Giáo án và PPT Ngữ văn 9 kết nối Bài 2: Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (thơ song thất lục bát)

TIẾT    : VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN PHÂN TÍCH MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC (THƠ SONG THẤT LỤC BÁT)

A. KHỞI ĐỘNG

GV hướng dẫn HS chia thành 4 nhóm và tham gia trò chơi Ong tìm chữ.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Tri thức về kiểu bài

Nêu yêu cầu của bài văn nghị luận nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (thơ song thất lục bát).

Sản phẩm dự kiến:

+ Giới thiệu khái quát về tác phẩm thơ song thất lục bát (tên tác phẩm, tên tác giả), nêu được nhận định chung của người viết về tác phẩm.

+ Làm rõ được nội dung chủ đề của tác phẩm.

+ Phân tích được những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm (vần, nhịp, từ ngữ, biện pháp tu từ,...) và hiệu quả thẩm mĩ của chúng; tập trung vào một số yếu tố nghệ thuật nổi bật của tác phẩm.

+ Triển khai được hệ thống luận điểm chặt chẽ; sử dụng lí lẽ, bằng chứng xác đáng từ tác phẩm để làm sáng tỏ ý kiến nêu trong bài viết.

+ Khẳng định được ý nghĩa, giá trị của tác phẩm.

II. Phân tích bài viết tham khảo

Trả lời câu hỏi phân tích VB tham khảo 

Sản phẩm dự kiến:

III. Thực hành viết đoạn văn

2. Tìm ý, lập dàn ý

a) Tìm ý

Các gợi ý tìm ý 

Sản phẩm dự kiến:

b. Lập dàn ý

Các bước lập dàn ý

Sản phẩm dự kiến:

3. Viết bài

Dựa vào dàn ý để triển khai viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (thơ song thất lục bát).

Sản phẩm dự kiến: 

+ Triển khai đầy đủ các ý đã có trong dàn ý. 

+ Mỗi ý trong phần Thân bài nên được viết thành một đoạn văn. 

+ Khi viết, lựa chọn những từ ngữ chính xác, phù hợp, thể hiện được quan điểm và tình cảm của người viết, tránh sử dụng những từ ngữ sáo rỗng, cầu kì. 

+ Nên sử dụng hiệu quả các thông tin ngoài tác phẩm (nếu có), giúp cho việc phân tích các giá trị của tác phẩm được rõ ràng, nổi bật hơn.

+ Với trường hợp tác phẩm thơ dài, có thể chỉ trích dẫn ở mỗi phần những câu thơ, đoạn thơ quan trọng và phân tích sâu. Tuỳ điều kiện, thời gian làm bài để có cách xử lí thích hợp. 

4. Chỉnh sửa bài viết

Đọc lại bài viết, căn cứ vào yêu cầu đối với bài văn phân tích một tác phẩm thơ song thất lục bát 

Sản phẩm dự kiến:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 

Câu 1: Yêu cầu nào không thuộc mục đích của việc viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm thơ song thất lục bát?

A. Giới thiệu khái quát về tác phẩm thơ song thất lục bát (tên tác phẩm, tên tác giả).

B. Phân tích những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm (vần, nhịp, từ ngữ, biện pháp tu từ, …).

C. Chỉ ra những điểm yếu của tác phẩm mà không cần nêu ý nghĩa của tác phẩm.

D. Khẳng định ý nghĩa và giá trị của tác phẩm.

Câu 2: Trong phần thân bài của bài viết nghị luận về tác phẩm thơ song thất lục bát, người viết cần làm gì?

A. Chỉ đưa ra nhận định chung mà không cần phân tích chi tiết.

B. Phân tích nội dung chủ đề của tác phẩm và các yếu tố nghệ thuật nổi bật.

C. Đưa ra ý kiến cá nhân mà không liên hệ với tác phẩm.

D. Tóm tắt toàn bộ nội dung tác phẩm mà không phân tích sâu.

Câu 3: Khi lập dàn ý cho bài văn nghị luận phân tích tác phẩm thơ song thất lục bát, bước nào là quan trọng nhất?

A. Tìm ý về nhận định chung và giá trị của tác phẩm.

B. Lập dàn ý với các phần rõ ràng, bao gồm giới thiệu, phân tích nội dung và nghệ thuật, và kết luận.

C. Viết lại đoạn văn mở đầu và kết bài mà không cần chú ý đến các phần thân bài.

D. Tìm ý và lập dàn ý mà không cần phân tích cụ thể từng phần của tác phẩm.

Câu 4: Khi viết bài văn nghị luận về tác phẩm thơ song thất lục bát, điều gì là cần thiết để thể hiện quan điểm và tình cảm của người viết?

A. Sử dụng từ ngữ chính xác và phù hợp với chủ đề của tác phẩm.

B. Tránh sử dụng bất kỳ thông tin ngoài tác phẩm.

C. Chỉ sử dụng các từ ngữ sáo rỗng và cầu kì.

D. Đưa ra các thông tin không liên quan đến tác phẩm để làm phong phú bài viết.

Câu 5: Sau khi hoàn thành bài viết phân tích tác phẩm thơ song thất lục bát, bước cuối cùng là gì?

A. Chỉnh sửa các lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu, và kiểm tra việc triển khai dàn ý.

B. Bỏ qua các lỗi chính tả và chỉ tập trung vào việc viết lại phần thân bài.

C. Chỉ rà soát việc triển khai dàn ý mà không cần kiểm tra lỗi chính tả.

D. Chỉ thêm vào các phần nội dung mà không cần chú ý đến cách diễn đạt.

Đáp án gợi ý:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 

GV yêu cầu HS: Từ bài văn đã được đọc, chỉnh sửa và rút kinh nghiệm trên lớp, HS về nhà lựa chọn một trong hai nhiệm vụ:

(1) Sửa lại bài văn đã viết cho hoàn chỉnh và công bố.

(2) Chọn tác phẩm khác để viết bài văn phân tích mới và công bố. 

GV yêu cầu HS: Từ bài văn đã được đọc, chỉnh sửa và rút kinh nghiệm trên lớp, HS về nhà lựa chọn một trong hai nhiệm vụ:

(1) Sửa lại bài văn đã viết cho hoàn chỉnh và công bố.

(2) Chọn tác phẩm khác để viết bài văn phân tích mới và công bố.