Giáo án điện tử Ngữ văn 9 kết nối Bài 2: Thực hành tiếng Việt (2)

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: BIỆN PHÁP TU TỪ ĐIỆP THANH VÀ BIỆN PHÁP TU TỪ ĐIỆN VẦN

Khởi động: HS đọc đoạn thơ trên bảng,  mỗi ngữ liệu bị mất đi một vài chữ quan trọng

1. Cuối trời mây trắng bay

Lá vàng ............

Phải chăng lá về rừng

Mùa thu ra biển cả

Theo dòng nước mênh mạng 

(Theo Xuân Quỳnh, Thơ tính cuối mùa thu)

A. thưa thớt quá

B. rụng nhiều quá

C. mênh mang quá

2. Ao thu lạnh lẽo nước trong beo

Một chiếc thuyền câu .......

Sóng viếc theo làn hơi gơn tí

Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo

( Nguyễn Khuyến, thu điếu)

3. Từ lúc nghe lời ru của mẹ

Cánh cò bay trong .....

Từ lúc nghe truyền thuyết mẹ Âu Cơ

Từ lúc tôi còn chập chứng tuổi thơ

( Theo Hung Tùng, Việt Nam ơi)

A. những giấc mơ

B. núi đổi mờ tỏ

C. Con đường bụi đỏ

4. Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi

Gió rừng cao xạc xào lá đỏ

Gió mù mịt những ......

Những dòng sông ào ạt cánh buồm căng

(Theo Lưu Quang Vũ, Gió và tình yêu thối trên mặt nước tôi)

A. cánh đồng lộng gió

B. núi đồi mờ tỏ

C. con đường bụi đỏ

5. Rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang

Tóc buồn buông xuống ......

Đây mùa thu tới- mùa thu tới

Với những áo mơ phai dệt lá vàng 

(Theo Xuân Diệu, Đây mùa thu tới)

A. lệ ngàn hàng

B. sông mênh mang

C. bờ vai nàng

Các em dự đoán chữ bị mất là từ nào trong số các đáp án được đưa ra và giải thích lí do

Câu 1: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp thanh trong các trường hợp dưới đây:

Khóc anh trong nước mắt

Mà lòng đau như thắt

Gọi anh chửa thành lời

Mà hàm răng dính chặt

(Hoàng Lộc, Viếng bạn)

Ô hay buồn vương cây ngô đồng

Vàng rơi, vàng rơi thu mênh mông…

(Bích Khê, Tì bà)

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

(Quang Dũng, Tây Tiến)

Câu 2: Trong bài thơ Tiếng đàn mưa biện pháp tu từ điệp thanh được Bích Khê sử dụng rất đặc biệt: điệp thanh theo từng nhóm âm tiết trong cùng một một câu thơ. Hãy làm rõ tác dụng của biện pháp tu từ này trong bài thơ.

Câu 3: Chỉ ra và cho biết tác dụng của biện pháp tu từ điệp vần trong đoạn thơ dưới đây:

“Rơi hoa kết mưa còn rả rích

Càng mưa rơi cánh tịch bóng dương

Bóng dương với khách tha hương

Mưa trong ý khách muôn hàng lệ rơi”