Giáo án Ngữ văn 9 Cánh diều bài 6: Viết truyện kể sáng tạo

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ: Tìm hiểu về kiểu bài

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc thông tin trong SGK và thực hiện nhiệm vụ:

+ Truyện kể sáng tạo là kiểu bài như thế nào?

+ Viết truyện kể sáng tạo là hoạt động gì?

+ Để viết truyện kể sáng tạo, các em cần lưu ý những gì?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi. 

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày kết quả.

- Các HS khác lắng nghe, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

I. Tìm hiểu về kiểu bài

1. Truyện kể sáng tạo

- Truyện kể sáng tạo là một văn bản tự sự, ở đó, người kể (có thể là nhân vật trong truyện – ngôi thứ nhất, hoặc người ngoài cuộc – ngôi thứ ba) kể lại một cách sáng tạo những sự việc đã diễn ra ở một không gian, thời gian nào đó, gắn với những nhân vật cụ thể. 

- Thông qua câu chuyện, tác giả thể hiện quan điểm, suy nghĩ, thái độ của mình về những vấn đề của đời sống. 

- Trong truyện, bên cạnh lời kể, còn có những câu, đoạn văn miêu tả, biểu cảm để làm nổi bật đặc điểm của nhân vật hoặc bối cảnh, đồng thời bộc lộ cái nhìn, tình cảm, cảm xúc của người kể và của chính nhà văn. 

- Truyện kể sáng tạo có thể là một câu chuyện hoàn toàn mới hoặc mô phỏng một truyện đã có nhưng điều chỉnh, thay đổi các chi tiết, sự việc, nhân vật.... theo ý tưởng của người kể.

2. Viết truyện kể sáng tạo

- Viết truyện kể sáng tạo là tạo lập một văn bản tự sự có yếu tố hư cấu và có tính nghệ thuật nhất định. Khác với các văn bản như nhật kí, hồi kí, bản tường trình,..... truyện cho phép người viết tưởng tượng những sự việc, con người không có thật (ví dụ: thần tiên, ma quỷ....) hoặc chỉ có một phần sự thật.

- Nhưng dù hư cấu thế nào thì truyện vẫn luôn đặt ra những vấn đề của đời sống con người. Vì thế, việc sáng tạo ra các tình huống, sự việc, chi tiết, nhân vật (con người, con vật, thần thánh,...) chỉ là phương thức để người viết gửi gắm những thông điệp về cuộc sống. Đó có thể là một bài học về đạo lí, lối sống hay một quan niệm, một góc nhìn về thiên nhiên, xã hội, con người.

3. Lưu ý

Để viết truyện kể sáng tạo, các em cần lưu ý:

+ Mục đích viết truyện kể sáng tạo là gì? Truyện hướng tới đối tượng người đọc nào?

+ Truyện kể việc gì hoặc mô phỏng truyện nào? Ai sẽ là người kể chuyện?

+ Câu chuyện diễn ra ở đâu (không gian), vào thời điểm nào (thời gian)?  

+ Truyện có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?

+ Truyện mở đầu, diễn biến và kết thúc ra sao?

+ Cần đưa các yếu tố miêu tả, biểu cảm vào những đoạn nào trong truyện và để làm gì?

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Chuẩn bị

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

Đề bài: Hãy nhập vai một trong ba nhân vật: Me-ri, cha dượng hoặc mẹ Me-ri trong văn bản “Vụ cải trang bất thành” (trích “Sơ-lốc Hôm” của Đoi-lơ) để kể lại câu chuyện trong phần 3 của văn bản.

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, thực hiện nhiệm vụ: 

+ Đọc lại văn bản “Vụ cải trang bất thành”, chú ý phần 3 của văn bản.

+ Xác định người kể: Me-ri, cha dượng hay mẹ Me-ri, để chuyển lời kể cho phù hợp với ngôi kể.

 Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc bài và thực hiện yêu cầu.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động 

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày trước lớp.

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 2: Tìm ý và lập dàn ý

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 2 nhóm HS, làm việc cá nhân thực hiện yêu cầu: Dựa vào một truyện “Vụ cải trang bất thành”, xây dựng khung truyện dựa theo Phiếu học tập.

……………………….

III. Thực hành viết

1. Chuẩn bị

2. Tìm ý và lập dàn ý 

- Phiếu học tập và dàn ý.