Giáo án điện tử sinh học 10 chân trời bài 30: Ứng dụng của virus trong y học và thực tiễn

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

Virus sống kí sinh nội bào bắt buộc nên nó là đối tượng gây bệnh cho các sinh vật khác chứ hoàn toàn không có lợi.

Mọi vật đều có hai mặt của nó – có lợi và có hại. Virus cũng thế.

• Có hại: Virus gây bệnh nguy hiểm liên quan đến tính mạng của con người và sinh vật. Ví dụ: virus H5N1, HIV, cúm gà, sởi….
• Có lợi: Virus đã được các nhà khoa học nghiên cứu để chế tạo thuốc trừ sâu gây hại cho cây trồng, tạo giống cây trồng sạch bệnh…

BÀI 30: ỨNG DỤNG CỦA VIRUS TRONG Y HỌC VÀ THỰC TIỄN

NỘI DUNG BÀI HỌC

Ứng dụng virus trong y học

Ứng dụng virus trong nông nghiệp

1. Ứng dụng virus trong y học
2. Một số thành tựu về ứng dụng virus trong sản xuất chế phẩm sinh học

PHIẾU HỌC TẬP

Tìm hiểu các thành tựu ứng dụng virus trong sản xuất chế phẩm sinh học và trong y học

CH1: Hãy nêu một số thành tựu về ứng dụng virus để sản xuất chế phẩm sinh học. Cho biết cơ sở khoa học, quy trình công nghệ của các ứng dụng đó.

CH2: Dựa vào Hình 30.1, hãy mô tả quá trình sản xuất insulin, interferon.

CH3: Hãy trình bày một số thành tựu về ứng dụng virus trong y học.

CH4: Dựa vào Hình 30.2, hãy giải thích cơ chế tác động của interferon trong việc chống lại virus

Câu 2: Quá trình sản xuất insulin, interferon

(1) Chuẩn bị:

- Tách gene tổng hợp insulin/ interferon ở người

- Cắt bỏ đoạn gene tương ứng (chiều dài gene) ở nucleic acid của phage

(2) Tạo DNA tái tổ hợp:

- Gắn gene tổng hợp insulin/ interferon ở người vào DNA của phage tại vị trí cắt bỏ gene.

- Nhiễm DNA tái tổ hợp của phage vào khuẩn E. coli

(3) Nuôi cấy và thu sản phẩm:

- Nuôi vi khuẩn E. coli nhiễm DNA tái tổ hợp của phage trong nồi lên men. Nhờ vào sự sinh sản rất nhanh của E. coli nên thu được nhiều sinh khối, trong đó có insulin/ interferon do gene trong DNA.

Câu 3: Một số thành tựu về ứng dụng virus trong y học:

- Sử dụng hormone isulin để làm giảm nồng độ glucose trong máu, giuos điều trị bệnh tiểu đường.

- Sử dụng chất interferon để chống virus, tăng cường khả năng miễn dịch 

- Sử dụng vaccine để phòng các bệnh do virus gây ra, nhờ vậy mà con người có thể tránh được các đại dịch, giúp tắng cường hệ miễn dịch.

Câu 4: Cơ chế tác động của interferon trong việc chống lại virus:

Nucleic acid của virus xâm nhập vào tế bào chủ thứ nhất: nhân lên và phóng thích ra ngoài.

Hệ gene của virus xâm nhập vào nhân tế bào, cái xen gene sản xuất interferon của DNA của tế bào vật chủ.

Gene này phiên mã và tổng hợp nên interferon

Interferon được giải phóng đi ra ngoài và đi vào các tế bào khác xung quanh.

Khi interferon vào trong tế bào, nó sẽ kích thích gene tổng hợp chất chống lại sự nhân lên của virus trong tế bào vật chủ.

1. Ứng dụng virus trong nông nghiệp
2. Sản xuất thuốc trừ sâu từ virus

Một số thành tựu về ứng dụng virus trong nông nghiệp:

Chế phẩm từ virus nhân đa diện NPV

Chế phẩm từ virus tế bào chất đa diện CPV

Sản xuất giống cây trồng: sử dụng virus để làm vector chuyển gene giúp chuyển các gene kháng vi khuẩn, kháng virus, kháng sâu bệnh… vào cây trồng.