Nêu được một số thay đổi có khả năng xảy ra trong cuộc sống của bản thân và gia đình.
Nhận biết được ý nghĩa của việc thích ứng trước những thay đổi trong cuộc sống.
Nêu được các biện pháp để thích ứng với thay đổi trong cuộc sống.
Thích ứng được với một số thay đổi (nếu có) trong cuộc sống của bản thân.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Tự chủ và tự học: Biết chủ động trong giao tiếp; tự tin và biết kiểm soát cảm xúc, thái độ khi nói trước nhiều người.
Giao tiếp và hợp tác: Có thói quen trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập; biết cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ học tập theo sự hướng dẫn của thầy cô.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, có sáng tạo khi tham gia các hoạt động giáo dục công dân.

Năng lực riêng:

Điều chỉnh hành vi và phát triển bản thân: Nhận biết và điều chỉnh để thích ứng được với một số thay đổi (nếu có) trong cuộc sống của bản thân.

3. Phẩm chất:

Trách nhiệm: Có trách nhiệm với cuộc sống của bản thân và những người xung quanh, hỗ trợ người gặp khó khăn trước những thay đổi trong hoàn cảnh sống.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

- SGK, SGV, Giáo án Giáo dục công dân 9.

- Thiết bị dạy học:

+ Máy tính, máy chiếu (nếu có), bảng, phấn, giấy A0.

+ Các tranh, hình ảnh, video clip và các mẩu chuyện về chủ đề, tranh về thích ứng thay đổi theo Thông tư số 38/2021/TT-BGDĐT.

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Giáo dục công dân 9.
Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo cảm hứng học tập cho HS, giúp HS huy động kiến thức, kĩ năng của bản thân để kích thích nhu cầu tìm hiểu về thích ứng với sự thay đổi.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS quan sát và nêu những thay đổi xảy ra trong hình ảnh.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và rút ra được những bài học liên quan đến thích ứng với sự thay đổi.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS trả lời câu hỏi phần Mở đầu trong SGK tr.39: Em hãy quan sát các hình ảnh sau và cho biết những thay đổi nào đã xảy ra đối với các nhân vật và hậu quả của những thay đổi đó.

BÀI 7: THÍCH ỨNG VỚI THAY ĐỔI

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS lắng nghe nhiệm vụ và phản hồi về việc hiểu yêu cầu của nhiệm vụ.

- GV quan sát, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS chia sẻ trước lớp:

+ Hình ảnh 1: Bạn nam trong hình bị tai nạn và ảnh hưởng đến sức khỏe. Do đó bạn không thể tiếp tục theo đuổi bộ môn điền kinh.

+ Hình ảnh 2: Gia đình trong hình có vợ/mẹ/bà mất. Mọi người trong gia đình đều cảm thấy buồn và nhớ người đã mất.

- Các HS khác nhận xét, nêu ý kiến khác (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và tuyên dương tinh thần học của HS.

- GV dẫn dắt vào nội dung bài mới: Cuộc sống luôn vận động không ngừng và chúng ta rất khó tránh khỏi những điều bất ngờ có thể xảy ra. Do vậy, việc trang bị kĩ năng thích ứng với thay đổi chính là chìa khóa giúp mỗi cá nhân luôn vững tâm trong cuộc sống, đặc biệt là trong thời đại công nghệ số hiện nay. Để tìm hiểu rõ hơn về thích ứng với thay đổi, chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay - Bài 7. Thích ứng với sự thay đổi.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu những thay đổi có thể xảy ra trong cuộc sống

a. Mục tiêu: Tạo cảm hứng học tập cho HS, giúp HS huy động kiến thức, kĩ năng cần thiết của bản thân để kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá tri thức mới.

b. Nội dung:

- GV hướng dẫn HS quan sát hình ảnh, đọc thông tin trong SGK tr.38 – 39 và thực hiện yêu cầu:

+ Theo em, có những thay đổi nào đã xảy ra với các nhân vật trong câu chuyện và các trường hợp trên?

+ Những thay đổi đó đã ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của họ?

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về những thay đổi đã xảy ra đối với các nhân vật và hậu quả của những thay đổi đó.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp ra thành 4 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ), yêu cầu đọc thông tin trong SGK tr.38 – 39 và thực hiện bài tập:

+ Nhóm 1, 2: Theo em, có những thay đổi nào đã xảy ra với các nhân vật trong câu chuyện và các trường hợp trên?

+ Nhóm 3, 4: Những thay đổi đó đã ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của họ?

- GV cung cấp thêm tư liệu cho HS:

Video: Helen Keller.
https://www.facebook.com/watch/?v=2074532896113036

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin trong SGK tr.38 - 39 và trả lời câu hỏi.

- GV theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện một số HS trình bày câu trả lời.

- GV mời các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

1. Tìm hiểu những thay đổi có thể xảy ra trong cuộc sống

- Đối với câu chuyện của thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký:

+ Lúc còn nhỏ, bạn Ký bị ốm nặng, làm cho đôi tay bị liệt, không cử động được. Bạn Ký đã cảm thấy rất buồn, bị bạn bè trêu chọc. Sự thay đổi này là bất ngờ đối với cả Ký và gia đình, dẫn đến rất nhiều bất tiện, khó khăn trong cuộc sống.

+ Đến tuổi đi học, bạn Ký không thể viết bằng tay mà phải thử nhiều biện pháp khác nhau cho đến khi tập được thói quen viết bằng chân. Nhờ nỗ lực phi thường của bản thân và sự quan tâm, hỗ trợ của gia đình, giáo viên mà Nguyễn Ngọc Ký đã được học hành bài bản, trở thành thầy giáo và để lại một tấm gương sáng cho hậu thế.

- Đối với trường hợp 1:

+ Mẹ bạn K không may bị tai nạn lao động phải nằm viện 6 tháng. Khi đó, bố bạn K phải nghỉ việc để vào bệnh viện chăm sóc cho mẹ.

+ Bạn K thì phải thay bố mẹ để quán xuyến công việc của gia đình. Nếu không có khả năng thích ứng, việc học tập và cuộc sống của bạn K sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

- Đối với trường hợp 2:

+ Bố của bạn C làm ăn bị phá sản, phải bán nhà, dẫn đến cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn, các thành viên đều lo lắng. Đây là một sự thay đổi bất ngờ, không được chuẩn bị tâm thế từ trước nên các thành viên trong gia đình bạn C, nhất là hai mẹ con bạn ấy rất lo lắng.

+ Thực tế này đòi hỏi các thành viên trong gia đình phải cùng nhau cố gắng để vươn lên thì mới có thể từng bước ổn định kinh tế, đảm bảo cuộc sống cho gia đình.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về ý nghĩa của việc thích ứng và cách rèn luyện những kĩ năng để thích ứng với thay đổi

a. Mục tiêu: HS nhận biết được ý nghĩa của việc thích ứng trước những thay đổi trong cuộc sống và nêu được các biện pháp để thích ứng với thay đổi trong cuộc sống.

b. Nội dung:

- GV hướng dẫn HS đọc thông tin trong SGK tr.40 và trả lời câu hỏi:

+ Anh B đã làm gì để thích ứng với sự thay đổi của bản thân?

+ Để thích ứng với sự thay đổi, cần rèn luyện những kĩ năng nào?

- GV rút ra kết luận về ý nghĩa của việc thích ứng trước những thay đổi trong cuộc sống và nêu được các biện pháp để thích ứng với thay đổi trong cuộc sống.

c. Sản phẩm học tập: HS hiểu được ý nghĩa của việc thích ứng trước những thay đổi trong cuộc sống và nêu được các biện pháp để thích ứng với thay đổi trong cuộc sống.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm (4 HS / nhóm), thảo luận và trả lời câu hỏi: Anh B đã làm gì để thích ứng với sự thay đổi của bản thân?

- GV tiếp tục yêu cầu HS thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ: Để thích ứng với sự thay đổi, cần rèn luyện những kĩ năng nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, đọc thông tin trong SGK tr.29 và trả lời câu hỏi.

- GV theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trình bày câu trả lời.

+ Thích ứng với thay đổi giúp con người có được sự chủ động trước những khó khăn, biến cố không lường trước để tiếp tục phấn đấu đi đến hạnh phúc và thành công.

+ Anh B đã thích ứng với tai nạn gãy chân bằng cách: chấp nhận và đối diện với sự thay đổi của bản thân; giữ được sự bình tĩnh khi tai nạn xảy ra; chủ động tìm cách giải quyết vấn đề theo hướng tích cực.

+ Để thích ứng với thay đổi, cần rèn luyện những kĩ năng: quản lí cảm xúc, giải quyết vấn đề, tư duy tích cực, tư duy sáng tạo,...

- GV mời các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

2. Tìm hiểu về ý nghĩa của việc thích ứng và cách rèn luyện những kĩ năng để thích ứng với thay đổi

- Ý nghĩa:

+ Giúp chúng ta vượt qua dược sự thay đổi của hoàn cảnh; sống phù hợp với hoàn cảnh; không ngừng tự hoàn thiện và phát triển bản thân.

- Một số biện pháp để thích ứng với thay đổi trong cuộc sống như:

+ Chấp nhận rằng sự thay đổi là tất yếu.

+ Giữ sự bình tĩnh trong mọi hoàn cảnh.

+ Chủ động tìm cách giải quyết vấn đề theo hướng tích cực.

Hoạt động 3: Tìm hiểu về vận dụng cách thích ứng với thay đổi phù hợp trong cuộc sống

a. Mục tiêu: HS xác định được cách thích ứng với sự thay đổi trong những tình huống cụ thể.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS đọc thông tin trong SGK tr.41 và trả lời câu hỏi: Em hãy quan sát các hình ảnh SGK tr.41 để tư vấn cách thích ứng với thay đổi phù hợp cho các nhân vật.

c. Sản phẩm học tập: HS đưa ra lời tư vấn cách thích ứng với thay đổi phù hợp cho các nhân vật.

d. Tổ chức hoạt động: