Giáo án kì 2 công nghệ 10 trồng trọt cánh diều

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho HS tìm hiểu nội dụng SGK, quan sát Hình 18.1 đến 18.4 trả lời câu hỏi:

1. Công nghệ cao nào được ứng dụng trong thu hoạch, sơ chế, phân loại, bao gói sản phẩm trồng trọt trong Hình 18.1 – 18.4?

2. Quan sát hoạt động của các dây chuyền sơ chế, phân loại tự động sản phẩm trồng trọt ở Hình 18.2, Hình 18.3 và cho biết mục đích và kết quả cần đạt của mỗi công đoạn.

- GV cho HS kết luận về ứng dụng công nghệ cao trong thu hoạch.

- HS thực hiện Luyện tập 1.

Ứng dụng công nghệ robot trong thu hoạch sản phẩm trồng trọt mang lại lợi ích gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghiên cứu SGK, trả lời câu hỏi, thảo luận nhóm

- GV quan sát và hướng dẫn HS thực hiện.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS báo cáo câu trả lời.

- Các HS khác nhận xét bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, chốt kiến thức chuẩn.

1. Ứng dụng công nghệ cao trong thu hoạch sản phẩm trồng trọt

Trả lời câu hỏi 1:

Các công nghệ cao được ứng dụng trong thu hoạch, sơ chế, phân loại, bao gói sản phẩm trồng trọt trong Hình 18.1 – 18.4:

- Hình 18.1: ứng dụng công nghệ tự động hoá, cảm biến, robot và trí tuệ nhân tạo trong thu hoạch cà chua.

- Hình 18.2: ứng dụng công nghệ tự động hoá trong sơ chế cà rốt (rửa, đánh bóng, phân loại, làm mát sơ bộ).

- Hình 18.3: ứng dụng công nghệ tự động hoá, cảm biến, robot và trí tuệ nhân tạo trong phân loại ớt ngọt và cam.

- Hình 18.4: ứng dụng công nghệ tự động hoá, cảm biến, robot và trí tuệ nhân tạo trong đóng gói dâu tây, cà chua.

Trả lời câu hỏi 2:

Mục đích và kết quả của mỗi công đoạn:

-  Hình 18.2A: Mục đích là làm sạch đất cát, bụi bẩn và làm tăng chất lượng tăng giá trị của sản phẩm cà rốt. Kết quả cần đạt: Củ cà rốt sạch, hình thái củ bóng đẹp, đồng đều.

- Hình 18.2B: Mục đích là làm mát sản phẩm để giảm hô hấp, tăng khả năng bảo quản sản phẩm. Kết quả cần đạt: Củ được làm mát ở nhiệt độ thích hợp; thời gian bảo quản lâu không bị hư hỏng.

- Hình 18.3: Mục đích là phân loại ớt ngọt theo màu sắc; phân loại cam theo kích cỡ quả. Nhờ đó làm gia tăng giá trị của sản phẩm, tăng độ đồng đều; dễ bảo quản; dễ tiêu thụ sản phẩm. Kết quả cần đạt: Ớt được tách và đóng gói riêng theo màu sắc; cam được tách và đóng gói riêng theo từng kích cỡ quả.

Kết luận:

Nhờ ứng dụng các thành tựu của công nghệ cao như tự động hóa, cảm biến, robot, … sản phẩm trồng trọt được thu hoạch một cách nhanh chóng, chuẩn xác, giảm thiểu thất thoát sau thu hoạch.

Trả lời Luyện tập 1:

Ứng dụng công nghệ robot có lợi ích: không tốn nhân công, thu hoạch nhanh, chính xác độ chín của sản phẩm thu hoạch.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu công nghệ bảo quản lạnh

- HS trả lời câu hỏi:

1. Vì sao cần phải bảo quản sản phẩm trồng trọt ở nhiệt độ thấp?

- HS đọc thông tin Bảng 18.1 trả lời câu hỏi

2. Hãy so sánh nhiệt độ, độ ẩm và thời gian bảo quản của các sản phẩm trong Bảng 18.1

- HS kết luận về công nghệ bảo quản lạnh trong bảo quản sản phẩm trồng trọt.

- HS thảo luận nhóm đôi, trả lời câu hỏi Luyện tập 1:

Chỉ ra sự khác nhau vật dụng chứa đựng, cách sắp xếp ớt và hoa được bảo quản trong kho lạnh ở Hình 18.5.

Nhiệm vu 2: Tìm hiểu công nghệ lạnh đông làm sống tế bào.

- HS quan sát Hình 18.6 và trả lời câu hỏi:

1. Tinh thể đóng băng ở tế bào lạnh đông thường khác với ở tế bào lạnh đông CAS như thế nào?

2. Tác dụng của công nghệ lạnh đông làm sống tế bào là gì?

Nhiệm vu 3: Tìm hiểu công nghệ bảo quản trong điều kiện khí quyển biến đổi, công nghệ bảo quản trong điều kiện khí quyển được kiểm soát

– HS trả lời câu hỏi: Công nghệ bảo quản trong điều kiện khí quyển biến đổi (MAP) có tác dụng gì đối với sản phẩm bảo quản? Vì sao?

- GV cho HS đọc phần Em có biết, tìm hiểu thêm về MAP.

- HS trả lời câu hỏi: Công nghệ bảo quản CA có tác dụng gì?

- HA quan sát Hình 18.8 và trả lời câu hỏi:

Cho biết trong kho bảo quản CA, khí nào được điều chỉnh và điều chỉnh như thế nào?

(Trả lời: Tăng khí N₂, giảm khí O₂, tăng khí CO₂, giảm khí ethylene).

- HS quan sát Hình 18.9 và so sánh điều kiện và hiệu quả bảo quản ở 3 loại kho: kho thường, kho lạnh, kho CA.

(Trả lời:

– Nồng độ khí N₂: Kho CA > Kho thường, Kho lạnh.

– Nồng độ khí O₂: Kho thường, Kho lạnh > Kho CA.

– Nồng độ khí CO­₂: Kho CA > Kho lạnh > Kho thường.

– Nhiệt độ: Kho thường  > Kho lạnh, Kho CA.

– Thời gian bảo quản: Kho CA > Kho lạnh > Kho thường.)

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, suy nghĩ trả lời câu hỏi, hoàn thành các yêu cầu.

- GV: quan sát và trợ giúp HS.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

- HS giơ tay phát biểu, lên bảng trình bày

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

2. Ứng dụng công nghệ cao trong bảo quản sản phẩm trồng trọt

a) Công nghệ bảo quản lạnh:

Trả lời câu hỏi:

1. Sản phẩm trồng trọt sau khi thu hoạch vẫn diễn ra quá trình hô hấp, giải phóng năng lượng để duy trì sự sống. Ở nhiệt độ cao, cường độ hô hấp diễn ra mạnh làm tiêu hao vật chất (phân giải hợp chất hữu cơ) làm giảm khối lượng sản phẩm, thúc đẩy sự già hoá, làm chất lượng, giảm tuổi thọ và khả năng bảo quản sản phẩm.

2. Thứ tự các sản phẩm được xếp từ cao xuống thấp.

Nhiệt độ bảo quản: Xoài > Cà chua, Khoai tây > Cải bắp, Súp lơ.

Độ ẩm bảo quản: Cải bắp, Súp lơ > Khoai tây > Cà chua, Xoài.

Thời gian bảo quản: Khoai tây > Cải bắp > Súp lơ > Xoài > Cà chua.

Kết luận:

Sản phẩm trồng trọt được bảo quản trong kho lạnh với hệ thống điều hòa điều khiển nhiệt độ lạnh thích hợp với từng loại sản phẩm.

TL Luyện tập 1:

b) Công nghệ lạnh đông làm sống tế bào (CAS)

Trả lời câu hỏi:

1. Tinh thể nước đóng băng ở tế bào lạnh đông thường có dạng hình bất định với nhiều góc cạnh sắc nhọn nên dễ làm tổn thương thành tế bào, gây phá vỡ cấu trúc tế bảo, Trong khi thể nước đóng băng ở tế bào lạnh đông CAS nhỏ, tròn, không góc cạnh sẽ không làm tổn thương tế bào.

2. Công nghệ lạnh đông làm sống tế bào giúp bảo quản sản phẩm ở nhiệt độ đóng băng mà không phá vỡ cấu trúc tế bào, tế bào vẫn có thể hoạt động trở lại sau khi rã đông và không bị mất đi hương vị của sản phẩm.

Kết luận:

- Công nghệ CAS sử dụng công nghệ lạnh đông kết hợp với thiết bị làm tinh thể nước đóng băng ở dạng hạt nhỏ, tròn, không góc cạnh. Nhờ đó, sản phẩm trồng trọt được đông lạnh nhanh mà không phá vỡ cấu trúc tế bào và không làm mất đi hương vị.

c) Công nghệ bảo quản trong điều kiện khí quyển biến đổi (MAP)

- Công nghệ bảo quản trong điều kiện khí quyển biến đổi (MAP) có tác dụng giúp hạn chế hô hấp, hạn chế sự phát triển của vi sinh vật, duy trì chất lượng và kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm.

d) Công nghệ bảo quản trong điều kiện khí quyển được kiểm soát (CA)

- Công nghệ bảo quản CA có tác dụng giúp hạn chế hô hấp, hạn chế trao đổi chất, ức chế sự chín và già hoá, phòng chống sâu bệnh hại, duy trì dinh dưỡng và kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- HS tìm hiểu nội dung SGK và trả lời câu hỏi:

+ Vì sao sấy thăng hoa giữ nguyên được chất lượng, hương vị và màu sắc của sản phẩm?

+ Công nghệ sấy thăng hoa có ưu điểm gì?

- HS quan sát Hình 18.11 trả lời:

+ Quy trình chế biến nước quả trong Hình 18.11 sử dụng công nghệ gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, suy nghĩ trả lời câu hỏi, hoàn thành các yêu cầu.

- GV: quan sát và trợ giúp HS.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

- HS giơ tay phát biểu, lên bảng trình bày

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

3. Ứng dụng công nghệ cao trong chế biến sản phẩm trồng trọt

a) Công nghệ sấy thăng hoa

- Sấy thăng hoa là công nghệ sấy lạnh nhanh ở nhiệt độ rất thấp (–30°C đến -50°C) làm nước đóng băng, sau đó đưa vào buồng sấy chân không làm tinh thể nước đóng băng bay hơi mà không cần qua giai đoạn hoá lỏng. Nhờ đó, sản phẩm sấy thăng hoa không bị thay đổi hình dạng, chất lượng, hương vị và màu sắc.

- Công nghệ sấy thăng hoa có ưu điểm là giúp giữ nguyên chất lượng của sản phẩm (hình dạng, thành phần dinh dưỡng, màu sắc, mùi vị,...); sản phẩm sấy khi ngâm nước sẽ trở lại gần giống ban đầu; dễ bảo quản và chi phí thấp.

b) Công nghệ chế biến nước quả

- Các công nghệ sử dụng trong quy trình chế biến nước quả: công nghệ tự động hoá (dây chuyền chế biến tự động), công nghệ nghiền/ép quả, công nghệ thanh trùng, công nghệ enzyme, công nghệ lọc, công nghệ bao gói/đóng hộp.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

Tổ chức thực hiện: GV chia nhóm HS, yêu cầu các nhóm chuẩn bị nguyên vật liệu và dụng cụ thực hành. HS thực hiện chế biến tương cà chua và dưa chuột dầm giấm đóng lọ theo các bước như hướng dẫn trong SGK. Khi cá nhân của nhóm thực hành, các cá nhân khác cần quan sát để kịp thời chỉnh sửa/bổ sung nếu cá nhân đó làm không đúng quy trình/thực hiện hiện không đúng thao tác. HS thực hành và ghi kết quả theo bảng 18.2. Sau khi HS đã hoàn thiện các bước trong quy trình, GV yêu cầu các nhóm tụ đánh giá kết quả thực hành của nhóm mình và nhận xét, đánh giá kết quả thực hành nhóm bạn. GV đánh giá và nhận xét kết quả thực hành các nhóm, công bố kết quả trước lớp.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, suy nghĩ trả lời câu hỏi, hoàn thành các yêu cầu.

- GV: quan sát và trợ giúp HS.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

- HS báo cáo kết quả.

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá.

Thực hành: chế biến tương cà chua và dưa chuột dầm giấm đóng lọ