Giáo án điện tử sinh học 10 chân trời bài 11: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MÔN SINH HỌC

KHỞI ĐỘNG

Khi tay của chúng ta ngâm trong nước quá lâu sẽ xuất hiện các nếp nhăn nheo. Nguyên nhân của hiện tượng này là gì?

BÀI 11: VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TRAO ĐỔI CHẤT Ở TẾ BÀO
2. SỰ VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
3. TRAO ĐỔI CHẤT Ở TẾ BÀO

HOẠT ĐỘNG NHÓM

• Quan sát hình 11.2, hãy cho biết trao đổi chất ở tế bào gồm những quá trình nào?
• Chọn một số ví dụ về quá trình đồng hóa và dị hóa trong tế bào.
• Quá trình trao đổi chất có ý nghĩa gì đối với tế bào?

Trao đổi chất ở tế bào

Chuyển hoá vật chất và năng lựng trong tế bào

Trao đổi chất qua màng sinh chất

Quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng trong tế bào gồm 2 mặt:

Đồng hóa: quá trình tổng hợp các chất phức tạp từ các chất đơn giản, đồng thời tích luỹ năng lượng.

Dị hóa: quá trình phân giải các chất phức tạp thành các chất đơn giản và giải phóng năng lượng.

• Một số ví dụ về quá trình đồng hoá và dị hóa trong tế bào.
• Đồng hoá: quá trình quang hợp, quá trình tổng hợp các enzyme,...
• Dị hoá: quá trình tiêu hoá, quá trình hô hấp tế bào,...
• Một số ví dụ về quá trình đồng hoá và dị hóa trong tế bào.
• Đồng hoá: quá trình quang hợp, quá trình tổng hợp các enzyme,...
• Dị hoá: quá trình tiêu hoá, quá trình hô hấp tế bào,...
• Quá trình trao đổi chất qua màng sinh chất là quá trình vận chuyển có chọn lọc các chất giữa tế bào và môi trường.
• Các hình thức trao đổi chất qua màng sinh chất: vận chuyển thụ động, vận chuyển chủ động và xuất, nhập bào.

Ý nghĩa quá trình trao đổi chất đối với tế bào:

Nhờ có quá trình trao đổi chất, tế bào có thể hấp thụ các chất dinh dưỡng để cung cấp cho các hoạt động sống, đồng thời, đào thải các chất gây hại cho tế bào.

1. SỰ VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT

HOẠT ĐỘNG NHÓM

1. Vận chuyển thụ động

• Khái niệm: Là phương thức vận chuyển các chất dựa theo nguyên lí khuếch tán của các chất từ nơi có nồng độ cao, đến nơi có nồng độ thấp.
• Đặc điểm: Không tiêu tốn năng lượng.

Có 2 cách vận chuyển các chất qua màng:

Khuếch tán trực tiếp qua lớp kép photpholipit

Khuếch tán qua kênh protein xuyên màng

Dựa vào nồng độ chất tan của môi trường so với nồng độ chất tan trong tế bào, môi trường được chia thành 3 loại: nhược trương, ưu trương, đẳng trương.

Tại sao khi muối dưa, cà thì sản phẩm sau khi muối lại có vị mặn và bị nhăn nheo?

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

• Quan sát hình 11.7, hãy cho biết thế nào là vận chuyển chủ động.
• Quá trình vận chuyển chủ động cần có những yếu tố nào?

2. Vận chuyển chủ động

Khái niệm: Là phương thức vận chuyển các chất từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao (ngược chiều gradien nồng độ).

Đặc điểm: Tiêu tốn năng lượng.

Trên màng tế bào có các bơm ứng với các chất cần vận chuyển, năng lượng được sử dụng là ATP.