Giáo án và PPT Ngữ văn 9 kết nối Bài 5: Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (kịch)

TIẾT: VIẾT: VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN PHÂN TÍCH MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC (KỊCH)

A. KHỞI ĐỘNG

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân chia sẻ về tác phẩm kịch khiến em ấn tượng nhất.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Tri thức về kiểu bài

Nêu yêu cầu của bài văn nghị luận nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (kịch).

Sản phẩm dự kiến:

- Yêu cầu của bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (kịch):

+ Giới thiệu khái quát về tác phẩm kịch (tên tác phẩm, tên tác giả, thể loại), nêu được nhận định chung về tác phẩm.

+ Làm rõ được nội dung chủ đề của tác phẩm.

+ Phân tích được những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm kịch (cốt truyện, nhân vật, hành động, xung đột, lời thoại,...) và hiệu quả thẩm mĩ của chúng; tập trung vào một số yếu tố nghệ thuật nổi bật nhất của tác phẩm.

+ Triển khai được hệ thống luận điểm chặt chẽ; sử dụng lí lẽ, bằng chứng xác đáng từ tác phẩm kịch để làm sáng tỏ ý kiến nêu trong bài viết. 

+ Khẳng định được ý nghĩa, giá trị của tác phẩm.

II. Phân tích bài viết tham khảo

Đọc thầm VB tham khảo “Phân tích vở bi kịch Yêu Ly của Lưu Quang thuận” trong SGK. Trả lời câu hỏi phân tích VB 

Sản phẩm dự kiến:

- Bài viết nêu chủ đề về sự xung đột giữa các giá trị ngang bằng nhau: tình chồng vợ, cha con và khát vọng lập công; thân thể, tình tri kỉ và ý chí phụng sự minh chủ.

- Bài viết xác định các phương diện đặc trưng của thể loại kịch:

+ Nhân vật bi kịch.

+ Xung đột nội tâm của nhân vật.

+ Kết cục bi kịch.

- Bài viết phân tích phương diện nổi bật của vở kịch:

+ Động cơ hành động của nhân vật.

+ Mâu thuẫn nội tâm của nhân vật.

+ Tính lô-gíc của hành động kịch.

- Ý nghĩa, giá trị của vở kịch: Qua nỗi khiếp sợ và xót thương, vở kịch khiến cho người đọc hướng đến những giá trị nhân văn.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 

Câu 1: Yêu cầu đầu tiên khi viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm kịch là gì?

A. Giới thiệu khái quát về tác phẩm kịch (tên tác phẩm, tên tác giả, thể loại) và nêu được nhận định chung về tác phẩm.

B. Miêu tả chi tiết về các địa điểm diễn ra vở kịch.

C. Tóm tắt tất cả các cảnh và hành động trong vở kịch.

D. Đánh giá diễn xuất của các diễn viên trong vở kịch.

Câu 2: Khi phân tích nội dung chủ đề của một tác phẩm kịch, yếu tố nào không cần chú trọng?

A. Các xung đột chính trong tác phẩm.

B. Tư tưởng và thông điệp mà tác phẩm muốn truyền tải.

C. Các chi tiết về trang phục của nhân vật.

D. Hành động của các nhân vật trong tác phẩm.

Câu 3: Khi phân tích hình thức nghệ thuật của tác phẩm kịch, yếu tố nào dưới đây là không cần thiết?

A. Cốt truyện và xung đột trong vở kịch.

B. Lời thoại và cách xây dựng nhân vật.

C. Đánh giá mức độ phổ biến của tác phẩm trên thị trường.

D. Hành động và mối quan hệ giữa các nhân vật.

Câu 4: Trong bài văn nghị luận về một tác phẩm kịch, việc sử dụng lí lẽ và bằng chứng xác đáng từ tác phẩm nhằm mục đích gì?

A. Đưa ra ý kiến cá nhân về đạo diễn của vở kịch.

B. Làm sáng tỏ các luận điểm và phân tích chính xác các yếu tố nghệ thuật của tác phẩm.

C. Tóm tắt nội dung và các cảnh của vở kịch.

D. So sánh tác phẩm với các vở kịch khác cùng thể loại.

Câu 5: Khi khẳng định ý nghĩa và giá trị của tác phẩm kịch trong kết bài, bạn cần chú trọng đến điều gì?

A. Phân tích chi tiết từng hành động của các nhân vật.

B. Nêu rõ ý nghĩa và giá trị của tác phẩm dựa trên những phân tích trước đó.

C. Miêu tả cách trang trí sân khấu và ánh sáng.

D. Đưa ra ý kiến cá nhân về các diễn viên trong vở kịch.

Đáp án gợi ý:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 

GV yêu cầu HS: Từ bài văn đã được đọc, chỉnh sửa và rút kinh nghiệm trên lớp, HS về nhà lựa chọn một trong hai nhiệm vụ:

(1) Sửa lại bài văn đã viết cho hoàn chỉnh và công bố.

(2) Chọn tác phẩm khác để viết bài văn phân tích mới và công bố.