Giáo án và PPT Ngữ văn 12 kết nối bài 4: Muối của rừng (Trích – Nguyễn Huy Thiệp)

TIẾT    : MUỐI CỦA RỪNG

A. KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS xem 1 đoạn video ngắn và đặt câu hỏi để HS nghiên cứu trả lời.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

GV cho HS đọc lại kiến thức và trình bày một số thông tin về tác giả?

Sản phẩm dự kiến:

- Nguyễn Huy Thiệp: (1950 – 2021)

- Quê quán: Quê gốc ở Thanh Trì, Hà Nội nhưng sinh ra tại Thái Nguyên.

- Ông được đánh giá là nhà văn có đóng góp lớn trong việc đổi mới nọi dung và hình thức nghệ thuật của văn xuôi Việt Nam.

…

2. Tác phẩm

Trình bày bố cục và nội dung từng phần của văn bản Muối của rừng?

Sản phẩm dự kiến:

- Có thể chia thành 6 phần như sau:

+ Phần 1: Từ đầu cho đến “nặng nề”: Ông Diểu gặp đàn khỉ và bắn trúng con khỉ đực.

+ Phần 2: Tiếp theo đến “buông mồi”: Ông Diểu chứng kiến khi cái quay lại dìu khỉ đực chạy đi.

+ Phần 3: Tiếp theo cho đến “từng đường nét”: Ông Diểu bị khỉ con cướp sung và chứng kiến những sự lạ.

+ Phần 4: Từ “có tiếng kêu” cho đến “an toàn”: Ông Diểu leo lên mỏm núi và cứu chữa con khỉ đực.

+ Phần 5: “Ông Diểu lần mò” đến “con khỉ đực nằm”: Ông Diểu ôm khỉ đực xuống núi rồi lại phóng sinh cho nó.

+ Phần 6: còn lại: Ông Diểu ra về và gặp hoa tử huyền.

II. Khám phá văn bản

1. Ngôi kể và điểm nhìn trong Muối của rừng

Phân tích mối quan hệ giữa điểm nhìn của người kể chuyện và điểm nhìn của nhân vật?

Sản phẩm dự kiến:

Có thể thấy điểm nhìn có sự song hành và luân chuyển cho nhau trong suốt đoạn trích. 

2. Phân tích trải nghiệm, tâm trạng và nhận thức của ông Diểu khi đi săn 

Em có nhận xét gì về diện mạo cũng như tình thế của ông Diểu ở đầu truyện và cuối truyện?

Sản phẩm dự kiến:

- Diện mạo cũng như tình thế của ông Diểu đã có sự thay đổi từ đầu cho đến cuối truyện cụ thể:

+ Lúc đầu: Ông Diểu đi săn – trang phục đầy đủ, mang theo súng săn, lương thực với một tinh thần chủ động, tự tin và tâm thế kẻ cả, định kiến => Có thể thấy đây là hình ảnh của một con người cao ngạo làm chủ tự nhiên, khai thác, hủy hoại tự nhiên để phục vụ cuộc sống của mình.

+ Cuối truyện: Sau khi bắn khỉ đực và cứu chữ rồi phóng sinh nó trải qua nhiều cung bậc cũng như cảm xúc và nhận thức ông Diểu “trần truồng” ra về. Thiên nhiên đã tước đoạt của ông quần áo, thức ăn cũng như vũ khí nhưng lại trả lại cho ông trạng thái tự nhiên hòa hợp với đất trời. => Con người trở về đúng bản ngã của mình nhỏ bé, khiêm nhường trước thiên nhiên. 

3. Yếu tố kì ảo trong truyện Muối của rừng

Trình bày ý nghĩa của những chi tiết kì ảo trong truyện Muối của rừng?

Sản phẩm dự kiến:

- Những chi tiết kì ảo được liệt kê trong truyện bao gồm có:

+ Sương mù dâng lên cuồn cuộn sau khi khỉ con rơi xuống vực và cất lên những tiếng kêu thảm thiết.

=> Không khí âm u, đầy tử khí như báo hiệu sự thâm u của rừng xanh đã lên tiếng trước tội ác của ông Diểu.

+ “Thoắt nhiên, đất đá từ lưng chừng núi sụt xuống rào rào như có sức mạnh nào đấy đổ đẩy. Đoạn đường mà ông leo lên chỉ có một vết chém phẳng lì” 

=> Thể hiện sự nổi giận của tự nhiên trước hành động của con người. 

…

III. Tổng kết

Nhận xét những đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của văn bản Muối của rừng?

Sản phẩm dự kiến:

- Nội dung: Mang đến cho người đọc một thông điệp vô cùng ý nghĩa về mối quan hệ mật thiết giữa thiên nhiên và con người. Khi nào con người nhận ra được ý nghĩa thực sự của thiên nhiên thì sẽ nhận được món quà quý giá từ thiên nhiên.

- Nghệ thuật:

+ Cốt truyện xây dựng độc đáo với nhiều cảm xúc, chi tiết vừa thực lại vừa ảo.

+ Lối kể chuyện tuyến tính hấp dẫn.

+ Xây dựng diễn biến tâm lí nhân vật phức tạp.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Dòng nào sau đây nói đúng nhất về Nguyễn Huy Thiệp?

1.  Là nhà văn có nhiều đóng góp trong việc đổi mới nội dung và hình thức nghệ thuật của văn xuôi Việt Nam đương đại.
2.  Là nhà văn tiên phong trong phong trào thơ văn đương đại.
3.  Là nhà thơ có nhiều giải thưởng lớn về văn học nghệ thuật.
4.  Là nhà văn tiên phong của văn học hiện đại.

Câu 2: Hành động của con khỉ cái sau khi khỉ đực bị bắn hạ là gì?

1.  Nó hoảng loạn khiếp sợ nhưng vẫn cố đến gần nâng khỉ đực dậy.
2.  Nó sợ hãi và bỏ trốn thật nhanh.
3.  Nó vẫn ôm theo khỉ con để chạy.
4.  Nó vẫn điềm nhiên nhìn ông Diểu ánh mắt thù hận.

Câu 3: Con khỉ con sau khi lấy được súng của ông Diểu nó đã làm gì?

1.  Nó thử bóp cò.
2.  Nó cầm súng và lăn xuống vực.
3.  Nó vứt súng xuống vực.
4.  Nó đưa súng cho khỉ mẹ.

Câu 4: Vì sao ông Diểu sợ hãi khi đuổi theo con khỉ con để giành lại súng?

1.  Vì ông cảm nhận được sự kinh dị và tử khí từ dưới miệng vực bốc lên.
2.  Vì ông bị con khỉ con giành súng và nó chĩa súng về phía ông.
3.  Vì ông gặp ma.
4.  Vì ông sợ hãi tột cùng vì suýt bị rơi xuống vực.

Câu 5: Khu vực đáng sợ nhất trong thung lũng có tên là gì?

1.  Hang Cọp.
2.  Hang Thung Lũng.
3.  Hõm Chết.
4.  Tử Thần.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: A

Câu 3: B

Câu 4: A

Câu 5: C

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV hướng dẫn HS làm bài tập vận dụng.