Đáp án Ngữ văn 9 kết nối Bài 4: Thực hành tiếng việt trang 93

BÀI 4. KHÁM PHÁ VẺ ĐẸP VĂN CHƯƠNG

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT TRANG 93

Câu hỏi 1: Xác định phần dẫn trong các câu sau, cho biết phần đó được dẫn theo cách trực tiếp hay gián tiếp. Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra điều đó?

1. Khi chồng ra đi, nàng giãi bày nỗi niềm của mình: “Chàng đi chuyến này, thiếp chẳng dám mong đeo được ấn phong hầu [ ... ], chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rồi".

(Nguyễn Đăng Na, “Người con gái Nam Xương” - một bi kịch của con người)

1. Theo như lời thầy giáo của tôi bảo, người La Mã xưa kia nuôi ong trong những cái tổ bằng đồng hình chiếc vại, có đục thủng nhiều hàng lỗ con vòng quanh miệng, quanh đáy.

(Đoàn Giỏi, Đất rừng phương Nam)

Soạn bài chi tiết:

1. Phần dẫn: “Chàng đi chuyến này… thế là đủ rồi”

Phần dẫn trong đoạn văn trên là phần dẫn trực tiếp. Bởi vì tác giả đã sử dụng dấu ngoặc kép để đánh dấu phấn dẫn.

1. Phần dẫn: “người La Mã xưa… quanh miệng, quanh đáy”

Trong ví dụ trên, phần dẫn là phần dẫn gián tiếp, vì tác giả không sử dụng dấu ngoặc kép.

Câu hỏi 2: Hãy chuyển cách dẫn trực tiếp trong các câu dưới đây sang cách dẫn gián tiếp:

1. Nỗi oan của Vũ Nương sẽ còn đeo đẳng mãi lấy nàng, nếu như không có một đêm tình cờ đứa bé nói: "Cha Đản lại đến kia kìa!".

(Nguyễn Đăng Na, “Người con gái Nam Xương” một bi kịch của con người)

1. Thủ lĩnh da đỏ Xi-át-tơn đã khẳng định: “Đối với đồng bào tôi, mỗi tấc đất là thiêng liêng, mỗi lá thông óng ánh, mỗi bờ cát, mỗi hạt sương long lanh trong những cánh rừng rậm rạp, mỗi bãi đất hoang và tiếng thì thầm của côn trùng là những điều thiêng liêng trong kí ức và kinh nghiệm của đồng bào tôi.".

(Theo Hoàng Vĩnh, tạp chí Văn học và Tuổi trẻ, tháng 4/2023)

1. Trong “Thi nhân Việt Nam”, Hoài Thanh đã bộc lộ thành thực một tâm trạng: “Dầu có ưa thơ người này người khác, mỗi lúc buồn đến, tôi lại trở về với Lưu Trọng Lư. Có những bài thơ cứ vương vấn trong trí tôi hàng tháng, lúc nào cũng như văng vẳng bên tai. Bởi vì thơ Lư nhiều bài thực không phải là thơ, nghĩa là những công trình nghệ thuật, mà chính là tiếng lòng thổn thức cùng hoà theo tiếng thổn thức của lòng ta”.

(Lê Quang Hưng, “Nắng mới" - sự thành thực của một tâm hồn giàu mơ mộng)

Soạn bài chi tiết:

1. Nguyễn Đăng Na trong tác phẩm "Người con gái Nam Xương" - một bi kịch của con người đã nhận định rằng nỗi oan của Vũ Nương sẽ còn đeo đẳng mãi lấy nàng nếu như không có một đêm tình cờ đứa bé nói rằng cha nó lại đến.
2. Theo Hoàng Vĩnh trong bài viết "Thủ lĩnh da đỏ Xi-át-tơn và bức thư gửi Tổng thống Mỹ Franklin Pierce" đăng trên tạp chí Văn học và Tuổi trẻ tháng 4/2023, thủ lĩnh da đỏ Xi-át-tơn đã khẳng định rằng đối với đồng bào ông, mỗi tấc đất, mỗi lá thông óng ánh, mỗi bờ cát, mỗi hạt sương long lanh trong những cánh rừng rậm rạp, mỗi bãi đất hoang và tiếng thì thầm của côn trùng đều là những điều thiêng liêng trong kí ức và kinh nghiệm của họ.
3. Lê Quang Hưng trong bài viết "Nắng mới" - sự thành thực của một tâm hồn giàu mơ mộng đã nhận xét rằng trong tác phẩm "Thi nhân Việt Nam", Hoài Thanh đã bộc lộ thành thực một tâm trạng rằng mỗi lúc buồn ông đều đọc thơ Lưu Trọng Lư, bởi vì có những bài thơ trong tâm trí ông hàng tháng, lúc nào cũng văng vẳng bên tai. Bởi vì thơ Lưu Trọng Lư theo Hoài Thanh là nhiều bài thực không phải là thơ, nghĩa là những công trình nghệ thuật, mà chính là tiếng lòng thổn thức cùng hoà theo tiếng thổn thức của lòng ta.

Câu hỏi 3: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 5 - 7 câu) có nội dung liên quan đến ý kiến dưới đây, trích dẫn ý kiến đó theo cách trực tiếp hoặc gián tiếp:

“Cái tài của Nguyễn Dữ là ông đã dung hoà được hiện thực với ước mơ, giữa cái tồn tại với cái ảo ảnh.”

Soạn bài chi tiết:

Ý kiến cho rằng "Cái tài của Nguyễn Dữ là ông đã dung hoà được hiện thực với ước mơ, giữa cái tồn tại với cái ảo ảnh" là một nhận định chính xác và sâu sắc về nghệ thuật của nhà văn Nguyễn Dữ trong tác phẩm "Chuyện người con gái Nam Xương". Nguyễn Dữ đã khéo léo lồng ghép những chi tiết kỳ ảo vào câu chuyện hiện thực, tạo nên một thế giới vừa thực vừa ảo. Hiện thực được thể hiện qua bi kịch cuộc đời Vũ Nương, một người phụ nữ đức hạnh, nết na, thủy chung nhưng lại phải chịu oan khuất và tự vẫn để giữ gìn phẩm giá. Ước mơ được thể hiện qua hình ảnh Vũ Nương trở về trong đêm trăng, gặp gỡ Trương Sinh và con trai, thể hiện mong muốn được minh oan và đoàn tụ với gia đình. Sự dung hòa giữa hiện thực và ước mơ đã tạo nên giá trị nhân đạo sâu sắc cho tác phẩm. Nguyễn Dữ không chỉ tố cáo xã hội phong kiến bất công, tàn bạo, đồng thời cũng thể hiện niềm tin vào công lý, vào những giá trị tốt đẹp của con người.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, sự dung hòa giữa hiện thực và ước mơ trong “Chuyện người con gái Nam Xương" không phải là sự trộn lẫn đơn thuần giữa hai yếu tố đối lập. Nguyễn Dữ đã sử dụng những chi tiết kỳ ảo một cách hợp lý, phục vụ cho mục đích tố cáo và thể hiện niềm tin của tác giả.