Giáo án Khoa học 5 cánh diều Bài 18: Phòng tránh bị xâm hại

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Kết nối được kiến thức HS đã biết với nội dung kiến thức mới của bài, tạo hứng thú học tập; HS kể được một số tình huống, việc làm mà HS cảm thấy lo lắng, băn khoăn. 

b. Cách tiến hành: 

- GV yêu cầu HS quan sát hình:

- GV nêu câu hỏi: Hãy kể tình huống cảm thấy không an toàn mà em đã trải qua hoặc em biết.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS xung phong chia sẻ. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV không đánh giá câu trả lời là đúng hay sai mà dẫn dắt vào bài: Đôi khi chúng ta gặp phải tình huống không an toàn, thậm chí có nguy cơ bị xâm hại. Vậy, làm thế nào để biết được và phòng tránh nguy cơ đó? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu ở bài học hôm nay Bài 18 – Phòng tránh bị xâm hại.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu về cảm giác an toàn

a. Mục tiêu: HS  nói được về cảm giác an toàn.

b. Cách tiến hành: 

- GV tổ chức cho HS làm việc theo nhóm đôi, quan sát và đọc các tình huống trong hình 1 SGK tr.83 để hoàn thành yêu cầu: Theo em, bạn nào trong hình 1 có cảm giác an toàn, bạn nào có cảm giác không an toàn? Vì sao?

Khi đi qua đoạn đường vắng vào buổi tối

Ông bà ra đón và ôm cháu vào lòng 

mỗi khi về quê

- GV mời đại diện 2 – 3 HS đại diện nhóm trình bày. Các nhóm khác chú ý lắng nghe và nhận xét.

- GV tiếp tục yêu cầu các nhóm thảo luận, vận dụng kiến thức đã biết và trả lời câu hỏi: Kể tên một tình huống mà em có cảm giác an toàn hoặc không an toàn. Nêu những biểu hiện của cơ thể em trong tình huống đó.

- GV nhận xét. 

- GV hướng dẫn HS rút ra kết luận: Khi có cảm giác an toàn, cơ thể có biểu hiện dễ chịu, thoải mái,…; Khi có cảm giác không an toàn như gặp điều rủi ro hoặc nguy hiểm, cơ thể có biểu hiện tim đập nhanh hơn, nổi da gà, toát mồ hôi,…

Hoạt động 2: Tìm hiểu về quyền được an toàn, bảo vệ sự toàn vẹn của cá nhân và phản đối mọi sự xâm hại

a. Mục tiêu: HS

- Nói được về quyền được an toàn, bảo vệ sự toàn vẹn của cá nhân và phản đối mọi sự xâm hại.

- Xác định được những việc làm xâm hại đến thể chất, tinh thần, tình cảm,…của trẻ em thông qua việc quan sát tranh, ảnh.

b. Cách tiến hành:

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm 4, đọc tình huống trong các hình  2a, 2b và 2c SGK tr.84 để thực hiện nhiệm vụ: 

- Cảm giác của bạn A trong câu chuyện như thế nào?

- Em phản đối hoặc đồng ý với hành động của bạn nào trong câu chuyện? Vì sao? 

Bạn A bị hai bạn trong lớp trêu về ngoại hình và bắt bạn A trực nhật thay

Bạn B đã nhìn thấy điều đó và nói với các bạn không được đối xử với bạn A như vậy

Thấy bạn A ngồi khóc, bạn B đến an ủi

- GV mời 4 đại diện 4 nhóm trình bày. Các nhóm khác chú ý lắng nghe và nhận xét. 

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi, quan sát Hình 3 trong SGK tr.85 và trả lời câu hỏi: Em phản đối những việc làm nào đối với trẻ em đụoc thể hiện ở hình 3? Vì sao?

- GV tiếp tục yêu cầu HS làm việc nhóm đôi, huy động kiến thức nền và thực hiện nhiệm vụ: Kể tên một số hành động vi phạm quyền được an toàn của trẻ em.

- GV mời 2 - 3 đại diện nhóm trình bày. Các nhóm khác chú ý lắng nghe và nhận xét.

- GV hướng dẫn HS rút ra kết luận:

+ Chúng ta cần phản đối mọi sự xâm hại như: hành vi gây tổn thương về thể chất, tinh thần, tình cảm, tâm lí, danh dự, nhân phẩm của một người dưới các hình thức bạo lực, bóc lột, xâm hại tình dục,…

+ Cá nhân có quyền sống, quyền bất khả xâm phạm về tính mạng, thân thể, quyền được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ.

+ Trẻ em được bảo vệ để không bị xâm hại tình dục, bóc lột sức lao động, bạo lực, bỏ rơi, bỏ mặc, mua bán, bắt cóc, chiếm đoạt; được bảo vệ khỏi chất ma tuý, khi gặp thiên tai, thảm hoạ, ô nhiễm môi truường, xung đột vũ trang,… 

Hoạt động 3: Xác định một số nguy cơ dẫn đến bị xâm hại tình dục

a. Mục tiêu: HS

- Trình bày được những nguy cơ dẫn đến bị xâm hại tình dục và cách phòng tránh, ứng phó khi có nguy cơ bị xâm hại.

- Thực hành phân tích nguy cơ có thể bị xâm hại tình dục dựa trên một số tình huống đã cho và nêu biện pháp phòng tránh.

b. Cách tiến hành:

....................................

- HS quan sát hình.

- HS lắng nghe câu hỏi.

- HS trả lời: Đi một mình khi trời tối, đường vắng, có người đi theo sau;...

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài mới. 

- HS quan sát hình, thực hiện nhiệm vụ. 

- Đại diện HS trả lời câu hỏi tình huống: 

+ Theo em, bạn trong hình a có cảm giác không an toàn. Vì bạn đi một mình trong trời tối và có cảm giác như có người đi theo. 

+ Bạn trong hình B có cảm giác an toàn. Vì bạn được ông bà đón và ôm vào lòng mỗi khi về quê thăm ông bà.

 - Đại diện HS trả lời câu hỏi vận dụng: 

+ Tình huống em cảm thấy không an toàn: Khi em cùng mẹ tham gia giao thông trên đường, em thấy rất nhiều người không tuân thủ luật an toàn giao thông như đi nhanh, vượt ẩu, không chấp hành hiệu lệnh đèn đỏ.

+ Biểu hiện của cơ thể em trước tình huống đó: em cảm thấy rất sợ hãi, tim đập nhanh.

- HS lắng nghe.

- HS lắng nghe, ghi nhớ.

- HS thực hiện nhiệm vụ. 

- HS trình bày:

+ Cảm giác của bạn A trong câu chuyện: bạn A cảm thấy xấu hổ, và buồn bã.

+ Em phản đối với hành động của hai bạn C và D vì đã có những hành động trêu bạn A và bắt bạn A phải trực nhật thay. Em đồng ý với hành động của bạn B vì đã lên tiếng bảo vệ bạn A và an ủi bạn.

- HS quan sát và làm việc nhóm đôi.

- HS trình bày:

 + Em phản đối các hành động:

b. Nói lời gây tổn thương: Mỗi người đều có quyền bất khả xâm phạm về tinh thần.

c. Trêu ghẹo quá mức: Mỗi người đều có quyền bất khả xâm phạm về thân thể và tinh thần.

e. Động chạm vào vùng riêng tư: Mỗi người đều có quyền riêng tư và bất khả xâm phạm về thân thể; quyền được bảo vệ để không bị xâm hại tình dục.

g. Bị dụ dỗ kết bạn trên mạng và sau đó bị đe doạ: Mỗi người đều có quyền riêng tư và bất khả xâm phạm về tinh thần.

+ Một số hành động vi phạm quyền được an toàn của trẻ em:

• Bắt cóc trẻ em.

• Dùng bạo lực để dạy dỗ.

• Bỏ rơi, đánh tráo trẻ sơ sinh.

- HS lắng nghe, ghi nhớ.

- HS thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi.

...................................