Giáo án điện tử Sinh học 11 chân trời Bài 26: Sinh sản ở động vật

Hình thức

Đặc điểm

Đại diện

Thụ tinh ngoài

Thụ tinh trong

Đẻ trứng

Đẻ con

Giai đoạn

Mô tả

Ví dụ ở người

Hình thành trứng và tinh trùng

Khi động vật đến giai đoạn trưởng  thành, các tế bào sinh dục sơ khai  chuyển sang giai đoạn chín và thực hiện quá trình giảm phân để hình  thành giao tử cái (trứng) và giao tử đực (tinh trùng).

Thụ tinh

- Có rất nhiều tinh trùng tiếp cận trứng, tiết enzyme để phá vỡ màng trứng, nhưng chỉ có một tinh trùng thụ tinh cho trứng, chúng giải phóng nhân đơn bội (n) và hợp nhất với nhãn của trứng để tạo hợp tử.

- Có hai hình thức thụ tinh: thụ tinh trong và thụ tinh ngoài.

Trong điều kiện bình thường, tinh trùng di

chuyển vào âm đạo, qua tử cung và đi vào vòi trứng, quá trình thụ tinh thường diễn ra ở khoảng 1⁄3 vòi trứng tính từ phễu. Tinh trùng tiết enzyme khoan thủng vỏ trứng và một tinh trùng chui vào bên trong, nhân của tinh trùng hợp nhất với nhân của trứng

tạo thành hợp tử.

Phát triển phôi thai

Sau khi hợp tứ hình thành, tiến hành phân chia (nguyên phân) liên tục để tạo thành phôi và phân hóa dần thành các cơ quan để tạo thành cơ thể hoàn chỉnh. Quá trình phát triển của phôi thai có thể diễn ra trong trứng (bò sát, chìm,...) hoặc trong tử cung (thú có nhau), thời gian phát triển của phôi thai tùy thuộc vào từng loài.

Sau khi thụ tinh, hợp tử bắt đầu phân chia liên tục tạo thành phôi, di chuyển về làm tổ

ở tử cung. Phối bắt đầu phân hoá từ bán cầu đại não, tim và lần lượt các cơ quan, bộ phận của cơ thể được hình thành. Nhờ sự nuôi dưỡng của cơ thể mẹ thông qua dây rốn, thai nhi dần dần hoàn thiện; thai nhi quay đầu xuống dưới chuẩn bị sinh ra ngoài.

Sự đẻ con

Con non được nở ra từ trứng đã thụ tinh hoặc do cá thể mẹ đẻ ra.

Ngoài ra, một số động vật có hiện tượng đẻ trứng thai (noãn thaï sinh).

Ở người, khi thai nhi đã phát triển đầy đủ, khoảng từ tuần 35, thai nhi quay đầu xuống để chuẩn bị sinh ra ngoài.

Trường hợp thai nhi không quay đầu hoặc gặp một số sự cố như nhau cài răng lược, dây rốn quấn cổ,... cần phải mổ để bắt con ra ngoài.