Giáo án và PPT Khoa học 4 cánh diều Bài 20: Một số bệnh liên quan đến dinh dưỡng và cách phòng tránh

BÀI 20: MỘT SỐ BỆNH LIÊN QUAN ĐẾN DINH DƯỠNG VÀ CÁCH PHÒNG TRÁNH

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Theo em, điều gì sẽ xảy ra với cơ thể một người khi người đó thường xuyên ăn thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về dấu hiệu một số bệnh liên quan đến dinh dưỡng

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

• Nêu tên, dấu hiệu chính của một số bệnh do thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng ở các hình 1, 2 và 3.

• Em còn biết bệnh nào khác có liên quan đến dinh dưỡng không? Hãy nói tên và dấu hiệu chính của bệnh đó.

Sản phẩm dự kiến:

- Tên, dấu hiệu:

+ Hình 1: Bệnh suy dinh dưỡng thấp còi. Trẻ em bị bệnh có chiều cao và cân nặng thấp hơn so với chiều cao và cân nặng chuẩn của độ tuổi.

+ Hình 2: Bệnh thiếu máu thiếu sắt. Người bệnh thường xuyên bị hoa mắt, chóng mặt; da nhợt nhạt, xanh xao; tê lạnh chân, tay; đôi khi bị khó thở;….

+ Hình 3: Bệnh thừa cân béo phì. Người bệnh thừa nhiều cân so với cân nặng chuẩn của độ tuổi và có mỡ tích tụ tại một số bộ phận cơ thể như bụng, đùi, em, ngực.

- Một số bệnh khác:

+ Bệnh còi xương: xương giòn, mềm, yếu, dị tật xương do thiếu can-xi, vi-ta-min D và kẽm.

+ Bệnh Scorbut: chảy máu chân răng, viêm lợi do thiếu vi-ta-min C.

+ Bệnh Beriberi (bệnh tê phù): thiếu vi-ta-min B1.

+ Bệnh khô mắt hoặc quáng gà: thường có biểu hiện mắt nhìn kém, mắt khô dẫn đến nhiễm trùng mạn tính do thiếu vi-ta-min A.

+ Bệnh bướu cổ có thể làm trẻ em bị còi cọc, suy tuyến giáp dẫn đến đần độn, tâm lí phát triển chậm do thiếu i-ốt.

Hoạt động 2. Nguyên nhân gây ra một số bệnh liên quan đến dinh dưỡng và cách phòng tránh

GV đưa ra câu hỏi: 

• Em hãy cho biết nguyên nhân và cách phòng tránh các bệnh: Suy dinh dưỡng thấp còi; thiếu máu sắt; thừa cân béo phì.

• Suy dinh dưỡng thấp còi; thiếu máu sắt; thừa cân béo phì bệnh nào có nguyên nhân do thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng.

• Em cần làm gì để phòng tránh các bệnh do thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng?

Sản phẩm dự kiến:

Bệnh suy dinh dưỡng thấp còi:

- Nguyên nhân:

+ Ăn uống thiếu chất bột đường, chất đạm, chất béo, chất khoáng và vi-ta-min.

+ Bị các bệnh đừng tiêu hóa dẫn đến khả năng hấp thụ được các chất dinh dưỡng kém.

- Cách phòng tránh:

+ Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng, đủ chất dinh dưỡng.

+ Kiểm tra các bệnh về tiêu hóa.

+ Kết hợp ăn uống và vận động để tăng khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng.

Bệnh thiếu máu thiếu sắt:

- Nguyên nhân: Ăn uống thiếu cân bằng, lành mạnh, thiếu các thức ăn chứa sắt.

- Cách phòng tránh:

+ Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh trong đó chú trọng ăn các thức ăn chứa sắt như các loại thịt, hải sản, gan, trứng, sữa, rau củ quả…

+ Bổ sung bằng viên sắt, thuốc chứa sắt theo đơn của bác sĩ.

Bệnh thừa cân, béo phì:

- Nguyên nhân:

+ Ăn thừa chất béo, chất bột đường và chất đạm.

+ Ít vận động.

+ Bị căng thẳng.

- Cách phòng tránh:

+ Thực hiện chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh.

+ Thường xuyên vận động, tập thể dục.

+ Tránh bị căng thẳng. Học tập, nghỉ ngơi hợp lý.

- Bệnh do thiếu chất dinh dưỡng: Suy dinh dưỡng thấp còi; thiếu máu sắt.

- Bệnh do thừa chất dinh dưỡng: thừa cân béo phi.

- Để phòng tránh các bệnh do thiếu hoặc thừa chất dinh dưỡng, cần: Ăn uống điều độ, cân bằng phối hợp nhiều loại thức ăn, ăn thực phẩm an toàn thường xuyên vận động, luyện tập thể dục thể thao....…

…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Đâu không phải nguyên nhân dẫn đến bệnh suy dinh dưỡng thấp còi?

A. Ăn uống thiếu chất bột đường.

B. Ăn uống thiếu chất đạm, chất béo, chất khoáng và các vitamin.

C. Bị các bệnh đường tiêu hóa dẫn đến hấp thu dinh dưỡng kém.

D. Ăn nhiều rau xanh.

Câu 2: Đâu là nguyên nhân dẫn đến thừa cân, béo phì?

A. Ăn thừa chất béo, chất bột đường và đạm.

B. Thường xuyên tập thể dục thể thao.

C. Ăn nhiều rau xanh.

D. Ăn nhiều hoa quả.

Câu 3: Trẻ em bị bệnh có chiều cao và cân nặng thấp hơn so với chiều cao và cân nặng chuẩn của độ tuổi là dấu hiệu chính của bệnh nào sau đây?

A. Bệnh suy dinh dưỡng thấp còi.

B. Bệnh thiếu máu thiếu sắt.

C. Bệnh thừa cân béo phì.

D. Bệnh đau dạ dày.

Câu 4: Người bệnh thừa cân nhiều so với cân nặng tiêu chuẩn của độ tuổi và mỡ tích tụ tại một số bộ phận cơ thể như bụng, đùi, eo, ngực là dấu hiệu chính của bệnh nào sau đây?

A. Bệnh suy dinh dưỡng thấp còi.

B. Bệnh thiếu máu thiếu sắt.

C. Bệnh thừa cân béo phì.

D. Bệnh đau dạ dày.

Câu 5: Người bệnh thường xuyên bị hoa mắt chóng mặt, da nhợt nhạt, xanh xao; tê lạnh chân, tay; đôi khi bị khó thở là dấu hiệu chính của bệnh nào sau đây?

A. Bệnh suy dinh dưỡng thấp còi.

B. Bệnh thiếu máu thiếu sắt.

C. Bệnh thừa cân béo phì.

D. Bệnh đau dạ dày.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Khi phát hiện bị thiếu hoặc thừa dinh dưỡng thì em cần làm gì?

Câu 2: Kể một số loại bệnh liên qua đến chất dinh dưỡng mà em biết.