Hay ethanol dễ cháy, khi cháy tỏa nhiều nhiệt.