Giáo án và PPT Sinh học 10 chân trời Bài 31: Virus gây bệnh

BÀI 31: VIRUS GÂY BỆNH

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV đặt vấn đề theo nội dung gợi ý trong SGK: Khi người bệnh (do nhiễm virus) hắt hơi, virus theo hàng ngàn giọt bắn bay vào không khí và có khả năng lây truyền bệnh cho người khác. Ngoài ra, virus còn có thể lây truyền qua nhiều con đường khác nhau. Để hạn chế sự lây nhiễm virus, chúng ta cần thực hiện những biện pháp gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu các phương thức lây truyền bệnh do virus gây ra ở người, động vật và thực vật.

- GV chia lớp thành những nhóm 4-6 HS rồi tổ chức cho các nhóm HS đọc thông tin trong SGK thảo luận về các câu hỏi 1,2,3,4 trang 148 SGK và hoàn thành vào phiếu học tập (file đính kèm phía dưới hoạt động.

- Sau đó yêu cầu HS trả lời LT1 trang 145, LT2 trang 146 SGK.

LT1: So với cách làm truyền thống, việc ứng dụng virus để sản xuất chế phẩm sinh học có những ưu điểm gì?

LT2: Khi sử dụng insuline để điều trị bệnh tiểu đường, người bệnh cần lưu ý đến điều gì?

Sản phẩm dự kiến:

- HS hoàn thành phiếu học tập

Trả lời:

LT1.

- Do virus có khả năng nhân lên rất nhanh (so với quá trình nhân đôi của vi khuẩn) trong tế bào vật chủ, do vậy gene mong muốn sản xuất chế phẩm (được cài xen vào hệ gene của virus) được nhân lên nhanh chóng, tạo ra lượng chế phẩm lớn hơn so với phương pháp thông thường. 

LT2.

- Khi sử dụng insuline để điều trị bệnh tiểu đường, người bệnh cần lưu ý những điểm sau:

+ Do insuline có tác dụng làm giảm lượng đường trong máu nên khi tiêm thuốc cần tránh nguy cơ hạ đường huyết. Do đó là nên tiêm insuline ngay trước bữa ăn. Tùy loại insuline mà thời gian tiêm đến khi ăn là khác nhau.

+ Nên tiêm insuline theo đường tĩnh mạch để tránh insuline bị phân hủy bởi các enzyme có mặt ở dưới mô da. 

+ Khi tiêm nên lăn lọ thuốc để làm ấm và trộn đều thuốc, không nên lắc mạnh lọ vì dễ tạo ra bọt khí và khi rút insuline vào bơm tiêm thì khí có thể lọt vào bơm tiêm.

+ Không nên tự ý sử dụng insuline mà cần đi khám để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn cách sử dụng.

Hoạt động 2: Cách phòng chống bệnh do virus gây ra ở người, động vật và thực vật.

GV đặt câu hỏi: 

• Để phòng chống bệnh do virus gây ra ở người, động vật, thực vật, chúng ta cần phải làm gì?

GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi CH5, LT3 trong SGK.

Sản phẩm dự kiến:

- Để phòng chống bệnh do virus gây ra ở người, chúng ta cần phải thực hiện một số biện pháp chung như chăm sóc sức khỏe bản thân, tăng cường đề kháng….

Ngoài ra cũng cần phải tìm hiểu biểu hiện bệnh, cơ chế lây truyền của mỗi loại virus để có các cách phòng chống khác nhau. 

- Để phòng chống bệnh do virus gây ra ở động vật, chúng ta cần phải: (SGK đã trình bày chi tiết, trang 150)

+ Tìm hiểu các triệu chứng bệnh,  cơ chế lây bệnh.

+ cách li cá thể nhiễm bệnh khỏi bầy, đàn. 

+ Không sử dụng các gia súc đã nhiễm virus. …

- Để phòng chống bệnh do virus gây ra ở thực vật, chúng ta cần phải: (SGK đã trình bày chi tiết, trang 151)

CH5. HS tham khảo file đính kèm phía dưới hoạt động. 

LT3: Các phương pháp làm tăng sức đề kháng của con người, động vật và thực vật:

- Tăng cường dinh dưỡng để cơ thể khỏe mạnh

- Chăm bón cây trồng hợp lí

• - Tiêm phòng vaccine cho người và động vật

• - Sử dụng thuốc hợp lí, đúng cách, đúng bệnh

- Chọn giống cây trồng, vật nuôi có sức sống tốt.

….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Khi nói về biện pháp phòng chống các bệnh do virut gây ra, phát biểu nào sau đây sai? 

A. Tiêm vacxin phòng bệnh định kì

B. Khi truyền máu không cần phải xét nghiệm

C. Vệ sinh các dụng cụ y tế

D. Tiêm vacxin phòng bệnh cho gia cầm

Câu 2: Virus là một dạng sống kí sinh nội bào bắt buộc vì: 

A. Bộ gen của virut chỉ có một sợi ADN hoặc ARN

B. Có cấu tạo đơn giản

C. Kích thước siêu nhỏ và không có thành tế bào

D. Tổng hợp các thành phần cấu tạo phải nhờ bộ máy tổng hợp của tế bào chủ

Câu 3: Loại tế bào nào sau đây virut H55N11 không kí sinh? 

A. Tế bào của chim

B. Tế bào của cây lúa

C. Tế bào của gà

D. Tế bào của vịt

Câu 4: Phago kí sinh ở E. coli là loại virus thuộc nhóm: 

A. Virut kí sinh ở vi sinh vật

B. Virut kí sinh ở thực vật

C. Virut kí sinh ở người và động vật

D. Virut kí sinh ở côn trùng

Câu 5: Virut kí sinh ở thực vật lan sang các tế bào khác thông qua: 

A. Các khoảng gian bào

B. Màng lưới nội chất

C. Cầu sinh chất

D. Hệ mạch dẫn

 Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Con người thường gặp phải những bệnh nguy hiểm nào do virus gây ra?

Câu 2: Vì sao cơ thể không thể chống lại virus HIV?