Giáo án điện tử Hoá học 11 cánh diều Bài 16: Alcohol (P1)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Những hình ảnh sau đây cho em liên tưởng đến chất nào?

BÀI 16: ALCOHOL

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. KHÁI NIỆM VÀ DANH PHÁP
2. Khái niệm

Xét công thức ethanol:

Alcohol là những hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm hydroxy (-OH) liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon no.

Thảo luận cặp đôi

Câu 1 (SGK - tr.108): Cho các chất A, B, C, D và E có công thức cấu tạo như sau:

1. a) Hãy nhận xét đặc điểm chung về cấu tạo của các chất trên.
2. b) Hợp chất E có phải alcohol không?
3. a) Đặc điểm chung: Trong phân tử các chất trên có chứa một hay nhiều nhóm (-OH).

E không phải là alcohol. Vì nhóm -OH liên kết với nguyên tử carbon không no.

Đọc thông tin trong SGK và thực hiện nhiệm vụ:

• Nêu cách phân loại alcohol? Cho ví dụ.
• Bậc của alcohol là gì? Cho ví dụ.

Phân loại alcohol

Dựa vào gốc hydrocarbon

• No
• Không no
• Thơm

Dựa theo số lượng nhóm -OH

• Đơn chức (monoalcohol)
• Đa chức (polyalcohol)

Dựa theo bậc alcohol

• Bậc một
• Bậc hai
• Bậc ba

Ví dụ

• Dựa vào gốc hydrocarbon:

Alcohol no

CH₃CH₂OH ,

CH₃ - CH - CH₃

OH

Alcohol không no

CH₂ = CH - CH₂ - OH

Alcohol thơm

CH₂ - OH

• Dựa số lượng nhóm -OH:

Monaoalcohol

CH₃OH

Polyalcohol

CH₂ - CH₂

OH    OH

Bậc của alcohol

Bậc của alcohol (bậc một, bậc hai và bậc ba) chính là bậc của nguyên tử carbon no liên kết với nhóm hydroxy.

Ví dụ:

Alcohol bậc một

Alcohol bậc hai

Alcohol bậc ba

Từ methyl alcohol và ethyl alcohol, hãy viết công thức chung của alcohol no, đơn chức, mạch hở.

CH₃OH

C₂H₅OH

GHI NHỚ

Alcohol no, đơn chức, mạch hở có công thức tổng quát là C_nH_2n+1OH (n  1).

2. Danh pháp

Đọc thông tin SGK và rút ra cách gọi tên alcohol theo danh pháp thay thế và thông thường của alcohol.

Tên thay thế: Nhóm hydroxy là nhóm thế gắn vào mạch chính của hydrocarbon. Đánh số thứ tự nguyên tử carbon trong mạch chính sao cho vị trí của nguyên tử carbon liên kết với nhóm hydroxy là nhỏ nhất.

• Tên theo danh pháp thay thế của monoalcohol:

butan - 2 - ol

Tên hydrcarbon (bỏ e)

số chỉ vị trí nhóm -OH

ol

Ví dụ

• Tên theo danh pháp thay thế của polyalcohol: