Giáo án KHTN 8 cánh diều Bài 42: Cân bằng tự nhiên và bảo vệ môi trường

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../...

BÀI 42. CÂN BẰNG TỰ NHIÊN VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

1. MỤC TIÊU
2. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nêu được khái niệm cân bằng tự nhiên. Trình bày được các nguyên nhân gây mất cân bằng tự nhiên và phân tích được một số biện pháp bảo vệ, duy trì cân bằng tự nhiên.
• Trình bày được sự cần thiết phải bảo vệ động vật hoang dã, nhất là những loài có nguy cơ bị tuyệt chủng cần được bảo vệ theo Công ước quốc tế về buôn bán các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES).
• Trình bày được tác động của con người đối với môi trường qua các thời kì phát triển xã hội; tác động của con người làm suy thoái môi trường tự nhiên; vai trò của con người trong bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên.
• Nêu được khái niệm ô nhiễm môi trường. Trình bày được sơ lược về một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường và biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường.
• Nêu được khái niệm khái quát về biến đổi khí hậu và một số biện pháp chủ yếu nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu. Điều tra được hiện trạng ô nhiễm môi trường ở địa phương.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện một cách độc lập hay theo nhóm; trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng:

• Năng lực nhận thức khoa học tự nhiên: Nêu được khái niệm cân bằng tự nhiên; Nêu được khái niệm ô nhiễm môi trường.
• Năng lực tìm tòi, khám phá thế giới tự nhiên: Trình bày được các nguyên nhân gây mất cân bằng tự nhiên và phân tích được một số biện pháp bảo vệ, duy trì cân bằng tự nhiên; Trình bày được tác động của con người đối với môi trường qua các thời kì phát triển xã hội; tác động của con người làm suy thoái môi trường tự nhiên; vai trò của con người trong bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên; Trình bày được sơ lược về một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường và biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường; Nêu được khái niệm khái quát về biến đổi khí hậu và một số biện pháp chủ yếu nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu.
• Năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn: Trình bày được sự cần thiết phải bảo vệ động vật hoang dã, nhất là những loài có nguy cơ bị tuyệt chủng cần được bảo vệ theo Công ước quốc tế về buôn bán các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES); Điều tra được hiện trạng ô nhiễm môi trường ở địa phương.

3. Phẩm chất

• Tham gia tích cực các hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
• Cẩn thận, trung thực và thực hiện yêu cầu bài học.
• Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập khoa học tự nhiên.
• Có ý thức bảo vệ giữ gìn sức khỏe của bản thân, của người thân trong gia đình và cộng đồng.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC
2. Đối với giáo viên

• Giáo án, SHS, SGV, SBT khoa học tự nhiên 8.
• Tranh ảnh liên quan đến cân bằng tự nhiên và bảo vệ môi trường.
• Video săn bắt động vât hoang dã: https://www.youtube.com/watch?v=Cs0O0YC8vh0
• Video nuôi nhốt động vật hoang dã quý hiếm trái phép: https://www.youtube.com/watch?v=65uIOO237do
• Video thả động vật hoang dã quý hiếm về tự nhiên: https://www.youtube.com/watch?v=Koh8N3WnnPA
• Video tác động của con người qua các thời kì: https://www.youtube.com/watch?v=uw1iRR_K-jM
• Video kêu gọi bảo vệ môi trường: https://www.youtube.com/watch?v=SuzXHUoFON8
• Video phong trào bảo vệ môi trường: https://www.youtube.com/watch?v=i75T_4x7D5M
• Phiếu học tập: Cân bằng tự nhiên và bảo vệ môi trường.

2. Đối với học sinh

• SHS khoa học tự nhiên 8.
• Tranh ảnh, tư liệu có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập.
• TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
2. Mục tiêu: Đưa ra các câu hỏi thực tế gần gũi để khơi gợi hứng thú học tập.
3. Nội dung: HS trả lời câu hỏi mở đầu.
4. Sản phẩm: Hướng dẫn trả lời câu hỏi mở đầu.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

• GV đặt vấn đề: Quan sát chuỗi thức ăn ở hình 42.1 và cho biết nếu rắn bị tiêu diệt quá mức sẽ dẫn tới hậu quả gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

• HS suy nghĩ trả lời câu hỏi mở đầu.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

• Các học sinh xung phong phát biểu trả lời.

Bước 4: Kết luận và nhận xét:

• GV ghi lên bảng các ý kiến của HS.

Hướng dẫn trả lời:

• Chuột sẽ sinh trưởng và phát triển mạnh gây thiệt hại mùa màng.
• GV dẫn dắt vào bài: “Rắn bị tiêu diệt quá mức sẽ dẫn đến thức ăn của rắn là chuột mất đi thiên địch, khiến cho số lượng chuột tăng mạnh phá hoại mùa màng gây mất cân bằng trong hệ sinh thái. Vậy làm thế nào để đảm bảo sự cân bằng trong tự nhiên? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu Bài 42. Cân bằng tự nhiên và bảo vệ môi trường.”

1. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu về cân bằng tự nhiên và bảo vệ môi trường

1. Mục tiêu:

• Nêu được khái niệm cân bằng tự nhiên. Trình bày được các nguyên nhân gây mất cân bằng tự nhiên và phân tích được một số biện pháp bảo vệ, duy trì cân bằng tự nhiên.
• Trình bày được sự cần thiết phải bảo vệ động vật hoang dã, nhất là những loài có nguy cơ bị tuyệt chủng cần được bảo vệ theo Công ước quốc tế về buôn bán các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES).
• Trình bày được tác động của con người đối với môi trường qua các thời kì phát triển xã hội; tác động của con người làm suy thoái môi trường tự nhiên; vai trò của con người trong bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên.
• Nêu được khái niệm ô nhiễm môi trường. Trình bày được sơ lược về một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường và biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường.
• Nêu được khái niệm khái quát về biến đổi khí hậu và một số biện pháp chủ yếu nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu.

42. Nội dung: HS hoạt động nhóm đọc SGK, quan sát hình 42.1 – 42.4, thảo luận thực hiện các nhiệm vụ theo trạm:

- Trạm 1. Tìm hiểu cân bằng tự nhiên: Quan sát ví dụ hình 42.1, đọc SGK, HS thảo luận trả lời câu hỏi 1 Phiếu học tập.

- Trạm 2. Tìm hiểu nguyên nhân gây mất cân bằng tự nhiên và một số biện pháp bảo vệ, duy trì cân bằng tự nhiên: Quan sát video và hình 42.2 kết hợp với hiểu biết của bản thân, HS thảo luận trả lời câu hỏi 2, 3, 4 Phiếu học tập.

- Trạm 3. Bảo vệ môi trường: Quan sát video hình 42.3 – 42.4, kết hợp với hiểu biết của bản thân, HS thảo luận trả lời các câu hỏi còn lại trong Phiếu học tập.

1. Sản phẩm: Khái niệm, thành phần của một hệ sinh thái.
2. Tổ chức thực hiện