Giáo án và PPT Ngữ văn 7 cánh diều Bài 3: Chất làm gỉ (Rây Brét-bơ-ry)

VĂN BẢN 2. CHẤT LÀM GÌ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV đặt câu hỏi, huy động kiến thức đã có của HS: Đất nước Việt Nam đã trải qua những cuộc chiến tranh nào? Theo em, chiến tranh gây ra những hậu quả như thế nào cho đất nước ta?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

- GV yêu cầu HS đọc phần Thông tin tác giả, tác phẩm trong SGK.

Sản phẩm dự kiến:

1. Tác giả

- Tên: Rây Brét-Bơ-ry

- Năm sinh – năm mất:  1920 - 2012

- Quốc tịch: Mỹ

- Là một nhà văn chuyên về sáng tác các tác phẩm kinh dị, khoa học viễn tưởng, và bí ẩn người Mỹ.

2. Tác phẩm Chất làm gỉ

- Trích Truyện khoa học viễn tưởng chọn lọc, Thái Hà dịch.

Hoạt động 2: Đọc văn bản

- GV đặt câu hỏi: Bài thơ Chất làm gỉ viết về ai? Nội dung bài thơ trình bày theo trình tự nào? Cách trình bày ấy có tác dụng gì

Sản phẩm dự kiến:

Đọc văn bản

- Thể loại: truyện ngắn

- Nội dung: Truyện kể về mong muốn chấm dứt chiến tranh của viên trung sĩ bằng cách làm gỉ tất cả các loại súng máy, xe tăng. Viên đại tá đã cho rằng những ý tưởng đó là điên rồ và gọi điện cho bác sĩ nhưng sau đó lại tức điên lên vì những điều trung sĩ nói đều trở thành hiện thực.

- Nhân vật trong truyện: đại tá, trung sĩ, bác sĩ và quân lính. Trong đó đại tá và trung sĩ là hai nhân vật chính.

- Bố cục:

+ Phần 1 (Từ đầu đế “Tạm biệt đại tá”): Cuộc nói chuyện của trung sĩ và viên đại tá.

+ Phần 2 (còn lại) :  Chất làm gỉ là có thật

Hoạt động 3: Tìm hiểu nhân vật

- GV yêu cầu HS theo dõi lại đoạn (1) văn bản và trả lời câu hỏi:

+ Em hãy tóm tắt nội dung cuộc nói chuyện?

+ Em hiểu “chất là gì” là gì? Ý tưởng làm hoen gỉ các vật làm bằng kim loại của viên trung sĩ dựa trên cơ sở nào?

+ Viên trung sĩ muốn gì và đại tá có tin vào ý tưởng của viên trung sĩ không?

Sản phẩm dự kiến:

1. Cuộc nói chuyện của viên đại tá và trung sĩ

-  Nội dung cuộc nói chuyện: 

+ Đại tá muốn thuyên chuyển viên trung sĩ đi nơi khác, có thể là sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa.

+ Trung sĩ mong muốn không có chiến tranh, muốn biến những cỗ đại bác, quả bom, chiếc xe tăng trở thành vô hại.

 ước mơ chính đáng về một cuộc sống hòa bình.

- Kế hoạch của viên trung sĩ: chế tạo chất hoen gỉ.

+ Cơ sở phát minh: dựa trên cấu trúc của các nguyên tử xác định

 Ý tưởng dùng chất làm gỉ để vô hiệu hóa tất cả các vũ khí làm bằng kim loại của viên trung sĩ có ý nghĩa xóa bỏ vũ khí để chấm dứt chiến tranh.

- Đại tá đã nhìn trung sĩ và viết vào tờ phiếu gửi bác sĩ Mét-thiu

 ông ta không tin vào kế hoạch chế tạo chất làm gì và cho rằng viên trung sĩ có vấn đề về sức khỏe.

- Viên trung sĩ rời doanh trại.

Hoạt động 4: Tìm hiểu Chất làm gỉ phát

- GV giao nhiệm vụ đọc tiếp đoạn 2 văn bản và thảo luận theo cặp đôi những câu hỏi sau:

+ Tóm tắt diễn biến  hành động của viên đại tá?  Em có nhận xét gì về nhân vật này?

+ Tìm những đoạn văn thể hiện sự hình dung, tưởng tượng rất sinh động, phong phú về tác động của chất làm gì được tác giả thể hiện rõ ở những đoạn văn nào?

+ Vì sao người lính gác không thể làm theo lệnh của đại tá?

+ Kết thúc truyện có gì đặc sắc? Liệu đại tá có làm gì được viên trung sĩ không?

Sản phẩm dự kiến: 

- Viên đại tá đã gọi điện cho bác sĩ để yêu cầu chữa trị cho trung sĩ.

- Ông ta phát hiện ra chất làm gỉ đã phát huy tác dụng như viên trung  sĩ nói.

 vô cùng tức giận và tìm mọi cách để bắt giữ thậm chí muốn giết viên trung sĩ.

 Một con người nóng nảy, độc đoán, gạt bỏ tất cả những dự định, ước mơ của viên trung sĩ và khăng khăng yêu cầu cấp dưới phải làm theo mệnh lệnh.

- Kết thúc truyện: đại tá đã phải dùng đến thanh gỗ - vũ khí thô sơ nhất còn dùng được để đi tìm viên trung sĩ trong sự tức giận, bất lực.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Viên trung sĩ đã nêu các dự định gì của mình?

A. Phá hủy các vũ khí chiến tranh bằng chất làm gỉ

B. Muốn được khám phá thế giới

C. Muốn tham gia chiến tranh

D. Cả 3 đáp án đúng

Câu 2. Kết thúc truyện có gì đặc sắc?

A. Kết thúc truyện đặc sắc ở chỗ, đại tá đã không dùng đến vũ khí bằng sắt, thép mà dùng vũ khí bằng gỗ để tóm viên trung sĩ

B.  Đại tá có thể làm gì được viên trung sĩ vì đại tá có sức khỏe và vũ khí gỗ chắc nịch. Đại tá cũng có thể không làm gì được viên trung sĩ vì anh ta đã có sự chuẩn bị từ trước.

C. Cả 2 đúng

D. Cả 2 sai

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Truyện thể hiện mơ ước gì của người viết? Điều đó còn có ý nghĩa với xã hội hiện nay không? Em hãy viết đoạn văn ngắn (5-7 câu) nêu ý kiến của mình về vấn đề này.

Câu 2: Trong văn bản Chất làm gỉ viên trung sĩ có thực hiện được mong muốn tạo ra chất làm hoen gỉ không?