Nội dung chính Ngữ văn 9 cánh diều Bài 6: Viết truyện kể sáng tạo

BÀI 6: TRUYỆN TRUYỀN KÌ VÀ TRUYỆN TRINH THÁM 

VIẾT: VIẾT TRUYỆN KỂ SÁNG TẠO

I. Tìm hiểu về kiểu bài

1. Truyện kể sáng tạo

- Truyện kể sáng tạo là một văn bản tự sự, ở đó, người kể (có thể là nhân vật trong truyện – ngôi thứ nhất, hoặc người ngoài cuộc – ngôi thứ ba) kể lại một cách sáng tạo những sự việc đã diễn ra ở một không gian, thời gian nào đó, gắn với những nhân vật cụ thể. 

- Thông qua câu chuyện, tác giả thể hiện quan điểm, suy nghĩ, thái độ của mình về những vấn đề của đời sống. 

- Trong truyện, bên cạnh lời kể, còn có những câu, đoạn văn miêu tả, biểu cảm để làm nổi bật đặc điểm của nhân vật hoặc bối cảnh, đồng thời bộc lộ cái nhìn, tình cảm, cảm xúc của người kể và của chính nhà văn. 

- Truyện kể sáng tạo có thể là một câu chuyện hoàn toàn mới hoặc mô phỏng một truyện đã có nhưng điều chỉnh, thay đổi các chi tiết, sự việc, nhân vật.... theo ý tưởng của người kể.

2. Viết truyện kể sáng tạo

- Viết truyện kể sáng tạo là tạo lập một văn bản tự sự có yếu tố hư cấu và có tính nghệ thuật nhất định. Khác với các văn bản như nhật kí, hồi kí, bản tường trình,..... truyện cho phép người viết tưởng tượng những sự việc, con người không có thật (ví dụ: thần tiên, ma quỷ....) hoặc chỉ có một phần sự thật.

- Nhưng dù hư cấu thế nào thì truyện vẫn luôn đặt ra những vấn đề của đời sống con người. Vì thế, việc sáng tạo ra các tình huống, sự việc, chi tiết, nhân vật (con người, con vật, thần thánh,...) chỉ là phương thức để người viết gửi gắm những thông điệp về cuộc sống. Đó có thể là một bài học về đạo lí, lối sống hay một quan niệm, một góc nhìn về thiên nhiên, xã hội, con người.

3. Lưu ý

Để viết truyện kể sáng tạo, các em cần lưu ý:

+ Mục đích viết truyện kể sáng tạo là gì? Truyện hướng tới đối tượng người đọc nào?

+ Truyện kể việc gì hoặc mô phỏng truyện nào? Ai sẽ là người kể chuyện?

+ Câu chuyện diễn ra ở đâu (không gian), vào thời điểm nào (thời gian)? 

+ Truyện có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?

+ Truyện mở đầu, diễn biến và kết thúc ra sao?

+ Cần đưa các yếu tố miêu tả, biểu cảm vào những đoạn nào trong truyện và để làm gì?

III. Thực hành viết 

1. Chuẩn bị

2. Tìm ý và lập dàn ý 

* Mở đầu: Nêu bối cảnh câu chuyện. Ví dụ: Khi thám tử Hôm vạch tội của Uyn-đi-banh, Me-ri đã có mặt và chứng kiến cảnh cuối

* Thân bài: Dựa vào phần 3 của văn bản (trang 15-16), kể lại câu chuyện, Ví dụ:

- Tôi nhìn tháy Uyn-đi-banh thu mình trong ghế bành, đầu gục xuống, sụp đổ hoanaf toàn khi nghe Hôm kể lại toàn bộ sự việc

- Hóa ra hắn (Uyn-đi-banh) dã lừa dối tôi bằng cách: lợi dụng sự đồng lõa của vợ là mẹ tôi cùng tình trạng cận thị nặng của tôi để đóng giả làm Hót-mơ Ên-giô và tán tỉnh, tỏ tình với tôi

- ...

* Kết thúc: Nêu suy nghĩ của Me-ri sau vụ việc. Ví dụ: Tôi hoàn toàn ngỡ ngãng trước âm mưu của cha dượng và rất cảm ơn thám tử Hôm đã giúp mình làm sáng tỏ vụ việc, tránh được một sai lầm khủng khiếp trong đời.

3. Viết bài

- Lưu ý: 

+ Xây dựng hội thoại để khắc hoạ nhân vật và phát triển mạch sự kiện.

+ Sử dụng linh hoạt các yếu tố miêu tả, biểu cảm để câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn hơn.

+ Nếu viết một tác phẩm truyện chuyển thể từ truyện tranh, cần dựa vào hình ảnh trong truyện tranh để bổ sung các chi tiết miêu tả thời gian, không gian, nhân vật. Nếu viết một tác phẩm truyện dựa trên một “truyện chữ”. 

+ Cần sáng tạo dựa trên cốt truyện đã có, tránh việc chỉ tóm tắt lại truyện một cách đơn giản. Chú ý ghi rõ truyện được mô phỏng từ tác phẩm nào để đảm bảo yêu cầu về vấn đề sở hữu trí tuệ.

4. Kiểm tra và chỉnh sửa