Đáp án Ngữ văn 12 kết nối Ôn tập học kì 1: Luyện tập và vận dụng

ÔN TẬP HK1

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

I.ĐỌC

Câu 1: Có thể xếp bài thơ Bình đựng lệ vào loại thơ tượng trưng được không? Vì sao?

Soạn chi tiết:

Có thể xếp bài thơ Bình đựng lệ vào loại thơ tượng trưng vì bình đựng lệ chính là nỗi đau, nỗi buồn được giấu kín của mỗi người.

Câu 2: Theo hiểu biết của bạn, hình ảnh “bình đựng lệ” có thể gợi nhớ đến những câu chuyện cổ nào?

Soạn chi tiết:

Theo hiểu biết của em, hình ảnh Bình đựng lệ có thể gợi liên tưởng đến câu chuyện Aladin và cây đèn thần, Nghìn lẻ một đêm,…

Câu 3: “Bình đựng lệ” là biểu tượng của cái gì? Căn cứ vào đâu để xác định những hàm nghĩa của biểu tượng này?

Soạn chi tiết:

Bình đựng lệ chính là biểu tượng của những nỗi băn khoăn, trăn trở, những nỗi buồn của con người.

Căn cứ vào câu thơ

“Người xưa ném nỗi đau vào bể”

Câu 4: Tìm những câu thơ thể hiện nhận thức của tác giả về sự tồn tại vĩnh cửu của “bình đựng lệ”. Tác giả phát biểu nhận thức này dựa trên những trải nghiệm cá nhân nào?

Soạn chi tiết:

Những câu thơ thể hiện nhận thức của tác giả về sự tồn tại vĩnh cửu

“Người xưa ném nỗi đau vào bể

Nhờ sóng triều vạn kỷ

Lấp vùi trong lãng quên”

“Chiếc bình kia vẫn còn

Vỏ ốc hoá vôi

Rễ cây bám bình hoá thạch”

“Chiếc bình xưa vẫn đó

Người này vứt để quên

Người kia cầm lại nhớ

Thời này dù vứt bỏ

Thì thời kia nhặt lên”

Những trải nghiệm trong cuộc sống, những đau khổ đã đi qua, vẫn để lại dấu ấn sâu sắc, khiến cho nỗi đau trong lòng tồn tại mãi mãi. Thời gian có thể cuốn trôi đi bao nhiêu, nhưng những vết thương lòng vẫn hiện hữu, chạm đến tận tâm hồn mỗi người. Nỗi đau đó giống như giọt lệ đắng, chứa đựng biết bao uất hận và tủi nhục, khiến cho "bình đựng lệ" không bao giờ có thể đầy.

Câu 5: Thủ pháp đối lập đã được tác giả vận dụng như thế nào và đạt hiệu quả nghệ thuật gì?

Soạn chi tiết:

Những thủ pháp đối lập được tác giả sử dụng: nhớ- quên, vứt bỏ - nhặt lên. 

Hiệu quả nghệ thuật: giúp ta thấy được sự trường tồn bất tử của bình đựng lệ ; như một vòng tuần hoàn mãi mãi không bao giờ kết thúc.

Câu 6: Nêu nhận xét về màu sắc nghị luận của bài thơ thông qua một số dấu hiệu hình thức mang tính đặc trưng

Soạn chi tiết:

Nhận xét về màu sắc nghị luận của bài thơ thông qua một số dấu hiệu hình thức mang tính đặc trưng: 

• Về mặt hình thức, tác giả sử dụng thể thơ tự do để bài thơ như một câu chuyện, lời tâm sự của chính mình

• Về mặt nghệ thuật, tác giả sử dụng các cặp từ đối lập; các từ nghĩ biểu thị cảm xúc đặc biệt như Ô!, Ờ để gợi lên cảm xúc mãnh liệt từ người đọc

• Sử dụng các phép tu từ như ẩn dụ, so sánh

Nhận xét: 

• Màu sắc nghị luận được sử dụng một cách linh hoạt, sáng tạo: Chế Lan Viên không sử dụng biện pháp nghị luận một cách máy móc, rập khuôn mà kết hợp nhuần nhuyễn với các biện pháp tu từ khác như ẩn dụ, biểu tượng, so sánh,... để tạo nên hiệu quả nghệ thuật cao.

• Màu sắc nghị luận góp phần thể hiện nội dung tư tưởng sâu sắc của bài thơ: Nhờ sử dụng biện pháp nghị luận, Chế Lan Viên đã thể hiện được những suy ngẫm sâu sắc của mình về cuộc sống và con người.

Câu 7: Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) bày tỏ thái độ đồng cảm hay không đồng cảm của bạn đối với nỗi niềm và nhận thức của tác giả được bộc lộ qua bài thơ.

Soạn chi tiết:

Trong hành trình cùng Chế Lan Viên trong tác phẩm "Bình đựng lệ", chúng ta bị cuốn vào dòng cảm xúc mãnh liệt, nơi những giọt lệ đắng như chứng nhận cho những vết thương lòng dai dẳng, không tan biến theo thời gian. Nỗi đau giống như những "bình đựng lệ" mãi mãi không biến mất, gợi mở sự đồng cảm sâu sắc và suy ngẫm về bản chất của nỗi đau trong cuộc sống. Hình ảnh "bình đựng lệ" là một ẩn dụ, mang trong đó triết lý về sự tồn tại vĩnh cửu của những vết thương lòng. Trong cuộc sống, không ai có thể tránh khỏi những biến cố và thử thách, những mất mát và tổn thương. Nỗi đau ấy như những giọt lệ âm thầm chảy, xâm nhập vào tâm hồn, tạo thành những vết sẹo sâu không thể phai nhạt. Đó là chứng nhận cho những trải nghiệm khắc nghiệt, những tổn thương sâu sắc. Con người ẩn giấu nỗi đau, gói gọn nó trong những chiếc bình đựng lệ rồi tung ra biển khơi. Đó là cách con người mong muốn trốn tránh nỗi đau hoặc làm cho nó biến mất, nhằm tránh đối mặt với hiện thực khắc nghiệt.

2. VIẾT

Đề bài. Viết bài nghị luận về vấn đề: Thanh niên và việc xác lập giá trị sống.

Soạn chi tiết: