Giáo án và PPT Sinh học 11 kết nối Bài 25: Sinh sản ở thực vật

BÀI 25. SINH SẢN Ở THỰC VẬT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

“Các loài thực vật có những chiến lược sinh sản như thế nào để đảm bảo cho chúng thích nghi được với các điều kiện sống khác nhau?”

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về sinh sản vô tính

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: 

• Em hãy trả lời CH 1 Dừng lại và suy ngẫm SGK trang 162: Tại sao trong sinh sản sinh dưỡng, cây con thường giống nhau và giống với cây mẹ? Đặc điểm này có lợi thế trong điều kiện môi trường như thế nào?

• Hoàn thành phiếu học tập 01

• Trả lời CH 2, 3 Dừng lại và suy ngẫm SGK trang 162:

2. So sánh ưu điểm và hạn chế của phương pháp nhân giống in vitro với các phương pháp nhân giống vô tính khác.

3. Để bảo tồn các cây trồng quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng nên sử dụng phương pháp nhân giống nào? Tại sao?

Sản phẩm dự kiến:

1. Hình thức sinh sản vô tính

Trả lời CH1 Dừng lại và suy ngẫm SGK trang 162:

Trong hình thức sinh sản sinh dưỡng, cây con được tạo thành từ một phần hoặc toàn bộ cơ quan như thân, lá, rễ của cây mẹ dựa trên cơ chế nguyên phân. → cây con mang bộ gene giống hệt với cây mẹ → chúng sẽ có đặc điểm giống với cây mẹ và giống nhau giữa các cây con tạo ra từ cùng một cây mẹ ban đầu.

Hình thức sinh sản sinh dưỡng góp phần tăng nhanh số lượng cây con, giúp loài duy trì nòi giống trong trường hợp mật độ quần thể thấp, đồng thời cây con sinh ra sẽ thích nghi tốt trong điều kiện môi trường sống ổn định, ít biến đổi (tương đồng với điều kiện sống của cây mẹ). Tuy nhiên, khi môi trường sống thay đổi, cây con tạo ra bằng hình thức sinh sản vô tính khó thích nghi và dễ bị đào thải.

Đáp án PHT 01

 (đính kèm bên dưới HĐ1)

Kết luận:

Thực vật sinh sản vô tính bằng cơ quan sinh dưỡng (rễ, thân, lá) hoặc bằng bào tử.

2. Các phương pháp nhân giống vô tính và ứng dụng trong thực tiễn

Trả lời CH2, 3 Dừng lại và suy ngẫm SGK trang 162:

2.  (đính kèm bên dưới HĐ1)

3. Để bảo tồn và phát triển loài cây có nguy cơ tuyệt chủng nên áp dụng biện pháp nhân giống in vitro. Một quy trình nhân giống tạo cây hoàn chỉnh chỉ cần sử dụng mảnh mô của cây mẹ sẽ giúp khắc phục tình trạng thiếu hụt các cá thể trong quần thể tham gia duy trì nòi giống của loài thông qua sản hữu tính.

Việc nhân giống in vitro có thể tạo ra một số lượng lớn các cá thể trong khoảng thời gian ngắn, điều này giúp gia tăng số lượng cá thể của loài.

Kết luận

Trong nông nghiệp, người ta đã áp dụng nhiều phương pháp nhân giống vô tính như: giâm, chiết, ghép, nhân giống in vitro để nhân nhanh nhiều giống cây trồng có lợi cho con người.

Đáp án PHT 01

Nội dung trả lời CH 2 Dừng lại và suy ngẫm trang 162

Hoạt động 2. Tìm hiểu về sinh sản hữu tính

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu cấu tạo chung của hoa

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy trả lời 2 câu hỏi Dừng lại và suy ngẫm ở cuối mục II.1:

1. Hoa được cấu tạo từ những bộ phận nào và vai trò của mỗi bộ phận đó là gì?

2. Một hoa luôn bao gồm hai thành phần là nhị và nhuỵ đúng hay sai? Lấy ví dụ chứng minh.

Sản phẩm dự kiến:

Đáp án Câu hỏi Dừng lại và suy ngẫm trang 162.

1. Hoa được cấu tạo từ các bộ phận

- Lá đài:

+ Thường có màu lục, bao bên ngoài nụ hoa hoặc nằm dưới cánh hoa khi nở.

+ Có vai trò bảo vệ chổi/nụ hoa trước

khi nở.

- Cánh hoa

+ Thường có màu sắc sặc sỡ, bao bên

ngoài nhị hoa và nhụy hoa.

+ Có vai trò thu hút côn trùng, bảo vệ bộ phận bên trong hoa.

- Nhị hoa:

+ Gồm chỉ nhị dài mang bao phấn (thường có màu vàng khi chín).

+ Có vai trò sinh ra hạt phấn, giúp phát tán hạt phấn.

- Nhụy hoa

+ Gồm núm nhụy (thường có chất dính), vòi nhụy và bầu nhụy.

+ Là bộ phận chứa túi phôi (có giao tử cái là trứng), có vai trò tham gia quá trình hình thành hạt và quả.

2. Sai vì

Hoa có thể là hoa đơn tính (hoa đực chỉ có nhị hoa và hoa cái chỉ có nhuỵ) như hoa bí ngô, dưa chuột, mướp, ...

Kết luận:

Hoa là cơ quan sinh sản ở thực vật có hoa, gồm các bộ phận chính đài hoa, cánh hoa, nhị hoa, nhụy hoa

….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Trong sinh sản sinh dưỡng ở thực vật, cây mới được tạo ra

A. từ một phần của cơ quan sinh dưỡng của cây

B. chỉ từ rễ của cây

C. chỉ từ một phần thân của cây

D. chỉ từ lá của cây

Câu 2: Đặc điểm không phải là ưu thế của sinh sản hữu tính so với sinh sản vô tính ở thực vật là

A. có khả năng thích nghi với những điều kiện môi trường biến đổi

B. tạo được nhiều biến dị làm nguyên liệu cho quá trình chọn giống và tiến hóa

C. duy trì ổn định những tính trạng tốt về mặt di truyền

D. hình thức sinh sản phổ biến

Câu 3: Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản

A. cần 2 cá thể

B. không có sự hợp nhất giữa giao tử đực và giao tử cái

C. có sự hợp nhất giữa giao tử đực và giao tử cái

D. chỉ cần giao tử cái

Câu 4: Ý nghĩa sinh học của hiện tượng thụ tinh kép ở thực vật hạt kín là: 

A. tiết kiệm vật liệu di truyền (do sử dụng cả hai tinh tử để thụ tinh)

B. hình thành nội nhũ cung cấp chất dinh dưỡng cho phôi phát triển

C. hình thành nội nhũ chứa các tế bào tam bội

D. cung cấp chất dinh dưỡng cho sự phát triển của phôi và thời kì đầu của cá thể mới

Câu 5: Trong quá trình thụ tinh của thực vật có hoa, bộ NST của các nhân gồm nhân của giao tử là n,

A. của nhân cực là 2n, của trứng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 2n

B. của nhân cực là 2n, của trứng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 4n

C. của nhân cực là n, của trứng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 3n

D. của nhân cực là 2n, của trứng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 3n

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tại sao người ta thường ưa chuộng sử dụng phương pháp ghép cây trong trồng trọt?

Câu 2: Hãy so sánh và phân biệt quá trình sinh sản hữu tính và vô tính ở thực vật, đồng thời nêu ưu điểm và nhược điểm của mỗi loại sinh sản trong điều kiện tự nhiên?