Câu hỏi tự luận Ngữ văn 9 cánh diều Bài 6: Viết truyện kể sáng tạo

BÀI 6: TRUYỆN TRUYỀN KÌ VÀ TRUYỆN TRINH THÁM

VIẾT: KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO
(15 câu)

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Kể tên các yếu tố chính của một câu chuyện sáng tạo?

Trả lời:

- Cốt truyện: Đây là chuỗi sự kiện diễn ra trong câu chuyện, thường được chia thành ba phần: mở đầu, phát triển và kết thúc. Ví dụ, trong câu chuyện "Cinderella", cốt truyện bắt đầu với cuộc sống khổ cực của cô bé, tiếp theo là sự xuất hiện của bà tiên và kết thúc với việc cô gặp hoàng tử.

- Nhân vật: Là những người hoặc sinh vật tham gia vào câu chuyện. Nhân vật chính thường là người mà người đọc đồng cảm và theo dõi hành trình của họ. Ví dụ, Harry Potter là nhân vật chính trong loạt truyện của J.K. Rowling.

- Bối cảnh: Là nơi và thời gian diễn ra câu chuyện. Bối cảnh có thể ảnh hưởng đến cảm xúc và hành động của nhân vật. Ví dụ, câu chuyện "Dế Mèn phiêu lưu ký" diễn ra trong một khu vườn, tạo nên không gian gần gũi và thân thuộc.

- Xung đột: Là vấn đề hoặc thử thách mà nhân vật phải đối mặt. Xung đột có thể là nội tâm (giữa các cảm xúc của nhân vật) hoặc bên ngoài (giữa nhân vật và hoàn cảnh). Ví dụ, trong "Romeo và Juliet", xung đột giữa hai gia đình Montague và Capulet là nguyên nhân chính dẫn đến bi kịch.

- Thông điệp hoặc chủ đề: Là ý nghĩa sâu sắc mà tác giả muốn truyền tải qua câu chuyện. Ví dụ, chủ đề của "Chí Phèo" của Nam Cao là sự bất công xã hội và bi kịch của con người.

Câu 2: Nêu định nghĩa về thể loại truyện ngắn?

Trả lời:

Thể loại truyện ngắn là một loại hình văn học có độ dài ngắn hơn tiểu thuyết, thường chỉ từ vài trăm đến vài nghìn từ. Một truyện ngắn thường tập trung vào một sự kiện, một khoảnh khắc hoặc một ý tưởng cụ thể, với ít nhân vật và bối cảnh hơn so với tiểu thuyết.

Đặc điểm:

+ Tập trung vào một xung đột chính: Truyện ngắn thường chỉ có một mạch truyện rõ ràng.

+ Kết thúc mở hoặc bất ngờ: Nhiều truyện ngắn có kết thúc để lại suy nghĩ cho người đọc.

Câu 3: Liệt kê các hình thức kể chuyện mà em biết?

Câu 4: Cho biết vai trò của nhân vật trong một câu chuyện?

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (5 câu)

Câu 1: Giải thích ý nghĩa của việc xây dựng cốt truyện trong một tác phẩm sáng tạo?

Trả lời:

- Tạo ra cấu trúc cho câu chuyện: Cốt truyện là xương sống của tác phẩm, giúp tổ chức các sự kiện và nhân vật theo một trình tự logic. Điều này giúp người đọc dễ theo dõi và hiểu được diễn biến câu chuyện.

- Kích thích sự tò mò và hứng thú: Một cốt truyện hấp dẫn với các tình huống bất ngờ, xung đột và cao trào sẽ thu hút người đọc, khiến họ muốn biết diễn biến tiếp theo. 

- Phát triển nhân vật: Cốt truyện giúp nhân vật trải qua các tình huống khác nhau, từ đó phát triển tính cách và hành động của họ. 

- Truyền tải thông điệp và chủ đề: Cốt truyện là phương tiện để tác giả truyền tải ý nghĩa sâu sắc của tác phẩm. 

Câu 2: So sánh sự khác biệt giữa nhân vật chính và nhân vật phụ trong một câu chuyện?

Trả lời:

Câu 3: Phân tích vai trò của bối cảnh trong việc tạo nên không khí cho câu chuyện?

Trả lời:

Câu 4: Nêu những yếu tố nào giúp câu chuyện trở nên hấp dẫn hơn?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Viết một đoạn mở đầu hấp dẫn cho một câu chuyện tưởng tượng về một cuộc phiêu lưu?

Trả lời:

Trong ánh sáng mờ ảo của một buổi chiều, khi những tia nắng cuối cùng rơi xuống mặt đất như những mảnh vàng lấp lánh, Lila đang ngồi bên bờ hồ trong rừng sâu. Cô bé có một bí mật mà không ai biết - một bản đồ cổ xưa được giấu trong chiếc hộp gỗ của ông nội. Bản đồ dẫn đến một hòn đảo huyền bí, nơi những sinh vật kỳ diệu sống ẩn mình giữa những cánh rừng xanh tươi. Với trái tim đầy mơ mộng và sự tò mò không thể kiềm chế, Lila quyết định rằng hôm nay chính là ngày cô sẽ bắt đầu cuộc phiêu lưu của đời mình, bất chấp những lời đồn đại về những nguy hiểm đang chờ đợi ở phía trước.

Câu 2: Tạo một nhân vật với tính cách độc đáo và mô tả một tình huống mà nhân vật đó phải đối mặt?

Trả lời:

Nhân vật: Felix, một cậu bé 12 tuổi với mái tóc bù xù và đôi mắt sáng như sao. Felix có một khả năng đặc biệt: cậu có thể nghe thấy những suy nghĩ của động vật. Tính cách của Felix rất hài hước và lạc quan, nhưng cậu cũng rất nhạy cảm với nỗi đau của những sinh vật xung quanh.

Tình huống: Một ngày nọ, khi đang đi dạo trong công viên, Felix nghe thấy tiếng kêu cứu từ một chú chó nhỏ bị mắc kẹt trong hàng rào. Trong khi cố gắng giúp chú chó thoát ra, Felix phát hiện ra rằng nó không chỉ bị mắc kẹt mà còn bị một nhóm trẻ con bắt nạt. Felix phải tìm cách thuyết phục nhóm trẻ đó dừng lại và đồng thời giải cứu chú chó, tất cả trong khi giữ bình tĩnh và không để lộ khả năng đặc biệt của mình.

Câu 3: Kể một câu chuyện ngắn dựa trên một hình ảnh bất kỳ mà em chọn?

Trả lời:

Câu 4: Viết một câu chuyện có liên kết giữa quá khứ và hiện tại?

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Phân tích một câu chuyện nổi tiếng mà em yêu thích, chỉ ra các yếu tố làm nên sức hấp dẫn của nó?

Một câu chuyện nổi tiếng mà tôi yêu thích là "Chí Phèo" của Nam Cao. Đây là một tác phẩm tiêu biểu của văn học hiện thực phê phán Việt Nam, phản ánh sâu sắc số phận con người trong xã hội phong kiến.

Phân tích các yếu tố làm nên sức hấp dẫn của "Chí Phèo":

+ Cốt truyện đặc sắc: Câu chuyện xoay quanh cuộc đời bi thảm của Chí Phèo, một người nông dân lương thiện bị xã hội đẩy vào con đường lưu manh. Cốt truyện không chỉ đơn thuần là một chuỗi sự kiện mà còn thể hiện sự đấu tranh giữa cái thiện và cái ác, giữa con người và xã hội.

+ Nhân vật sâu sắc: Nhân vật Chí Phèo được xây dựng rất sống động. Từ một người nông dân hiền lành, Chí đã trở thành kẻ lưu manh do những áp bức, bất công của xã hội. Sự chuyển biến tâm lý của Chí từ hiền lành sang tăm tối, điên cuồng thể hiện rõ sự tàn nhẫn của hoàn cảnh.

+ Bối cảnh xã hội: Tác phẩm phản ánh chân thực xã hội phong kiến Việt Nam với những bất công, sự bóc lột và tàn nhẫn. Bối cảnh này không chỉ làm nổi bật số phận nhân vật mà còn tạo nên một bức tranh xã hội đầy bi kịch, khiến người đọc cảm thấy xót xa.

+ Ngôn ngữ và phong cách nghệ thuật: Nam Cao sử dụng ngôn ngữ giản dị nhưng giàu hình ảnh, tạo cảm xúc mạnh mẽ cho người đọc. Các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ được sử dụng khéo léo, làm tăng thêm sức hấp dẫn cho câu chuyện.

+ Chủ đề nhân đạo sâu sắc: Tác phẩm không chỉ phê phán xã hội mà còn gửi gắm thông điệp về tình người, về khát vọng sống và yêu thương. Sự đau khổ của Chí Phèo khiến người đọc suy ngẫm về giá trị của con người trong xã hội.

=> "Chí Phèo" không chỉ là một câu chuyện về số phận bi thảm của một con người mà còn là một tác phẩm nghệ thuật sâu sắc, phản ánh hiện thực xã hội. Sức hấp dẫn của nó đến từ những yếu tố như cốt truyện, nhân vật, bối cảnh, ngôn ngữ và chủ đề, khiến người đọc không thể quên. Tác phẩm đã để lại ấn tượng mạnh mẽ và là một phần không thể thiếu trong nền văn học Việt Nam.

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------