Giáo án điện tử Hoá học 11 cánh diều Bài 16: Alcohol (P2)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI!

BÀI 16: ALCOHOL

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

4. Phản ứng oxi hóa
5. a) Phản ứng oxi hóa hoàn toàn

Thí nghiệm 1: Đốt cháy ethyl alcohol

Chuẩn bị:

Cồn 96^o

Đĩa sứ

Que đóm

Bật lửa

  Tiến hành:

Nhỏ khoảng 1 - 2 mL cồn vào đĩa sứ hoặc bát sứ. Dùng que đóm châm lửa rồi tiến hành đốt cồn trong dầu.

Lưu ý: Không lấy nhiều cồn, không đốt trực tiếp bằng diêm hoặc bật lửa.

Quan sát, viết phương trình hóa học và giải thích hiện tượng xảy ra.

Hiện tượng:

Ethanol cháy mạnh trong không khí, phản ứng tỏa nhiều nhiệt.

PTHH:

C₂H₅OH + 3O₂           2CO₂ + 3H₂O

1. b) Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn

Tìm hiểu mục III.4b và cho biết: Alcohol bậc mấy bị oxi hóa bằng CuO? Sản phẩm tạo thành là gì? Viết PTHH minh họa.

• Alcohol bậc một bị oxi hóa bằng CuO sinh ra aldehyde:

CH₃OH + CuO → HCHO + Cu + H₂O

CH₃-CH₂-OH + CuO  →  CH₃-CH=O + Cu + H₂O

• Alcohol bậc hai bị oxi hóa sinh ra ketone:
• Alcohol bậc ba không bị oxi hóa.

KẾT LUẬN

* Alcohol tham gia phản ứng cháy (phản ứng oxi hóa hoàn toàn):

Alcohol + oxygen → carbon dioxide + nước

* Alcohol phản ứng với các chất oxi hóa (phản ứng oxi hóa không hoàn toàn):

• Alcohol bậc một: → aldehyde (-CH=O)
• Alcohol bậc hai: → ketone (-C=O)
• Trong điều kiện như trên các alcohol bậc ba không bị oxi hóa.

5. Phản ứng riêng của glycerol

Thí nghiệm: Hòa tan copper (II) hydroxide bằng glycerol

Chuẩn bị:

Tiến hành:

• Chuẩn bị hai ống nghiệm, cho vào mỗi ống nghiệm 3 - 4 giọt dung dịch copper (II) sulfate 5% và 1 mL dung dịch sodium hydroxide 20%, lắc nhẹ. Tiếp tục nhỏ vào ống nghiệm thứ nhất 3 - 4 giọt ethanol, vào ống nghiệm thứ hai 3 - 4 giọt glycerol. Lắc nhẹ cả hai ống nghiệm.
• Lưu ý: Để tránh việc thêm dung dịch glycerol đến đầy ống nghiệm vẫn chưa hòa tan hết copper(II) hydroxide, cần dùng ít dung dịch CuSO₄; để màu dung dịch đẹp, đúng là màu xanh lam, cần dùng dung dịch NaOH trong bước điều chế Cu(OH)₂.

Video tham khảo:

Hiện tượng:

• Khi cho NaOH vào ống chứa dung dịch CuSO₄, cả 2 ống nghiệm đều xuất hiện kết tủa xanh lam nhạt.

PTHH: CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓(xanh) + Na₂SO₄

Hiện tượng:

• Khi cho ethanol vào ống 1: không có hiện tượng, kết tủa không tan.
• Khi cho glycerol vào ống 2: kết tủa tan dần, thu được dung dịch có màu xanh lam đặc trưng.

PTHH: 2C₃H₅(OH)₃ + Cu(OH)₂→ [C₃H₅(OH)₂O]₂Cu + 2H₂O

copper (II) glycerate

GHI NHỚ

• Glycerol hòa tan được copper(II) hydroxide, tạo thành phức màu xanh lam, tan được trong nước:
• Các polyalcohol có hai nhóm hydroxy liền kề như ethylene glycol cũng có phản ứng hòa tan copper(II) hydroxide tương tự như glycerol:

Thảo luận nhóm đôi

Luyện tập 7 (SGK - tr.112)

Có ba ống nghiệm chứa các dung dịch sau: allyl alcohol, ethanol và glycerol. Bằng phương pháp hóa học, hãy phân biệt từng hóa chất chứa trong mỗi ống nghiệm.

• Cho lần lượt từng mẫu thử phản ứng với dung dịch bromine. Dung dịch bromine nhạt dần đến mất màu → allyl alcohol:

CH₂=CH-CH₂-OH + Br₂  CH₂Br-CHBr-CH₂-OH

Không có hiện tượng gì xuất hiện ⟶ ethanol và glycerol.

• Sử dụng copper (II) hydroxide để phân biệt ethanol và glycerol: Glycerol có thể tác dụng copper (II) hydroxide tạo dung dịch xanh lam đậm, còn ethanol thì không.

1. ỨNG DỤNG VÀ ĐIỀU CHẾ