Giáo án và PPT Ngữ văn 6 cánh diều Bài 3: Thực hành tiếng Việt

BÀI 3: THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Em hãy tìm những từ ghép được với từ “mắt”, “ăn” phải có nghĩa?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu lí thuyết về từ đa nghĩa, từ đồng âm, từ mượn

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Em hiểu thế nào là từ đa nghĩa? Từ đồng âm là gì? Thế nào là từ mượn? Từ mượn được phân loại như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

1. Từ đa nghĩa

- Từ đa nghĩa là từ có hai nghĩa trở lên.

2. Từ đồng âm

- Từ đồng âm là những từ có cách phát âm và viết chữ giống nhau nhưng có nghĩa khác nhau.

3. Từ mượn

- Từ mượn là những từ mượn tiếng nước ngoài để biểu thị những sự vật, hiện tượng, đặc điểm,... mà tiếng Việt chưa có từ thích hợp để biểu thị.

- Phân loại:

+ Từ mượn tiếng Hán

+ từ mượn tiếng Pháp

+ Từ mượn tiếng Anh

….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Từ nhiều nghĩa là gì?

A. Là từ có từ một tới hai nghĩa trở lên

B. Là từ có nghĩa đen và nghĩa bóng

C. Là từ có ít nhất từ hai nghĩa trở lên

D. Là từ chỉ có một nghĩa nhưng nhiều cách hiểu

Câu 2: Hiện tượng từ nhiều nghĩa là gì?

A. Nghĩa xuất hiện đầu tiên được gọi là nghĩa gốc, từ nghĩa gốc suy ra nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ, hoán dụ

B. Là việc tạo ra nhiều nghĩa mới cho từ

C. Hiện tượng từ có nghĩa đen và nghĩa bóng

D. Một từ có thể gọi tên được nhiều sự vật, hiện tượng

Câu 3: Trong từ nhiều nghĩa có những nghĩa nào sau đây?

A. Nghĩa gốc và nghĩa đen

B. Nghĩa bóng và nghĩa chuyển

C. Nghĩa gốc và nghĩa chuyển

D. Nghĩa gốc và nghĩa bóng

Câu 4: Muốn hiểu nghĩa đầy đủ của các từ đồng âm, cần làm gì?

A. Đặt các từ đó vào lời nói hoặc câu văn cụ thể

B. Tìm gặp người nói hoặc người viết

C. Các đáp án trên đều đúng

D. Các đáp án trên đều sai

Câu 5: Từ mượn là từ như thế nào?

A. Do nhân dân tự sáng tạo ra

B. Được vay mượn từ tiếng nước ngoài

C. Được xuất hiện trong từ điển

D. Không có trong từ điển

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Tìm từ trái nghĩa với mỗi từ sau: thật thà, giỏi giang, cứng cỏi, hiền lành, nhỏ bé, nông cạn, sáng sủa, thuận lợi, vui vẻ, cao thượng, cẩn thận, siêng năng, nhanh nhảu, đoàn kết, hoà bình.

Câu 2: Viết một đoạn văn với chủ đề tự kỉ niệm đáng nhớ và trong đó có sử dụng từ nhiều nghĩa.