[Chân trời sáng tạo] Giáo án sinh học 6 bài 20: Các cấp độ tổ chức trong cơ thể đa bào

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

Sử dụng phương pháp trực quan kết hợp phương pháp trò chơi (sử dụng trò chơi Mảnh ghép hoàn hảo đề ghép đúng tế bào tương ứng với mô), yêu cầu HS tham gia trò chơi theo nhớm dưới hình thức tiếp sức để mỗi thành viên đều được tham gia, cùng nhau suy nghĩ để tìm ra mối liên hệ giữa tế bào và mô tương ứng. Sau đó, gợi ý và định hướng cho HS thảo luận theo các nội dung gợi ý trong SGK.

Quan sát hình 20.1, 20.2 và trả lời câu hỏi từ 1 đến 3.

1. Hãy cho biết mối quan hệ từ tế bào đến mô.

2. Nhận xét về hình dạng và cấu tạo tế bào hình thành nên mỗi loại mô.

3. Hãy dự đoán chức năng của các tế bào trong một mô.

Sau đó GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi củng cố:

+ Cơ thể người được cấu tạo từ những loại mô nào? Cho ví dụ.

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

 + HS Hoạt động theo nhóm đôi, quan sát hình ảnh

- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

 GV gọi HS trả lời, HS còn lại nghe và nhận xét

- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

Thông qua các nội dung thảo luận, GV hướng dẫn cho HS rút ra kết luận theo gợi ý trong SGK.

I. Từ tế bào đến mô

a. Tìm hiểu mối quan hệ: tế bào=> mô.

Mô là tập hợp một nhóm tế bào giống nhau về hình dạng và cùng thực hiện một chức năng nhất định

+ Mô thực vật: mô phân sinh, mô biểu bì, mô dẫn, mô cơ bản

+ Mô động vật: mô cơ, mô thần kinh, mô liên kết, mô biểu bì,….

? 1. Tế bào là đơn vị cấu tạo nên mô.

? 2. Các tế bào cấu tạo nên một loại mô có hình dạng và cấu tạo giống nhau.

? 3. Các tế bào trong một mô cùng thực hiện một chức năng nhất định.

* Củng cố:

Cơ thể người được cấu tạo từ những loại mô cơ, mô thần kinh, mô liên kết, mô biểu bì, ...

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chuẩn bị xốp, bút màu, kéo, băng dán hai mật; yêu cầu HS hoạt động nhóm: cắt, dán, lắp ghép và tô màu một số loại mô. Sau đó GV sử dụng phương pháp trực quan cho H5 quan sát sản phẩm các nhóm. Trong phần hướng dẫn HS thảo luận các câu hỏi trong bài, GV cho HS chơi trò chơi Ai nhanh hơn? (mỗi nhóm viết ra bảng phụ các cơ quan trong cơ thể, các thành viên trong nhóm hỗ trợ nhau đề viết ra được càng nhiều cơ quan càng tốt).

4. Quan sát hình 20.3a và cho biết lá cây được cấu tạo từ những loại mô nào?

5. Quan sát hình 20.3b và cho biết dạ dày được cấu tạo từ những loại mô nào?

6. Mô và cơ quan có mối liên hệ với nhau như thể nào?

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

 + HS Hoạt động theo nhóm đôi, quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi

 - Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

 + Một số HS lên bảng chữa, các học sinh khác làm vào vở

- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

Thông qua thảo luận trẻ lời các câu hỏi trên, GV hướng dẫn để HS rút ra kết luận về mối quan hệ giữa mô và cơ quan.

2. Từ mô đến cơ quan

a. Tìm hiểu mối quan hệ: mô=> cơ quan

* Mô:

+ Lá cây được cấu tạo từ: mô biểu bì, mô dẫn và mô cơ bản.

+ Dạ dày động vật được cấu tạo từ: mô biểu bì, mô cơ, mô liên kết, mô thần kinh.

* Cơ quan là tập hợp của nhiều mô cùng thực hiện một chức năng trong cơ thể.

VD:

+ Các cơ quan ở người: dạ dày, ruột, gan, tim, phổi, mắt, mũi, miệng, ...

+ Tim được cẩu tạo từ: mô cơ tim, mô liên kết, mô thần kinh, ...

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

Sử dụng phương pháp trực quan thông qua tranh hình 20.4 và tranh ảnh GV chuẩn bị, yêu cầu H5 thảo luận nhóm, xác định các cơ quan nào trong cơ thể cùng đảm nhận một chức nảng. Phần hướng dẫn HS thảo luận các nội dung trong SGK, GV có thế tổ chức lồng ghép một số kĩ thuật dạy học và trò chơi nhanh đế tăng cường hứng thú cho HS như trò chơi Ghép chữ, Đuổi hình bắt chữ.

Quan sát hình 20.4, 20.5 và  trả lời câu hỏi từ 7 đến 12

7. Cho biết các hệ cơ quan cấu tao nên cây cà chua

8. Gọi tên các cơ quan cấu tạo nên hệ chồi tương ứng với các số (1) đến (4) trong hình và nêu chức năng của mỗi cơ quan này.

9. Nêu chức năng của hệ rễ.

10. Hãy kể tên một số cơ quan cấu tạo nên hệ tiêu hoá ở người và gọi tên các số từ (5) đến (9).

11. Ở người có những hệ cơ quan nào? Nêu chức năng của hệ tiêu hoá.

12. Điều gì sẽ xảy ra nếu trong cơ thể có một hệ cơ quan nào đó ngừng hoạt động?

Sau khi trả lời, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi củng cố:

* Điều gì sẽ xảy ra nếu cây cà chua bị mất đi hệ rễ? Hoàn thành bảng 20.5.

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc thông tin và tìm kiếm thông tin trả lời cho câu hỏi 7-12

- Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

GV gọi HS trả lời, HS còn lại nghe và nhận xét

- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV gợi ý HS rút ra kết luận như SGK.

3. Từ cơ quan đến cơ thể

a. Tìm hiểu mối liên hệ: cơ quan=> hệ cơ quan=> cơ thể

? 7: Các hệ cơ quan cấu tao nên cây cà chua: hệ rễ, hệ chồi.

? 8: (1) Lá: thực hiện chức năng quang hợp tạo chất dinh dưỡng; (2) Hoa và (3) Quả: thực hiện chức năng sinh sản; (4) Thân: vận chuyển các chất dinh dưỡng trong cây.

? 9: Rễ làm nhiệm vụ hút nước và các chất khoáng trong đất.

?10: (5) Miệng, (6) Thực quản, (7) Dạ dày, (8) Ruột gia, (9) Ruột non.

?11:Ở người có:

+ Các hệ cơ quan ở người: hệ vận động, hệ thần kinh, hệ hô hấp, hệ bài tiết, hệ tiêu hoá, hệ tuần hoàn, hệ sinh dục.

+ Hệ tiêu hoá có chức năng nghiền, co bóp, chuyển hoá thức ăn thành các chất dinh dưỡng cho cơ thể.

?12: Nếu trong cơ thể có một hệ cơ quan ngừng hoạt động thì cả cơ thể sẽ bị ảnh hưởng và các hệ cơ quan khác trong cơ thể cũng sẽ bị ảnh hưởng.

? Củng cố:

Rễ là hệ cơ quan thực hiện chức năng hút nước và khoáng chất cho cây, nếu hệ rễ bị mất đi thì hệ chối cũng không hoạt động được và cây cà chua sẽ chết.

Bảng 20.5: Sơ đồ mối quan hệ cơ quan-hệ cơ quan ở người