Giáo án và PPT Ngữ văn 12 kết nối bài 4: Nghệ thuật sử dụng điển cố trong tác phẩm văn học

TIẾT   : THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT NGHỆ THUẬT SỬ DỤNG ĐIỂN CỔ TRONG TÁC PHẨM VĂN HỌC

A. KHỞI ĐỘNG

- HS sử dụng SGK, quan sát, chắt lọc kiến thức trả lời những câu hỏi liên quan đến bài học.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Lý thuyết

1. Định nghĩ

Trình bày khái niệm và đặc điểm của điển cố?

Sản phẩm dự kiến:

- Khái niệm: Điển cố là câu chuyện đời xưa, câu chữ trong sách đời trước được dẫn lại vào tác phẩm dưới hình thức ngắn gọn (thường chỉ 2-3 chữ) để biểu đạt nội dung thông tin (hoặc một thông điệp) nhất định.

- Đặc điểm:  Sử dụng điển cố là một thủ pháp ngôn ngữ trong sáng tạo văn học, thể hiện qua việc người sáng tác sử dụng tư liệu lịch sử, văn hóa, thơ văn…. Khi sáng tác tác phẩm. Việc sử dụng điển cố đặc biệt phổ biến trong văn chương thời trung đại.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Điển tích, điển cố được sử dụng trong văn bản của người Việt có nguồn gốc từ đâu?

A. Trung Quốc và từ văn học cổ nước ngoài.

B. Ấn Độ và từ văn học cổ trong nước.

C. Trung Quốc và từ văn học cổ trong nước.

D. Nhật Bản và từ văn học cổ nước ngoài.

Câu 2: Tìm điển tích, điển cố trong hai câu thơ dưới đây:

Đội trời đạp đất ở đời,

Họ Từ tên Hải vốn người Việt Đông.

A. Họ từ tên Hải.

B. Vốn người Việt Đông.

C. Đội trời đạp đất.

D. Đội trời đạp đất ở đời.

Câu 3: Tác dụng của điển tích, điển cố là gì?

A. Làm cho câu văn, câu thơ thêm hài hước, thú vị.

B. Làm cho câu văn, câu thơ cô đúc, hàm súc, uyên bác, giữ cho lời văn sự trang nhã.

C. Làm cho câu văn, câu thơ thêm dài, thêm hay.

D. Làm cho câu văn, câu thơ cô đúc, hàm súc, uyên bác, tránh nói thẳng những điều thô tục, sỗ sàng, giữ cho lời văn sự trang nhã.

Câu 4: Đâu là dấu hiện nhận biết một điển tích, điển cố?

A. Gắn với một sự kiện lịch sử. 

B. Gắn với một danh lam thắng cảnh.

C. Gắn với một nhân vật lịch sử.

D. Đằng sau là một câu chuyện hay sự việc, câu kinh, câu thơ nào đó.

Câu 5: Tìm điển tích, điển cố trong hai câu thơ dưới đây:

Công danh nam tử còn vương nợ

Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu.

A. Nam tử còn vương nợ.

B. Chuyện Vũ Hầu.

C. Luống thẹn tai nghe.

D. Công danh nam tử.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: C

Câu 2: C

Câu 3: D

Câu 4: D

Câu 5: B

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

GV hướng dẫn HS làm bài tập vận dụng, yêu cầu tạo lập văn bản tại nhà.