Giáo án và PPT Tiếng Việt 5 kết nối Bài 11: Viết mở bài và kết bài cho bài văn tả phong cảnh

BÀI 11: HANG SƠN ĐOÒNG – NHỮNG ĐIỀU KÌ THÚ

TIẾT 3: VIẾT – VIẾT MỞ BÀI VÀ KẾT BÀI CHO BÀI VĂN TẢ PHONG CẢNH

A. KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu HS nhắc lại cách viết mở bài và kết bài tả cây cối, con vật đã học ở lớp 4.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về một số cách viết mở bài và kết bài

Về mở bài: Hai cách mở bài đều giới thiệu tên phong cảnh, cũng là địa điểm có phong cảnh và những cảnh vật nổi bật, để lại ấn tượng cho mọi người nhất (nơi có nhiều hoa, nhiều thông và nhiều hồ nước đẹp). Mỗi cách mở bài có ưu điểm riêng: 

- Mở bài trực tiếp: ngắn gọn nhưng hàm súc, dễ nhớ và tạo ấn tượng mạnh. 

- Mở bài gián tiếp: đoạn văn có nhiều câu hơn, có nhiều thông tin hơn. 

Về kết bài: Hai cách kết bài đều nhấn mạnh ấn tượng về vẻ đẹp của phong cảnh. Mỗi cách kết bài đều có cái hay riêng. 

- Kết bài không mở rộng: ngắn gọn, súc tích, gây ấn tượng với người đọc. 

- Kết bài mở rộng: làm cho ý của kết bài phong phú hơn, tạo kết nối với người đọc dễ dàng hơn. 

Hoạt động 2: Thực hành viết mở bài và kết bài cho bài văn tả phong cảnh

Viết mở bài gián tiếp và kết bài mở rộng cho bài Bốn mùa trong ánh nước. 

Sản phẩm dự kiến:

+ Đối với mở bài gián tiếp, HS cần đưa những câu thơ/ châm ngôn/ ca dao/ tục ngữ/ thành ngữ để dẫn dắt, giới thiệu về phong cảnh Hồ Hoàn Kiếm, đưa ra những điển tích điển cố về Hồ Hoàn Kiếm, hoặc gợi ra những câu chuyện liên quan đến Hồ Hoàn Kiếm. 

+ Đối với kết bài mở rộng, HS có thể giải thích vì sao người dân mọi miền đất nước về thăm Hà Nội bao giờ cũng đến Hồ Hoàn Kiếm, những giá trị vật chất, tinh thần và văn hóa của Hồ Hoàn Kiếm, tưởng tượng sau này lớn lên và nhớ về Hồ Hoàn Kiếm cùng những kỉ niệm đã có Hồ Hoàn Kiếm. 

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP, THỰC HÀNH

Câu 1: Đoạn văn dưới đây thuộc cách mở bài nào của bài văn tả phong cảnh?

Đường vô xứ Nghệ quanh quanh

Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ.

Câu hát của người xưa cứ ngân nga trong tâm trí chúng tôi trên con đường chúng tôi đi về quê Bác.

A. Trực tiếp.

B. Mở rộng.

C. Gián tiếp.

D. Không mở rộng.

Câu 2: Câu văn dưới đây thuộc cách mở bài nào của bài văn tả phong cảnh?

Chúng tôi đến thăm quê Bác vào một ngày nắng đẹp.

A. Mở rộng.

B. Trực tiếp.

C. Không mở rộng.

D. Gián tiếp.

Câu 3: Đâu là nội dung có trong phần mở bài theo cách gián tiếp của bài văn tả phong cảnh?

A. Tên cảnh và thời điểm miêu tả cảnh.

B. Giới thiệu người, vật…gợi nhớ đến cảnh.

C. Miêu tả từng phần trong cảnh.

D. Miêu tả cảnh theo trình tự xa đến gần.

Câu 4: Có những cách kết bài nào?

A. Mở rộng.

B. Mở rộng và không mở rộng.

C. Trực tiếp.

D. Trực tiếp và gián tiếp.

Câu 5: Đâu là cách viết mở bài gián tiếp?

A. Giới thiệu trực tiếp phong cảnh.

B. Dẫn một câu hát, một đoạn thơ hoặc câu chuyện… có nhắc đến phong cảnh đó.

C. Miêu tả nét đặc sắc nhất của cảnh vật.

D. Nêu cảm nghĩ, cảm xúc về cảnh vật.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: C

Câu 2: B

Câu 3: B

Câu 4: B

Câu 5: B

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

- GV nhắc nhở HS:

+ Xem lại kiến thức bài : Viết – Viết mở bài và kết bài cho bài văn tả phong cảnh, hiểu và vận dụng được kiến thức vào thực hành.

+ Chia sẻ với người thân về bài học.