Giáo án và PPT Sinh học 10 chân trời Bài 17: Thông tin giữa các tế bào

BÀI 17: THÔNG TIN GIỮA CÁC TẾ BÀO

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Bằng cách nào mà hormone insulin và glucagon (do tế bào tuyến tuỵ tiết ra) có thể kích thích các tế bào gan và cơ thực hiện quá trình chuyển hoá đường, qua đó, điều hoà hàm lượng glucose trong máu?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về thông tin giữa các tế bào

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

• Em hãy cho biết thông tin được truyền từ tế bào này đến tế bào khác bằng cách nào?

• Tế bào đáp ứng như thế nào đối với các tín hiệu khác nhau?

• Em hãy nêu các kiểu truyền thông tin giữa các tế bào?

Sản phẩm dự kiến:

1. Khái niệm về thông tin giữa các tế bào

HĐ1. 

Thông tin được truyền từ tế bào này đến tế bào khác thông qua các phân tử tín hiệu, các tế bào tiết ra phân tử tín hiệu và truyền phân tử tín hiệu này cho tế bào đích.

HĐ2. 

Đối với mỗi loại tín hiệu khác nhau, tế bào sẽ có những đáp ứng khác nhau. 

Kết luận 

Các tế bào có thể liên hệ với nhau nhờ quá trình truyền thông tin giữa các tế bào. Trong đó, tế bào đích đáp ứng lại các tín hiệu được truyền đến từ các tế bào khác nhau.

2. Các kiểu truyền thông tin giữa các tế bào 

- Các tế bào trong cơ thể có nhiều phương thức truyền thông tin tùy thuộc vào khoảng cách giữa các tế bào.

- Giữa các tế bào có các kiểu truyền thông tin như: qua mối nối giữa các tế bào, tiếp xúc trực tiếp, truyền tin cục bộ và truyền tin qua khoảng cách 

Hoạt động 2. Quá trình truyền thông tin giữa các tế bào

GV đưa ra câu hỏi: Quá trình truyền thông tin giữa các tế bào gồm những giai đoạn nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Quá trình truyền thông tin giữa các tế bào gồm ba giai đoạn: 

• Giai đoạn tiếp nhận: Phân tử tín hiệu liên kết vào thụ thể làm thụ thể thay đổi hình dạng. 
• Giai đoạn truyền tin: Quá trình truyền tín hiệu từ thụ thể tới các phân tử đích trong tế bào. 
• Giai đoạn đáp ứng: Tế bào phát tín hiệu hoạt hóa đáp ứng tế bào.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Quá trình truyền thông tin giữa các tế bào gồm mấy giai đoạn?

A. 1

B. 2

C. 4

D. 3

Câu 2: Cho biết: Mức độ không bão hòa cao hơn trong axit béo của màng tế bào?

A. Tăng nhiệt độ chuyển tiếp

B. Giảm nhiệt độ chuyển tiếp

C. Không ảnh hưởng đến nhiệt độ chuyển tiếp

D. Tăng gấp đôi nhiệt độ chuyển tiếp

Câu 3: Chọn ý đúng: Hiện tượng nào sau đây xảy ra ở màng tế bào khi hạ nhiệt độ?

A. biến tính

B. đường phân

C. khử bão hòa

D. đường hóa

Câu 4: Chọn ý đúng: Màng ngoài của ti thể chứa protein được gọi là?

A. ATP synthase

B. diệp lục

C. porins

D. ribosome

Câu 5: Cho biết: Protein nằm trong màng tế bào có các đặc tính hóa học hỗ trợ các phân tử đi qua phía bên kia của màng trong quá trình?

A. khuếch tán đơn giản.

B. khuếch tán tích cực.

C. tạo điều kiện khuếch tán.

D. tất cả đều đúng

 Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Cơ chế truyền tin tế bào giữ vai trò như thế nào trong quá trình phân giải và tổng hợp carbohydrate tại tế bào, đặc biệt là ảnh hưởng đến sự đáp ứng insulin và việc duy trì đường huyết ổn định?

Câu 2: Phương pháp giải mẫn cảm là gì? Nêu tác dụng phụ của phương pháp này. Khi áp dụng phương pháp này cần lưu ý điều gì?