Giáo án điện tử Ngữ văn 9 kết nối Bài 6: Thực hành tiếng Việt (1)

THÂN ÁI CHÀO CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Làm việc cá nhân, xác định số lượng cụm chủ ngữ vị ngữ trong ngữ liệu dưới đây.

BÀI 6: GIẢI MÃ NHỮNG BÍ MẬT

Thực hành tiếng Việt

CÁC KIỂU CÂU GHÉP VÀ PHƯƠNG TIỆN NỐI CÁC VẾ CÂU

NỘI DUNG BÀI HỌC

I TÌM HIỂU TRI THỨC NGỮ VĂN

Thảo luận nhóm đôi, trả lời các câu hỏi sau:

• Câu đơn là gì? Câu ghép là gì?
• Có những kiểu câu ghép nào? Nêu cách nhận biết.

1. Khái niệm

Câu đơn

Được cấu tạo bằng 1 cụm chủ vị nòng cốt (cụm chủ ngữ – vị ngữ không bị bao chứa trong cụm từ chính phụ hoặc cụm chủ ngữ – vị ngữ khác).

Câu có từ hai cụm chủ ngữ – vị ngữ nòng cốt trở lên, mỗi cụm chủ ngữ – vị ngữ được gọi là một vế câu.

2. Các kiểu câu ghép

• Căn cứ vào sự có mặt hay vắng mặt của từ ngữ làm phương tiện nối các vế câu

Câu ghép có từ ngữ nối các vế câu.

Câu ghép không có từ ngữ nối các vế câu.

• Căn cứ vào quan hệ giữa các vế câu

Câu ghép đẳng lập

Câu ghép mà các vế có quan hệ bình đẳng, ngang hàng với nhau. 

Quan hệ ý nghĩa thường gặp giữa các vế:

Thời gian

Tương phản

Lựa chọn

Tăng cấp

Bổ sung

Phương tiện ngôn ngữ chủ yếu được dùng để nối các vế 

Kết từ

và, nhưng, hoặc,...

Cặp từ hô ứng

... càng vừa càng.... vừa bao nhiêu ... bấy nhiêu,...

Câu ghép chính phụ

Câu ghép mà các vế có quan hệ phụ thuộc, nghĩa là có vế chính và vế phụ.

Quan hệ ý nghĩa thường gặp giữa các vế:

Nguyên nhân – kết quả

Điều kiện

Giả thiết - hệ quả

Nhượng bộ - tăng tiến

sự kiện – mục đích

Phương tiện ngôn ngữ chủ yếu được dùng để nối các vế 

Cặp kết từ

tuy ... nhưng ..., vì ... nên..., nếu ... thì...

Một kết từ ở về phụ hay vế chính

Tuy, nên,...

II LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1: 

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1. Câu nào sau đây là câu ghép chính phụ?

1. Hoàn toàn độc lập với 

tự nhiên.

B. Anh ấy vừa thông minh vừa chăm chỉ.

C. Bạn nên học hành chăm chỉ để có tương lai tốt đẹp.

D. Hoặc bạn đi hoặc tôi đi.

Câu 2. Trong câu ghép đẳng lập, quan hệ giữa các vế câu là:

……………………