Giáo án và PPT Ngữ văn 7 cánh diều Bài 2: Thực hành tiếng Việt

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Lớp chia thành 2 đội. Trong 5 phút: kể tên các biện pháp tu từ tiếng Việt, cho ví dụ minh họa. Kể tên biện pháp tu từ đúng được 5 điểm, nêu ví dụ đúng được 10 điểm. Đội nào nhiều điểm hơn sẽ giành chiến thắng.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Khái niệm một số biện pháp tu từ

Yêu cầu HS ghép thông tin 2 cột để có khái niệm đúng về các biện pháp tu từ

Sản phẩm dự kiến:

Hoạt động 2: Tác dụng của biện pháp tu từ

- Chia lớp ra làm 4 nhóm (Dây A: Nhóm 1A, 2A; Dãy B: Nhóm 1B, 2B):

- Yêu cầu các em ở mỗi nhóm đánh số 1,2- 1,2-...

- Phát phiếu học tập cho cá nhân (Đủ tất cả các câu hỏi của 2 vòng thảo luận).

Sản phẩm dự kiến:

1. Bài 1

- Biện pháp đối lập:

+ Lưng mẹ còng - cau vẫn thẳng.

+ Cau xanh rờn – Đầu mẹ bạc trắng.

+ Cau càng cao - Mẹ càng thấp.

+ Cau gần trời – Mẹ gần đất.

- Tác dụng:

+ Làm cho lời thơ hay, sinh động hơn.

+ Nhấn mạnh: Dấu vết thời gian trên dáng hình của mẹ.

+ Thể hiện tình cảm của nhà thơ: yêu mẹ, thương mẹ ngày càng già yếu.

2. Bài 2

- Biện pháp so sánh:

+ Miếng cau khô gầy như mẹ.

- Tác dụng:

+ Làm cho lời thơ hay, sinh động hơn.

+ Nhấn mạnh sự gầy gò, già yếu của me.

+ Thể hiện tình cảm của nhà thơ: xót xa trước sự già nua của mẹ.

3. Bài 3

- Câu hỏi tu từ:

+ Sao mẹ ta già?

- Tác dụng:

+ Làm cho lời thơ hay, sinh động hơn.

+ Khẳng định tuổi già của mẹ.

+ Thể hiện tình cảm của nhà thơ: | thương mẹ tuổi cao, sức yếu.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Điền từ còn thiếu vào chỗ trống sau:

Ẩn dụ là tên gọi sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có _____________ với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

A. quan hệ tương cận

B. điểm gần gũi

C. nét tương đồng

D. sự giống nhau y hệt

Câu 2. Câu thơ dưới sử dụng phép ẩn dụ gì:

Ngoài thềm rơi chiếc lá đa

Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.

(Đêm Côn Sơn – Trần Đăng Khoa

A. Ẩn dụ hình thức

B. Ẩn dụ cách thức

C. Ẩn dụ phẩm chất

D. Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: C

Câu 2: D

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong 3 đoạn thơ mà em yêu thích (Ngoài các đoạn thơ đã làm trong SGK)?

Câu 2: Viết một đoạn văn ngắn sử dụng biện pháp tu từ?