BÀI 6: NGHỆ SĨ TRỐNG

PHẦN CHUẨN BỊ

Câu hỏi: Trao đổi với bạn về một nhạc cụ em yêu thích. Theo em, nam hay nữ chơi nhạc cụ đó thì phù hợp ?

Trả lời:

Sáo: cột không khí bên trong dao động phát ra âm

Đàn guitar: dây đàn dao động phát ra âm

Trống: mặt trống dao động phát ra âm

Chiêng: mặt chiêng dao động phát ra âm

Những nhạc cụ này phù hợp với nhiều giới tính không nhất thiết phải thuộc về giới tính nam hay nữ. 

PHẦN ĐỌC

Bài đọc: Nghệ sĩ trống – Theo Truyện kể hằng đêm dành cho các cô bé cá tính

Câu 1: Bài đọc cho biết những thông tin nào về Mi-lô?

Trả lời:

Bài đọc cho biết những thông tin về:

ước mơ: trở thành nghệ sĩ trống

nơi ở: của  Mi-lô ở trên một hòn đảo ngập tràn không khí âm nhạc ở Cu-ba

đam mê: chơi trống của cô bé

thành tích nổi bật: có thể chơi tất cả các loại trống và trở thành nghệ sĩ trống nổi tiếng thế giới khi mới 10 tuổi. 

Câu 2: Mọi người làm gì khi thấy Mi-lô chơi trống? Vi sao họ lại làm như vậy?

Trả lời:

Khi thấy Mi-lô tập chơi trống,mọi người thường hét lên: "Về nhà ngay! Nhạc cụ này không dành cho con gái".

Họ làm như vậy vì chơi trống là một bộ môn nghệ thuật khó và tốn nhiều sức lực, hơn nữa các dụng cụ nhạc này rất nặng và mọi người cũng sợ cô bé nếu theo nghiệp này sẽ vất vả. 

Câu 3: Hành trình trở thành nghệ sĩ trống nổi tiếng thể giới của Mi-lô có

Trả lời:

Hành trình trở thành nghệ sĩ trống nổi tiếng thể giới của Mi-lô trải qua nhiều điều:

- Thuận lợi: 

+ Sống trên hòn đảo tràn ngập không khí âm nhạc ở Cu-ba.

+ Đam mê của cô bé rất mãnh liệt, không từ bỏ khi bị người dân trên dảo ngăn cản.

+ Tài năng sẵn có ở Mi-lô khiến cho cô bé sớm thành công ngay ở lứa tuổi học sinh - 10 tuổi. 

+ Gia đình của Mi-lô cũng chấp thuận cho việc cô bé tham gia một lớp nhạc cụ. 

- Khó khăn: người dân trên đảo không đồng ý với việc cô bé chơi trống: "Nhạc cụ này không dành cho con gái" và nhạc cụ này khá tốn sức lực nên vất vả. 

Câu 4: Dựa vào bài học, hãy cho biết vì sao Mi-lô trở thành một nghệ sĩ trống nổi tiếng thế giới ? 

Trả lời:

Mi-lô trở thành nghệ sĩ trống nổi tiếng thế giới là vì: 

- Cô bé có ước mơ và đam mê chơi trống cháy bỏng từ bé.

- Sự quyết tâm, nỗ lực của cô bé vượt qua khó khăn, trở ngại. 

- Hoàn cảnh thúc đẩy cho ước mơ và đam mê của Mi-lô để em có thể trở thành nghệ sĩ trống nổi tiếng thế giới khi mới có 10 tuổi. 

Câu 5: Em có ấn tượng nhất với hành dộng nào của Mi-lô? Vì sao?

Trả lời:

Em có ấn tượng nhất với hành động không từ bỏ đam mê chơi trống của cô bé khi bị người dân trên đảo ngăn cản: "Ban ngày, cô chăm chú lắng nghe tất cả những âm thanh xung quanh; tiếng những tàu lá cọ đu đưa trong gió, tiếng vỗ cánh của những chú chim ruồi, âm thanh phát ra khi cô chụm hai chân rồi nhảy vào cũng nước,... Khi màn đêm buông xuống, Mi-lô ngồi trên bãi cát và lắng nghe âm thanh của biển cả.".

Vì cô bé là người rất nghị lực và quyết tâm vượt qua nghịch cảnh và khó khăn để đạt được thành công. Và khi vấp phải khó khăn thì dũng cảm đối diện với nó, tìm mọi cách vượt qua chướng ngại vật cản đường, không bao giờ bỏ cuộc nếu chưa đè bẹp, giải quyết những vấn đề hóc búa để đạt được điều mình mong muốn.

Vì người thành công biết rằng thứ giá trị, vinh quang luôn nằm sau khó khăn. Và hơn hết mỗi lần vấp ngã, mỗi lần vượt qua muôn khó họ đều được tôi luyện, trang bị cho mình những phẩm chất quý giá để rồi họ có khả năng nhìn nhận và biến bất cứ thứ gì không có giá trị thành thứ có ích phục vụ cho họ.

PHẦN LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Câu 1: Những sự vật nào dưới đây được gọi là nhạc cụ?

1. Trống đồng           B. Pi-a-nô          C. Sáo trúc           D. Ghi-ta
2. Chuông                G. Vi-ô-lông        H. Còi                   I. Trống cơm

Trả lời:

Đáp án đúng là A, B, C, D, G, I

Câu 2: Tìm từ ngữ phù hợp với các cột trong bảng.

Trả lời:

PHẦN VIẾT

Tìm hiểu cách viết báo cáo thảo luận nhóm

Câu 1: Đọc báo cáo dưới đây và trả lời câu hỏi. 

Trả lời:

1. Báo cáo trên viết kế hoạch chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam.
2. Báo cáo do thư kí Hoàng Ngọc Xuân viết và được gửi cho cô giáo chủ nhiệm lớp 4A.
3. Báo cáo gồm 5 phần:

- Phần 1: Tiêu đề, người nhận

- Phần 2: Thời gian, địa điểm, chủ đề thảo luận

- Phần 3: Thành phần tham gia thảo luận

- Phần 4: Kết quả thảo luận

- Phần 5: Người viết (chữ kí, họ và tên)

Câu 2: Trao đổi về những điểm cần lưu ý khi viết báo cáo thảo luận. 

Trả lời:

Báo cáo thảo luận nhóm thường gồm 3 phần:

- Phần đầu (tiêu đề, người nhận).

- Phần chính (thời gian, địa điểm, chủ đề thảo luận, người tham gia thảo luận, kết quả thảo luận).

- Phần cuối (chữ kí và tên của người viết báo cáo).

PHẦN NÓI VÀ NGHE

Kể chuyện

Bốn anh tài (Theo Tiếng Việt 4, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016)

Câu 1: Nghe kể chuyện và ghi lại những chi tiết quan trọng. 

Trả lời:

Học sinh nghe cô giáo kể chuyện sau đó ghi lại các chi tiết quan trọng như: 

Đoạn 1: Ngày xưa ...đến tinh thông võ nghệ.

=> Sức khoẻ và tài năng đặc biệt của Cẩu Khây.

Đoạn 2: Hồi ấy ...đến diệt trừ yêu tinh .

=> Ý chí diệt trừ yêu tinh của Cẩu Khây.

Đoạn 3: Đến một cánh đồng ...đến diệt trừ yêu tinh .

=> Ca ngợi tài năng của Nắm Tay Đóng Cọc

Đoạn 4: Đến một vùng khác ...đến hai bạn lên đường. 

=> Ca ngợi tài năng của Lấy Tai Tát Nước. 

Đoạn 5: Phần còn lại 

=> Ca ngợi tài năng của Móng Tay Đục Máng. 

Câu 2: Trả lời câu hỏi dưới tranh. 

Tranh 1: Vì sao Cẩu Khây lên đường diệt yêu tinh ? 

Tranh 2: Cẩu Khây tìm được những người bạn nào để cùng diệt yêu tinh ?

Tranh 3: Cẩu Khây và những người bạn đã chiến đấu với yêu tinh như thế nào ?

Tranh 4: Câu chuyện kết thúc ra sao ?

Trả lời:

Tranh 1: Trong vùng xuất hiện một con yêu tinh chuyên bắt người và súc vật làm cho làng bản tan hoang, nhiều nơi không ai còn sống sót.

Tranh 2: Cẩu Khây đi diệt trừ yêu tinh cùng 3 người bạn: Nắm Tay Đóng Cọc, Lấy Tai Tát Nước và Móng Tay Đục Máng.

Tranh 3: Những người bạn của Cẩu Khây đã chiến đấu:

Nắm Tay Đóng Cọc dùng tay làm vồ đóng cọc.

Lấy Tai Tát Nước dùng tay để tát nước.

Móng Tay Đục Máng đục gỗ thành máng dẫn nước vào ruộng.

Tranh 4: Cả 4 người cùng đi diệt trừ yêu tinh để giúp dân trừ bạo. 

Câu 3: Kể lại câu chuyện trên. 

Trả lời:

Bài tham khảo 1:

Tuy nhỏ người nhưng tôi ăn rất khoẻ, một lúc hết chín chõ xôi. Vì vậy, người ta đặt tên cho tôi là Cẩu Khây. Lên mười tuổi, sức của tôi đã mạnh bằng trai mười tám và mười lăm tuổi đã tinh thông võ nghệ.

Hồi ấy, trong vùng xuất hiện một con yêu tinh chuyên bắt người và súc vật để ăn thịt. Chẳng mấy chốc, làng bản tan hoang, nhiều nơi không còn ai sống sót. Thương dân bản, tôi quyết chí lên đường trừ diệt yêu tinh.

Đến một cánh đồng khô cạn, tôi thấy một cậu bé vạm vỡ đang dùng tay làm vồ đóng cọc để đắp đập dẫn nước vào ruộng. Mỗi quả đấm của cậu ta giáng xuống, cọc tre thụt sâu hàng gang tay. Hỏi chuyện, tôi mới biết tên cậu là Nắm Tay Đóng Cọc. Nắm Tay Đóng Cọc sốt sắng xin được cùng tôi đi trừ diệt yêu tinh.

Đến một vùng khác, nghe có tiếng tát nước ầm ầm, tôi và Nắm Tay Đóng Cọc ngạc nhiên khi thấy một cậu bé đang ngâm mình dưới hố, lấy vành tai tát nước lên một thửa ruộng cao bằng mái nhà. Nghe tôi nói chuyện về mục đích của chuyến đi, Lấy Tai Tát Nước hăm hở cùng chúng tôi lên đường.

Đi được một quãng, chúng tôi lại gặp một cậu bé đang ngồi dưới gốc cây, lấy móng tay đục thân cây gỗ thành lòng máng để dẫn nước vào ruộng. Tôi cùng các bạn đến làm quen và nói rõ chí hướng của ba người. Móng Tay Đục Máng hăng hái xin được làm em út đi theo.

Bốn anh em tôi lên đường, tới chỗ yêu tinh ở. Đến nơi, thấy làng bản vắng teo chỉ còn mỗi một bà cụ được yêu tinh cho sống sót để chăn bò cho nó. Thấy anh em tôi kêu đói, bà cụ nấu cơm cho ăn. Ăn no, chúng tôi lăn ra ngủ. Tờ mờ sáng, bỗng có tiếng đập cửa dồn dập. Biết yêu tinh đã đánh hơi thịt trẻ con, bà cụ liền lay anh em chúng tôi dậy, giục trốn đi. Tôi bèn nói:

-  Bà đừng sợ! Anh em chúng cháu đến đây để bắt yêu tinh đấy!

Tôi hé cửa. Yêu tinh thò đầu vào, lè lưỡi dài như quả núc nác, trợn mắt xanh lè. Nắm Tay Đóng Cọc đấm một cái làm nó gãy gần hết hàm răng. Yêu tinh sợ quá bỏ chạy. Bốn anh em tôi liền đuổi theo nó. Tôi nhổ cây bên quật túi bụi. Yêu tinh đau đớn hét lên, gió bão nổi ầm ầm, đất trời tối sầm lai. Đến một thung lũng, yêu tinh dừng lại, phun nước ra như mưa. Phút chốc nước dâng ngập cả cánh đồng. Nắm Tay Đóng Cọc be bờ ngăn nước Lấy Tai Tát Nước tát nước ào ào qua núi cao, Móng Tay Đục Máng ngả cây khoét máng, khơi dòng nước chảy đi. Chỉ một lúc, mặt đất lại cạn khô. Yêu tinh núng thế, đành phải quy hàng.

Từ đấy, dân trong vùng được yên ổn làm ăn, làng bản lại đông vui.

Bài tham khảo 2:

Ở làng nọ có một cậu bé, cậu ta ăn rất khỏe, mỗi bữa ăn hết chín chõ xôi. Dân bản đặt tên là Cẩu Khây.

Hồi ấy có một con yêu tinh xuất hiện chuyên bắt người và súc vật để ăn thịt. Nó hoành hành ngang dọc, tàn phá làng bản tan hoang, nhân dân vô cùng lo sợ. Cẩu Khây rất thương bà con, chàng vác vũ khí lên đường quyết trừ diệt yêu quái.

Cẩu Khây qua một cánh đồng khô cạn, thấy một cậu bé dùng tay làm vồ đóng cọc. Một quả đấm cậu giáng xuống cái cọc tre thụt sâu vào lòng đất. Tên cậu ta là Nắm Tay Đóng Cọc. Nghe Cẩu Khây nói chuyện đi giết yêu tinh, cậu ta xin được lên đường.

Hai người đi đến một vùng khác. Từ xa đã nghe tiếng ầm ầm. Đến gần mới thấy một cậu bé đang ngâm mình dưới hồ, lấy vành tai to tát nước lên thửa ruộng cao bằng mái nhà. Vừa nghe Cẩu Khây nói chuyện, Lấy Tai Tát Nước xin được nhập đoàn, cùng đi diệt trừ yêu quái.

Ba người vượt qua bao núi cao rừng thẳm đến một nơi xa lạ. Họ ngạc nhiên thấy một chú bé ngồi dưới gốc cây cổ thụ, đang cặm cụi dùng móng tay đục gỗ thành máng dẫn nước vào ruộng. Móng Tay Đục Máng xin được làm em út đi theo để cùng ba anh tiêu diệt yêu quái.

Bốn anh tài đi suốt đêm ngày, trải qua nhiều mưa nắng và đói khát mới tìm đến được hang ổ của yêu tinh. Họ may mắn gặp được một bà già đang chăn bò cho yêu tinh. Cụ nấu cơm cho 4 cậu bé ăn. Ăn no, cả 4 anh em cùng lăn ra ngủ. Đánh hơi thấy mùi thịt trẻ em, yêu tinh xuất hiện. Được bà cụ báo cho biết, 4 anh em quyết chí sẵn sàng chiến đấu.

Yêu tinh trợn mắt xanh lè, thè lưỡi đỏ như máu, dài bằng quả núc nác, cái đầu bù xù lông lá. Một mùi tanh nồng nặc xông lên. Nhanh như cắt, Móng Tay Đục Máng túm chặt lấy lưỡi yêu tinh kéo ra. Nắm Tay Đóng Cọc liền vung tay đánh thẳng vào mõm quái vật, làm gãy gần hết hàm răng của nó. Quái vật rú lên, điên cuồng chống trả. Cẩu Khây nhổ cây làm gậy nện túi bụi. Yêu tinh đau quá hét lên, chạy trốn. Tức thì gió bão nổi lên, đất trời tối sầm lại. Bốn anh em bám sát đuổi theo đến một thung lũng. Yêu tinh phun nước ra như mưa, dâng nước ngập tràn băng băng. Bốn anh em vội trèo lên núi. Nắm Tay Đóng Cọc be bờ ngăn nước lũ. Lấy Tai Tát Nước ra sức tát nước ầm ầm. Móng Tay Đục Máng ngả cây khoét máng khơi dòng nước chảy đi. Chỉ một lát sau, mặt đất lại khô ráo. Yêu tinh sợ quá phải quy hàng anh em Cẩu Khây.

Từ đấy, các bản làng được bình yên, bà con dược yên ổn làm ăn. Họ mãi ghi nhớ công ơn bốn anh tài.

Bài tham khảo 3:

Ngày xưa, ở bản kia có một chú bé tuy nhỏ người nhưng ăn một lúc hết chín chõ xôi. Dân bản đặt tên cho chú là Cẩu Khây. Cẩu Khây lên mười tuổi, sức đã bằng trai mười tám; mười lăm tuổi đã tinh thông võ nghệ.

Hồi ấy, trong vùng xuất hiện một con yêu tinh chuyên bắt người và súc vật. Chẳng mấy chốc, làng bản tan hoang, nhiều nơi không còn ai sống sót. Thương dân bản, Cẩu Khây quyết chí lên đường diệt trừ yêu tinh.

Đến một cánh đồng khô cạn, Cẩu Khây thấy một cậu bé vạm vỡ đang dùng tay làm vồ đóng cọc để đắp đập dẫn nước vào ruộng. Mỗi quả đấm của cậu giáng xuống, cọc tre thụt sâu hàng gang tay. Hỏi chuyện, Cẩu Khây biết tên cậu là Nắm Tay Đóng Cọc. Nắm Tay Đóng Cọc sốt sắng xin được cùng Cẩu Khây đi diệt trừ yêu tinh.

Đến một vùng khác, hai người nghe có tiếng tát nước ầm ầm. Họ ngạc nhiên thấy một cậu bé đang lấy vành tai tát nước suối lên một thửa ruộng cao bằng mái nhà. Nghe Cẩu Khây nói chuyện, Lấy Tai Tát Nước hăm hở cùng hai bạn lên đường.

Đi được ít lâu, ba người lại gặp một cậu bé đang ngồi dưới gốc cây, lấy móng tay đục gỗ thành lòng máng dẫn nước vào ruộng. Cẩu Khây cùng các bạn đến làm quen và nói rõ chí hướng của ba người. Móng Tay Đục Máng hăng hái xin được làm em út đi theo.

Bốn anh em tìm tới chỗ yêu tinh ở. Nơi đây bản làng vắng teo, chỉ còn mỗi một bà cụ được yêu tinh cho sống sót để chăn bò cho nó. Thấy anh em Cẩu Khây kêu đói, bà cụ nấu cơm cho ăn. Ăn no, bốn cậu bé lăn ra ngủ. Tờ mờ sáng, bỗng có tiếng đập cửa. Biết yêu tinh đã đánh hơi thấy thịt trẻ con, bà cụ liền lay anh em Cẩu Khây dậy, giục chạy trốn. Cẩu Khây bèn nói:

– Bà đừng sợ, anh em chúng cháu đến đây để bắt yêu tinh đấy.

Cẩu Khây hé cửa. Yêu tinh thò đầu vào, lè lưỡi dài như quả núc nác, trợn mắt xanh lè. Nắm Tay Đóng Cọc đấm một cái làm nó gãy gần hết hàm răng. Yêu tinh bỏ chạy. Bốn anh em Cẩu Khây liền đuổi theo nó. Cẩu Khây nhổ cây bên đường quật túi bụi. Yêu tinh đau quá hét lên, gió bão nổi ầm ầm, đất trời tối sầm lại. Đến một thung lũng, yêu tinh dừng lại, phun nước ra như mưa. Nước dâng ngập cả cánh đồng. Nắm Tay Đóng Cọc đóng cọc be bờ ngăn nước lụt, Lấy Tai Tát Nước tát nước ầm ầm qua núi cao, Móng Tay Đục Máng ngả cây khoét máng, khơi dòng nước chảy đi. Chỉ một lúc, mặt đất lại cạn khô. Yêu tinh núng thế, đành phải quy hàng.

Từ đấy, bản làng lại đông vui.