Giáo án và PPT Ngữ văn 7 cánh diều Bài 4: Vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa” (Đinh Trọng Lạc)

VĂN BẢN 2: “VẺ ĐẸP CỦA BÀI THƠ TIẾNG GÀ TRƯA"

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV tổ chức trò chơi “Món quà bí mật”

?1 Mục đích chính của nghị luận văn học là gì? 

?2 Nội dung của bài nghị luận văn học là gì?

?3 Các yếu tố của bài NLVH là gì?

?4 (Từ một bức tranh) Bức tranh này gợi em nhớ đến bài thơ nào em đã học?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Đặc điểm kiểu bài nghị luận văn học của văn bản

GV chia nhóm cặp đôi

-Văn bản viết về vấn đề gì? Vấn đề đó nằm ở phần nào của văn bản? (nằm ở nhan đề văn bản)

-Nhan đề đã thể hiện vấn đề đó như thế nào? (Thể hiện khái quát vấn đề nghị luận)

-Bài thơ “Tiếng gà trưa” được tác giả phân tích theo trình tự nào?

-Mục đích của văn bản là gì?

-Để thuyết phục người đọc hiểu rõ vấn đề nghị luận, tác giả đã làm cách nào

Sản phẩm dự kiến:

a. Vấn đề nghị luận: Đặc sắc về nội dung và hình thức nghệ thuật của bài thơ “Tiếng gà trưa”.

b. Trình tự nghị luận: Bám sát mạch cảm xúc bài thơ “Tiếng gà trưa”. Cảm xúc được bắt nguồn từ âm thanh tiếng gà khơi nguồn nỗi nhớ về tuổi thơ, kí ức về người bà; cảm xúc được tiếp nối bằng kỉ niệm và cảm xúc biết ơn, yêu kính bà; cuối cùng lắng đọng ở mục đích chiến đấu cao đẹp của người chiến sĩ ở khổ thơ cuối.

c. Mục đích của văn bản: Giúp người đọc hiểu được sự độc đáo nghệ thuật (ngôn từ, biện pháp tu từ, nhịp điệu) và nét đặc sắc nội dung (tình cảm bà cháu, tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước) của bài thơ “Tiếng gà trưa”. Từ đó, văn bản khơi gợi và bồi dưỡng cho người người đọc tình yêu đối với tác phẩm văn chương và tình cảm gia đình cao quý,

c. Phương pháp nghị luận: để thuyết phục người đọc, người viết đưa ra lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ cho ý kiến.

Hoạt động 2: Tìm hiểu hệ thống ý kiến, lí lẽ, bằng chứng

- Giao nhiệm vụ:

+Tìm hệ thống ý kiến, lí lẽ và bằng chứng trong từng đoạn

+Em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả?

+Qua hệ thống ý kiến, lí lẽ và bằng chứng trong từng đoạn, em thấy tác giả đã thể hiện thái độ gì?

Sản phẩm dự kiến:

Hoạt động 3: Giá trị nhận thức

HS làm việc cặp đôi

-Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được điều gì về bài thơ “Tiếng gà trưa” đã học ở Bài 2?

-Văn bản Vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa” đã bồi đắp tâm hồn em như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được đặc sắc nghệ thuật và nội dung bài thơ “Tiếng gà trưa” (Đã học ở Bài 2)

- Văn bản Vẻ đẹp của bài thơ “Tiếng gà trưa” đã bồi đắp tâm hồn em về tình cảm gia đình, tình cảm bà cháu, tình yêu Tổ quốc, quê hương; tạo động lực để em tiếp tục học tập và cống hiến.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Yếu tố hình thức nào của khổ thơ (khổ 1) được tác giả chú ý?

A. Dòng thớ thứ tư có việc lặp âm và dấu chấm lửng mô phỏng sát với tiếng gà.

B. Vần lưng, vần chân

C. Đối lập và câu hỏi tu từ

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 2. Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác là gì?

A. Hình thức tu từ dựa trên các đặc tính riêng biệt của sự vật nhất định.

B. ẩn dụ chuyển đổi cảm giác là dựa trên sự giống nhau về cảm giác, chuyển đổi từ hình thái cảm giác này sang hình thái cảm giác khác.

C. Được nhận biết bằng một giác quan khác.

D. Cả 3 đáp án trên

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: D

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em hãy trình bày suy nghĩ của em về vẻ đẹp một bài thơ em yêu thích

Câu 2: Theo tác giả Đinh Trọng Lạc, Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh khác với tiếng gà Ò....ó....o của Trần Đăng Khoa ở điểm nào?