Giáo án và PPT Sinh học 10 chân trời Bài 23 Thực hành: Một số phương pháp nghiên cứu vi sinh vật

BÀI 23: THỰC HÀNH: QUAN SÁT TIÊU BẢN CÁC KÌ PHÂN BÀO NGUYÊN PHÂN VÀ GIẢM PHÂN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi ôn tập cho HS: 

• Nêu các phương pháp nghiên cứu vi sinh vật thường thấy trong phòng thí nghiệm.

• Nêu các kĩ thuật nghiên cứu vi sinh vật.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Chuẩn bị

- Chuẩn bị: GV chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ, mẫu vật và hoá chất theo yêu cầu trong SGK.

Hoạt động 2. Các phương pháp phân lập, nuôi cấy vi khuẩn

Nhiệm vụ 1: Kĩ thuật cấy ria trên đĩa petri

GV hướng dẫn cho HS tiến hành thí nghiệm theo từng bước. Ở mỗi bước, GV giải thích cho HS tại sao chúng ta cần phải làm những bước đó thông qua các câu hỏi: Việc thao tác vô trùng và làm nguội que cấy có ý nghĩa gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Bước 1: Dùng que cấy vòng đã thao tác vô trùng nhúng vào dịch mẫu để lấy các vi khuẩn muốn phân lập 

- Bước 2: Ria các đường trên đĩa petri có chứa môi trường thạch thích hợp. Sau mỗi đường ria liên tục, đốt khử trùng que cấy và làm nguội trước khi thực hiện thao tác tiếp theo 

- Bước 3: Lật ngược đĩa và ủ ở nhiệt độ, thời gian thích hợp trong tủ ấm. 

Nhiệm vụ 2: Cấy giống từ môi trường lỏng sang ống nghiệm chứa môi trường lỏng

GV hướng dẫn cho HS tiến hành thí nghiệm theo từng bước. Ở mỗi bước, GV đặt một số câu hỏi để HS hiểu rõ được quy trình đang làm:

+ Môi trường lỏng là gì? Gồm có những thành phần nào?

+ Bước lấy sinh khối ra khỏi ống dịch mẫu có vai trò gì?

+ Tại sao phải khuấy nhẹ nhàng que cấy trong dịch môi trường? Nếu thao tác khuấy mạnh mẽ sẽ ảnh hưởng như thế nào đến kết quả thí nghiệm?

Sản phẩm dự kiến:

- Bước 1: Vô trùng que cấy  

- Bước 2: Lấy sinh khối ra khỏi ống dịch mẫu  

- Bước 3: Cấy giống vi khuẩn vào môi trường lỏng mới

Nhiệm vụ 3: Cấy giống từ môi trường lỏng sang ống thạch nghiêng

GV hướng dẫn cho HS tiến hành thí nghiệm theo từng bước. Ở mỗi bước, GV đặt một số câu hỏi để HS hiểu rõ được quy trình đang làm:

• Môi trường thạch nghiêng là gì? Gồm có những thành phần nào?

• Khi thao tác cấy giống trên môi trường thạch nghiêng cần lưu ý điều gì?

Sản phẩm dự kiến:

Phương pháp này tiến hành tương tự như phương pháp cấy giống từ môi trường lỏng sang ống nghiệm chứa môi trường lỏng 

Lưu ý: ở bước 3: Cấy giống vi khuẩn vào môi trường lỏng mới:

Trên bề mặt thạch nghiêng đặt nhẹ đầu que cấy từ đáy ống nghiệm, cấy theo hình chữ chỉ lên đến đầu trên ống nghiệm. 

….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Loại que cấy nào sau đây được sử dụng để trải đều vi khuẩn trên bề mặt thạch rắn?

A. Que cấy thẳng.

B. Que cấy vòng.

C. Que cấy móc.

D. Que cấy trang.

Câu 2: Dựa vào trạng thái môi trường, môi trường nuôi cấy vi sinh vật được chia thành 2 loại gồm

A. môi trường tự nhiên và môi trường phòng thí nghiệm.

B. môi trường tự nhiên và môi trường tổng hợp.

C. môi trường dạng đặc và môi trường dạng lỏng.

D. môi trường tổng hợp và môi trường bán tổng hợp.

Câu 3: Phân lập là khâu quan trọng trong quá trình nghiên cứu vi sinh vật vì phương pháp này giúp

A. tách riêng từng loài vi sinh vật từ hỗn hợp nhiều loài vi sinh vật.

B. xác định mối quan hệ họ hàng giữa các loài vi sinh vật.

C. quan sát rõ hơn hình dạng và cấu tạo tế bào của các loài vi sinh vật.

D. theo dõi các quá trình tổng hợp sinh học bên trong tế bào ở mức độ phân tử.

 Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Vì sao khi nghiên cứu vi sinh vật, người ta cần phải phân lập vi sinh vật?

Câu 2: Khuẩn lạc là gì? Để nhận biết loại vi sinh vật, người ta thường dựa vào các đặc điểm nào của khuẩn lạc?