Nội dung chính Ngữ văn 9 chân trời Bài 5: Tiếng đàn giải oan (Truyện thơ Nôm khuyết danh)
Hệ thống kiến thức trọng tâm Bài 5: Tiếng đàn giải oan (Truyện thơ Nôm khuyết danh) sách Ngữ văn 9 chân trời sáng tạo. Với các ý rõ ràng, nội dung mạch lạc, đi thẳng vào vấn đề, hi vọng người đọc sẽ nắm trọn kiến thức trong thời gian rất ngắn. Nội dung chính được tóm tắt ngắn gọn sẽ giúp thầy cô ôn tập, củng cố kiến thức cho học sinh. Bộ tài liệu có file tải về. Mời thầy cô kéo xuống tham khảo.
Xem: => Giáo án ngữ văn 9 chân trời sáng tạo
ĐỌC MỞ RỘNG THEO THỂ LOẠI: TIẾNG ĐÀN GIẢI OAN
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA TRUYỆN THƠ NÔM TRONG VĂN BẢN TIẾNG ĐÀN GIẢI OAN
1. Cốt truyện
Cốt truyện khác với Truyện Kiều, Truyện Lục Vân Tiên (theo mô hình gặp gỡ – tai biến – đoàn tụ) mà đại diện cho mô hình nhân – quả (ở hiền gặp lành, ở ác gặp dữ).
2. Hệ thống nhân vật
- Các sự việc chính:
+ Thạch Sanh bị nhốt vào ngục, hỏi thăm mới biết Lý Thông là người hại mình nhưng cũng không oán hòn, phàn nàn.
+ Thạch Sanh gảy đàn, tiếng đàn đã nói hộ những oan tình của Thạch Sanh, trách người bạc ác, phũ phàng.
+ Công chúa nghe tiếng đàn thì hết câm, kể lại cho vua cha mọi sự và xin vua cha cho gặp người gảy đàn.
- Nhân vật:
+ Nhân vật chính trong VB Tiếng đàn giải oan là cây đàn của Thạch Sanh. Thạch Sanh là người rất hiền lành, tốt bụng, biết Lý Thông hại mình nhưng cũng không oán thán, kêu ca.
+ Tác giả đã khéo mượn tiếng đàn để nói hộ Thạch Sanh những oan khuất của chàng.
=> Nghệ thuật xây dựng nhân vật khá độc đáo.
3. Chủ đề
- Chủ đề: Cây đàn thần đã thay lời người bị hại, lên tiếng tố cáo Lý Thông, nhắc nhở ân nghĩa, giải câm cho công chúa và giải oan cho dũng sĩ Thạch Sanh.
- Căn cứ: Dựa vào các chi tiết trong VB. Ví dụ: Thạch Sanh không oán hờn, phàn nàn khi biết Lý Thông hại mình nhưng tiếng đàn thần đã nói hộ nỗi oan của chàng, trách kẻ ăn ở bất nhân.
II. NHÂN VẬT KÌ ẢO CỦA TRUYỆN THƠ NÔM TRONG VĂN BẢN TIẾNG ĐÀN GIẢI OAN
Nhân vật kì ảo – cây đàn | ||
Đặc điểm | Cây đàn của Thạch Sanh không phải là một cây đàn bình thường. Nó được xây dụng như một nhân vật để nói hộ những oan khuất của Thạch Sanh. Vì vậy, tiếng đàn Thạch Sanh rất đặc biệt. | |
Ý nghĩa tiếng đàn | Với Thạch Sanh | Tiếng đàn đã nói giúp nỗi oan tình của Thạch Sanh. |
Với những nhân vật khác | Tiếng đàn đã tác động đến công chúa Quỳnh Nga, giúp nàng “như cỏ phùng xuân", đang rầu rĩ, bị câm bỗng nhiên cười cười, nói nói kể lại hết các chuyện đã xảy ra cho vua cha. | |
So sánh với truyện cổ tích | Tương đồng | Cả hai đều kể việc tiếng đàn thần biết nói giúp nỗi oan tình của Thạch Sanh, giúp công chúa hồi tỉnh, hết bị câm. |
Khác biệt | Do truyện thơ Thạch Sanh được kể bằng thơ nên sẽ giàu nhạc điệu, hình ảnh, giúp miêu tả tiếng đàn một cách rõ nét, đậm chất trữ tình hơn. | |
III. TỔNG KẾT
1. Nội dung
Văn bản kể về việc Thạch Sanh bị Lý Thông lừa giam vào ngục. Dù chàng đã biết Lý Thông hại mình nhưng với bản tính nhân từ, Sanh không oán thán, phàn nàn. Chàng buồn nên mang đàn ra gảy nhưng tiếng đàn thần đã nói hộ những oan tình của Thạch Sanh. Khi nghe tiếng đàn, công chúa vui mừng. Nàng nói được như lúc xưa và giãi bày mọi sự cho vua cha. Nhà vua đã truyền gọi Thạch Sanh ngay.
=> Thông điệp: Hãy tin vào lẽ phải, kẻ gian dối bất nhân, bất nghĩa sẽ bị vạch mặt; người ngay thẳng, thật thà, quên mình làm việc nghĩa sẽ được báo đáp.
2. Nghệ thuật
- Truyện sử dụng nhiều chi tiết tưởng tượng thần kì độc đáo và giàu ý nghĩa.
- Thể thơ lục bát, ngôn ngữ giản dị mà giàu sức gợi.
=> Giáo án Ngữ văn 9 Chân trời bài 5: Tiếng đàn giải oan (Truyện thơ Nôm khuyết danh)