Giáo án và PPT Ngữ văn 6 cánh diều Bài 1: Sự tích Hồ Gươm

BÀI 1: SỰ TÍCH HỒ GƯƠM

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Hãy cho biết đây là danh lam thắng cảnh nào ở nước ta? Hãy nêu những hiểu biết của em về danh thắng đó.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu chung

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về thể loại

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: “Sự tích Hồ Gươm” thuộc thể loại nào trong truyện dân gian?

Sản phẩm dự kiến:

- Truyện Sự tích Hồ gươm thuộc thể loại truyền thuyết địa danh: Loại truyền thuyết giải thích nguồn gốc lịch sử của một địa danh.

Nhiệm vụ 2: Đọc - kể tóm tắt

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? Em hãy xác định phương thức biểu đạt của văn bản.

Sản phẩm dự kiến:

- Ngôi kể: ngôi thứ ba 

- PTBĐ: tự sự

Nhiệm vụ 3: Bố cục

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Em hãy xác định bố cục của văn bản.

Sản phẩm dự kiến:

- P1 : Từ đầu đến đất nước: Long Quân cho nghĩa quân mượn gươm thần.

- P2 : Còn lại: Long Quân đòi lại gươm thần.

Hoạt động 2. Tìm hiểu chi tiết

Nhiệm vụ 1: Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần đánh giặc

GV đưa ra câu hỏi: Thanh gươm thần kì có ý nghĩa như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Thanh gươm thần kì là tượng trưng cho sức mạnh của toàn dân tham gia đánh giặc.

Thể hiện sự thiêng liêng, thanh gươm gặp được minh chủ sử dụng vào việc lớn => phát sáng => dưới hợp lòng dân, trên thuận ý trời.

Nhiệm vụ 2: Long Quân đòi gươm

GV đưa ra câu hỏi: Long Quân đòi gươm trong hoàn cảnh nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Hoàn cảnh: 

+ Đất nước, nhân dân đã đánh đuổi được giặc Minh.

+ Lê Lợi lên ngôi vua, nhà Lê dời đô về Thăng Long.

Hoạt động 3. Tổng kết

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi: Truyện có ý nghĩa gì? Nêu những đặc sắc nghệ thuật của truyện.

Sản phẩm dự kiến:

1. Nội dung – Ý nghĩa:

* Nội dung: Truyện giải thích nguồn gốc tên gọi Hồ Hoàn Kiếm, ca ngợi cuộc kháng chiến chính nghĩa chống giặc Minh do Lê Lợi lãnh đạo đã chiến thắng vẻ vang. 

* Ý nghĩa: Truyện khẳng định ý nguyện đoàn kết, khát vọng hòa bình của dân tộc ta.

2. Nghệ thuật

- Xây dựng chi tiết kì ảo, tăng sức hấp dẫn cho truyện.

- Cách kể chuyện hấp dẫn sinh động.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Sự tích Hồ Gươm ra đời trong hoàn cảnh lịch sử nào?

A. Trước khi quân minh sang xâm lược nước ta

B. Trong thời kì kháng chiến chống giặc Minh (1407-1427)

C. Sau khi chiến thắng quân Minh xâm lược của nghĩa quân Lam Sơn

D. Sau khi Lê Lợi dời đô từ Tây Đô về kinh thành Thăng Long

Câu 2: Địa bàn đầu tiên nơi nghĩa quân dấy nghĩa được nhắc đến trong truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm là thuộc tỉnh nào?

A. Thanh Hóa

B. Hà Tĩnh

C. Nghệ An

D. Hà Nội

Câu 3: Con vật nào thay Long Quân nhận lại gươm thần?

A. Rùa thần

B. Mãng xà

C. Đại bàng

D. Rồng

Câu 4: Nhân vật nào trong truyền thuyết nhận được thanh gươm đầu tiên?

A. Lê Lợi

B. Lê Lai

C. Nguyễn Trãi

D. Lê Thận

Câu 5: Ai là người cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần?

A. Long Vương

B. Âu Cơ

C. Long Quân

D. Là một nhân vật khác 

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Cách cho mượn gươm thần này mang ý nghĩa đặc biệt gì?

Câu 2: Cảm nghĩ của em sau khi đọc tác phẩm sự tích Hồ Gươm?