Giáo án và PPT Ngữ văn 7 cánh diều Bài 1: Buổi học cuối cùng (An-phông-xơ Đô-đê)

VĂN BẢN 2: BUỔI HỌC CUỐI CÙNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV cho HS nghe một đoạn bài hát Thương ca tiếng Việt: https://www.youtube.com/watch?v=0m-UM6KIMOM

Ca từ bài hát cho em hiểu điều gì?

HS quan sát video, lắng nghe lời bài hát trong video và suy nghĩ cá nhân để trả lời câu hỏi của

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

- GV yêu cầu HS đọc mục giới thiệu về tác giả An-phông- xơ Đô- đê?

- GV nêu câu hỏi: xuất xứ và ngôi kể của tác phẩm?

Sản phẩm dự kiến:

1. Tác giả

An-phông- xơ Đô- đê (1840- 1897), nhà văn Pháp

Có cuộc đời đầy biến động

Tác giả của nhiều tập truyện nổi tiếng.

2. Tác phẩm

a) Đọc và tóm tắt

Đọc

Tóm tắt 

Câu chuyện về buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp đầy xúc động giữa thầy trò và người dân ở vùng đất bị quân Phổ chiếm đóng. Theo lời kể của cậu bé Phrăng ham chơi, không khí của buổi học hôm ấy thật khác lạ, thấm đẫm tình yêu tiếng nói dân tộc.

b) Tìm hiểu chung

- Bối cảnh: Các sự việc trong truyện diễn ra tại lớp học vùng An- dát ở Pháp, sau cuộc chiến tranh Pháp – Phổ, nước Pháp phải cắt vùng đất An- dát cho nước Phổ.

- Xuất xứ: in trong quyển 3 tuyển tập truyện ngăn chọn lọc “Những vì sao" 1873

- Thể loại: truyện ngắn

- Nhân vật chính: Cậu bé Phrăng

- Ngôi kể: ngôi thứ nhất

- Bố cục: 3 phần:

+ P1: Từ đầu tới mà vắng mặt em:

Quang cảnh từ nhà đến trường dưới con mặt quan sát của Phrăng

+ P2: Tiếp ◊ cuối cùng này:

Diến biến buổi học cuối cùng

+ P3: Còn lại: Cảnh kết thúc buổi học

Hoạt động 2: Nhân vật Phrăng

- GV giao nhiệm vụ và đặt câu hỏi cho HS, yêu cầu HS làm việc cặp đôi:

Trình bày chuyển biến tâm trạng của nhân vật Phrang?

Sản phẩm dự kiến:

a. Trước giờ học

Định trốn nhưng cưỡng lại được - Trên đường đến trường thấy nhiều người tập trung trước trụ sở xã

Khi tới lớp thấy thầy Ha men không mặc lễ phục, không trách mắng, cuối lớp cả dân làng ngồi dự, không khí buổi học yên ắng, khác thường

Tâm trạng lo sợ, ngạc nhiên.

b. Trong giờ học

- Khi biết đây là buổi học cuối cùng -> Choáng váng,

- Tự giận chính mình đã lười học,

ham chơi-> ân hận, tiếc nuối

ham chơi-> ân hận, tiếc nuối

- Coi sách như người bạn cố tri->

đau lòng vì phải giã từ.

Không thuộc bài -> xấu hổ

Thấm thía lời thầy, chăm chú nghe giảng, kinh ngạc vì hiêu bài

c. Kết thúc buổi học:

Cảm phục, nhận ra tình cảm của thầy đối với học sinh, với ngôn ngữ dân tộc và biết ơn thầy.

-> NT: miêu tả tâm lí độc đáo

NX: Phrăng là 1 cậu bé hồn nhiên, ham chơi nhưng cũng rất nhạy cảm, tinh tế. Yêu tiếng Pháp, yêu kính thầy.

Hoạt động 3: Nhân vật thầy Ha-men

- GV giao nhiệm vụ:

Thầy Ha- men được miêu tả qua những phương diện nào? Qua đó em cảm nhận thầy là người như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Trang phục: Thấy mặc áo rơ đanh gốt màu xanh lục, diềm lá sen gấp nếp mịn, đội mũ tròn bằng lụa đen thêu

-> đẹp và trang trọng

- Thái độ đối với học sinh:

+ lời lẽ nhẹ nhàng, nhắc nhở

+ nhiệt tình và kiên nhẫn, ân cần giảng bài như muốn truyền hết hiểu biết của mình cho học sinh

-> dịu dàng, yêu thương học sinh

- Lời nói về việc học tiếng Pháp:

“đó là ngôn ngữ hay nhất, trong sáng nhất, vững vàng nhất, phải giữ lấy nó, đừng bao giờ quên nó...."

-> Hình ảnh so sánh khẳng định giá trị thiêng liêng và sức mạnh to lớn của tiếng nói dân tộc trong cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền độc lập, tự do-> ca tụng, tôn vinh

- Hành động, cử chỉ lúc buổi học kết thúc:

+ xúc động, nghẹn ngào, không nói nên câu

+ người tái nhợt

+ dần từng nét chữ: “ NƯỚC PHÁP MUÔN NĂM".

-> Hành động đau đớn, xúc động

-> NT: so sánh, miêu tả nhân vật

-> ND: Thầy là người yêu nghề dạy học, yêu tiếng mẹ đẻ, yêu nước sâu sắc.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Đoạn trích Buổi học cuối cùng được kể bằng lời của nhân vật nào?

A.Phrăng

B.Phăng-tin

C.Thầy Ha-men

D.Cụ Hô-de

Câu 2. Em hiểu thế nào về nhan đề Buổi học cuối cùng?

A.Buổi học cuối cùng của một học kì

B.Buổi học cuối cùng của một năm học

C.Buổi học cuối cùng của môn tiếng Pháp

D.Buổi học cuối cùng của cậu bé Phrăng trước khi chuyển đến ngôi trường mới

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Viết đoạn văn khoảng 8 câu nêu cảm nghĩ về nhân vật em yêu thích trong truyện?

Câu 2: Qua thông điệp của câu chuyện, em rút ra được bài học kinh nghiệm gì cho bản thân?