Giáo án điện tử Ngữ văn 9 kết nối Bài 5: Thực hành tiếng Việt (1)

BÀI 5: ĐỐI DIỆN VỚI NỖI ĐAU

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: CÂU ĐẶC BIỆT

• Em hãy nêu một vài ví dụ câu đặc biệt nào dùng để gọi đáp?
• Câu đặc biệt trong câu văn dưới đây có tác dụng gì? Ôi! Trăm hai mươi lá bài đen đỏ, có cái ma lực gì mà run rủi cho quan mê được như thế?
• Câu đặc biệt trong câu văn dưới đây có tác dụng gì? Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả như ru văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào.
• Câu đặc biệt trong câu văn dưới đây có tác dụng gì? Khi thì ở chợ Cuối Chăm, ở đò Tràng Thư, khi lại về phố Rố, chợ Bì, chợ Bưởi.
• Từ nào thường được dùng trong câu đặc biệt để bộc lộ cảm xúc?
• Câu đặc biệt trong câu văn dưới đây có tác dụng gì? Than ôi! Sức người khó lòng địch nổi với sức trời! Thế đê không sao cự lại với thế nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê hỏng mất.
• Câu đặc biệt trong câu văn dưới đây có tác dụng gì? Quê hương tôi thật đẹp. Có con sông trong vắt. Có những cách đồng thẳng cách cò bay. Có tiếng sáo diều vi vu mỗi buổi trưa hè. Ai xa quê mà chẳng nhớ những vẻ đẹp ấy.
• Câu đặc biệt in đậm trong đoạn văn dưới đây thể hiện cảm xúc gì của nhân vật? Đã cả một đám đông bám trên các cành. Nhiều bàn tay chia xuống giúp tôi đỡ vợ con trèo lên. Vợ tôi ôm khư khư đứa con mới sinh, nhất định không để tôi bể đỡ.
  • Con trai... con trai mà... con trai... Để yên em ẵm, anh vụng...
    Câu đặc biệt có đặc điểm gì?
    Tác dụng của câu đặc biệt là gì?
• Cần lưu ý điều gì khi sử dụng câu đặc biệt?
• Đâu là câu đặc biệt trong đoạn văn sau? Một đêm đông! Từng đợt gió bấc và những cơn mưa phùn lạnh buốt đến thấu xương. Tôi nằm ngủ trong chăn ấm. Không ra khỏi nhà vì trời còn âm u. Ngủ thiếp đi khi nào không hay. Tôi chợt thức giấc. Ôi! Nhìn kìa! Một chiếc lá! Chiếc lá duy nhất còn sót lại trên cành cây khẳng khiu sau đợt đêm đông dài.
• Vì sao chúng ta không nên dùng quá nhiều câu đặc biệt khi giao tiếp?