Câu hỏi tự luận Ngữ văn 9 chân trời Bài 1: Quê hương

BÀI 1: THƯƠNG NHỚ QUÊ HƯƠNG

VĂN BẢN 1: QUÊ HƯƠNG
(15 câu)

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Trình bày hoàn cảnh sáng tác bài thơ Quê hương?

Trả lời:

• Bài thơ viết năm 1939, khi Tế Hanh đang học tại Huế trong nỗi nhớ quê hương - một làng chài ven biển tha thiết.

• Bài thơ được rút trong tập Nghẹn ngào (1939) và sau đó được in trong tập Hoa niên (1945)" 

Câu 2: Bài thơ Quê hương được viết theo thể thơ nào? Nêu bố cục bài thơ

Trả lời: 

Bài thơ được viết theo thể thơ 8 chữ

- Bố cục của bài thơ: Gồm 4 phần:

+ 2 câu đầu: Giới thiệu chung về làng quê.

+ 6 câu tiếp: Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá

+ 8 câu tiếp: Cảnh thuyền cá về bến.

+ 4 câu tiếp: Nỗi nhớ làng chài, nhớ quê hương

Câu 3: Tìm những từ ngữ thể hiện hình ảnh dân chài và cuộc sống làng chài trong bài thơ

Trả lời:

Câu 4: Nội dung chính của bài thơ Quê hương là gì?

Trả lời:

Câu 5: Các biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng trong bài thơ Quê hương?

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (5 câu)

Câu 1: Xác định mạch cảm xúc của người viết thể hiện qua các khổ thơ và cảm hứng chủ đạo của bài thơ

Trả lời:

- Mạch cảm xúc của bài thơ:

+ 2 câu đầu: Niềm tự hào và hân hoan khi giới thiệu về làng quê của mình.

+ 6 câu tiếp: Tình yêu lao động tươi sáng, náo nhiệt của dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.

+ 8 câu tiếp: Tình yêu lao động được thể hiện qua cảnh thuyền cá về bến.

+ 4 câu tiếp: Nỗi nhớ làng chài, nhớ quê hương.

- Cảm hứng chủ đạo của bài thơ: Tấm lòng yêu mến thiên nhiên thơ mộng và hùng tráng, yêu mến những con người lao động cần cù.

Câu 2: Cánh buồm trăng được so sánh với hồn làng có ý nghĩa gì?

Trả lời:

Cánh buồm trăng được so sánh với hồn làng trong bài thơ Quê hương của Tế Hanh mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc. Hình ảnh này thể hiện linh hồn của quê hương đang ẩn mình trong cánh buồm – biểu tượng của sức sống, khát vọng và niềm tin mãnh liệt của con người làng chài. Cánh buồm trắng thâu gió vượt biển khơi như hồn người, luôn hướng tới những chân trời mới, mong mỏi một tương lai tốt đẹp hơn. Qua sự so sánh này, Tế Hanh không chỉ tôn vinh vẻ đẹp của làng quê mà còn gửi gắm niềm tự hào và tình yêu sâu nặng với quê nhà.

Câu 3: Hình ảnh con người lao động trong bài thơ như thế nào?

Trả lời:

Câu 4: Tìm yếu tố miêu tả và biểu cảm trong bài thơ. Việc kết hợp hai yếu tố này có tác dụng gì?

Trả lời:

Câu 5: Khi xa quê hương, cảm xúc của nhà thơ như thế nào?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Phân tích cách gieo vần và cách ngắt nhịp trong bài thơ 

Trả lời:

- Cách gieo vần:

+ Đoạn 1,2: Gieo vần chân “ông” ở câu thơ 2,3; vần chân “ang” ở câu thơ 6,7;

+ Đoạn 3: Gieo vần chân “ắng” ở câu thơ 13, 14; vần chân “ăm” ở câu thơ 15,16;

- Cách ngắt nhịp: 3/2/2, 3/2/3

=> Tạo nhịp điệu cho bài thơ, giúp bài thơ trở nên có nhạc điệu thu hút người đọc, người nghe.

Câu 2: Hình ảnh con thuyền trong hai câu thơ sau mang ý nghĩa biểu tượng như thế nào?

Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm

Nghe chất muốn thấm dần trong thớ vỏ

Trả lời:

Câu 3: Phân tích hiệu quả của việc sử dụng một số biện pháp tu từ trong các câu thơ

Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió

 Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng

Cả thân hình nồng thở vị xa xăm

Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm

Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ

 Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Viết đoạn văn ghi lại những ấn tượng sâu đậm nhất mà bài thơ để lại trong em.

Trả lời:

Bài thơ Quê hương của Tế Hanh đã để lại trong em những ấn tượng sâu sắc, đặc biệt là hình ảnh cánh buồm trắng căng gió đưa thuyền "vượt trường giang" và những con cá thân bạc trắng tươi rói trên những chuyến thuyền đầy ắp trở về. Những hình ảnh ấy sống động và chân thực, khiến em cảm nhận được vẻ đẹp lao động và sự gắn bó của người dân với biển cả. Điều này càng trở nên ý nghĩa hơn bởi em chưa từng đến biển và chưa từng chứng kiến cảnh sinh hoạt của người dân chài. Qua bài thơ, em như được hòa mình vào cuộc sống mặn mòi, chân chất của làng chài, cảm nhận được tình yêu sâu đậm mà nhà thơ dành cho quê hương.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------