Giáo án và PPT Ngữ văn 7 cánh diều Bài 4: Thực hành tiếng Việt

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đưa câu hỏi

1. Xác định thành phần chính trong câu văn sau:

(a)Xuân đã về.

(b) Mùa xuân tươi đẹp đã về.

2. Nhận xét về cấu tạo cấu tạo của CN câu b có gì đặc biệt?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Tìm hiểu về khái niệm mở rộng thành phần câu

-GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi và đọc phần Tri thức ngữ văn cho biết:

+ Mở rộng thành phần chính trong câu là gì?

+ Lấy 1 ví dụ về việc mở rộng thành phần chính mà em biết?

Sản phẩm dự kiến:

1. Mở rộng thành phần chính của câu

• Mở rộng thành phần chính của câu ( chủ ngữ, vị ngữ) bằng cụm chủ vị thường được thực hiện bằng 1 trong 2 cách chính:

+ Dùng cụm chủ vị bổ sung cho từ làm chủ ngữ hoặc vị ngữ

VD: Cái áo mẹ mới mua là hàng hiệu

Trong đó: Cái áo mẹ mới mua là Chủ ngữ - là hàng hiệu là Vị ngữ

“Mẹ mới mua” là cụm chủ vị bổ sung trực tiêp cho “Cái áo”

+ Dùng cụm chủ vị trực tiếp cấu tạo chủ ngữ hoặc vị ngữ

VD: Gió thổi mạnh làm cho Sơn thấy lạnh và cay mắt

Trong đó: Gió thổi mạnh làm cho Sơn là chủ ngữ - thấy lạnh và cay mắt là vị ngữ

Gió thổi mạnh là cụm chủ vị trực tiếp bổ sung cho chủ ngữ

Hoạt động 2: Thực hành luyện tập

-GV yêu cầu HS đọc yêu cầu bài tập và làm việc cá nhân: Tìm vị ngữ là cụm động từ trong những câu dưới đây. Xác định động từ trung tâm và thành tố phụ là cụm chủ vị trong mỗi vị ngữ đó.

Sản phẩm dự kiến:

a.Vị ngữ là cụm động từ: Tưởng mình không còn những ước mơ và khát vọng của tuổi thanh niên có động từ trung tâm là tưởng và thành tố phụ là cụm chủ vị đứng sau tưởng ( mình không còn những ước mơ và khát vọng của tuổi thanh niên)

b.Vị ngữ là cụm động từ: làm kí ức ta quay lại với những kỉ niệm của tuổi thơ có động từ trung tâm là  làm và thành tố phụ là cụm chủ vị đứng sau làm ( kí ức ta quay lại với những kỉ niệm tuổi thơ)

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Thành phần nào có thể được mở rộng trong câu?

A. Chủ ngữ

B. Vị ngữ

C. Trạng ngữ

D. Tất cả các thành phần trên

Câu 2. Cụm chủ - vị (C-V) trong câu mở rộng thành phần là gì?

A. Cụm từ có hình thức giống câu đơn

B. Cụm từ có nhiều từ

C. Cụm từ có nhiều động từ

D. Cụm từ có nhiều danh từ

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Viết đoạn văn (Khoảng 5-7 dòng) trình bày suy nghĩ của em về một văn bản nghị luận đã học, trong đó có sử dụng ít nhất một vị ngữ và một chủ ngữ được mở rộng bằng cụm chủ vị.

Câu 2: Ví dụ nào sau đây là câu có thành phần chủ ngữ được mở rộng?

- Cậu bé sáng nay là bạn thân của Lan.

- Anh ấy lái xe rất cẩn thận.

- Hắn không còn kinh rượu nhưng cố gắng uống cho thật ít.

- Cả lớp đã làm xong bài tập thầy giáo vừa ra.