Giáo án và PPT Sinh học 11 kết nối Bài 12: Miễn dịch ở người và động vật

BÀI 12. MIỄN DỊCH Ở NGƯỜI VÀ ĐỘNG VẬT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Xung quanh con người có rất nhiều tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, nấm… nhưng xác suất mắc bệnh ở người lại nhỏ. Vì sao?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu về nguyên nhân gây bệnh ở người và động vật

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy trình bày nguyên nhân gây bệnh ở người và động vật.

Sản phẩm dự kiến:

Nguyên nhân bên ngoài gây bệnh cho động vật như các tác nhân sinh học, vật lí, hóa học hoặc bên trong cơ thể như đột biến gene, đột biến nhiễm sắc thể, thoái hóa mô do tuổi già.

Hoạt động 2. Tìm hiểu khái niệm miễn dịch

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hiểu thế nào là miễn dịch? Hệ miễn dịch gồm những bộ phận, cơ quan nào? Hệ miễn dịch tạo thành những phòng tuyến bảo vệ nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Miễn dịch là khả năng cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh, đảm bảo cho cơ thể khỏe mạnh, không mắc bệnh.

- Hệ miễn dịch gồm: mô, cơ quan, tế bào bạch cầu, một số phân tử protein trong máu.

- Hai phòng tuyến bảo vệ cơ thể do hệ miễn dịch tạo thành là miễn dịch không đặc hiệu và miễn dịch không đặc hiệu.

Kết luận: 

          Ở người và động vật, hệ miễn dịch đảm nhận chức năng bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

Hoạt động 3. Tìm hiểu miễn dịch không đặc hiệu

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Miễn dịch không đặc hiệu hình thành từ đâu? Vì sao gọi là miễn dịch không đặc hiệu? Miễn dịch không đặc hiệu bảo vệ cơ thể chống lại mầm bệnh như thế nào? Tại sao sốt vừa có ích lại vừa có hại?

Sản phẩm dự kiến:

+ Miễn dịch không đặc hiệu là miễn dịch sinh ra đã có.

+ Gọi là miễn dịch không đặc hiệu vì miễn dịch này thể hiện đáp ứng giống nhau chống lại các tác nhân gây bệnh khác nhau.

- Hàng rào bảo vệ vật lí, hóa học: lớp tế bào biểu mô lót trong các hệ tiêu hóa, hô hấp, bài tiết, sinh sản, da.

- Các đáp ứng không đặc hiệu: thực bào, viêm, sốt, tạo peptide và protein chống mầm bệnh.

- Có ích: Sốt có tác dụng bảo vệ cơ thể qua - ức chế virus, vi khuẩn tăng sinh; gan tăng cường nhận sắt từ máu (sắt cần cho sinh sản của vi khuẩn); tăng hoạt động thực bào của bạch cầu.

- Có hại: Sốt gây mệt mỏi, khó chịu cho người bị sốt. Sốt cao có thể gây nguy hiểm như co giật, hôn mê, thậm chí tử vong.

Miễn dịch không đặc hiệu gồm hàng rào bảo vệ vật lí, hóa học và các đáp ứng không đặc hiệu.

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Nguyên nhân gây bệnh cho người và động vật là do

A. các tác nhân vật lí và hóa học.

B. các tác nhân sinh học.

C. yếu tố di truyền.

D. Tất cả các nguyên nhân trên.

Câu 2: Phát biểu nào sai khi nói về các tác nhân vật lí và cách thức gây bệnh của chúng?

A. Nhiệt độ cao gây biến tính protein, gây bỏng.

B. Ánh sáng mặt trời mạnh gây tổn thương DNA, có thể gây ung thư da.

C. Âm thanh lớn kéo dày gây giập nát, phá hủy, tổn thương mô và cơ quan.

D. Dòng điện gây giật, bỏng tại chỗ hoặc toàn thân.

Câu 3:Ở người và động vật, chức năng bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh do

A. hệ vận động đảm nhận.

B. hệ miễn dịch đảm nhận.

C. hệ sinh dục đảm nhận.

D. hệ bài tiết đảm nhận.

Câu 4: Đâu không phải là các đáp ứng của miễn dịch không đặc hiệu?

A. Thực bào.

B. Sốt.

C. Viêm.

D. Hình thành kháng thể.

Câu 5: Phát biểu nào sai khi nói về tác dụng sốt bảo vệ cơ thể?

A. Giúp các tế bào T độc lưu hành trong máu và tiết ra chất độc tiêu diệt mầm bệnh.

B. Làm gan tăng nhận sắt từ máu, đây là chất cần cho sinh sản của vi khuẩn.

C. Làm tăng hoạt động thực bào của bạch cầu.

D. Ức chế vi khuẩn, virus tăng sinh.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Làm thế nào các loại thuốc chống viêm có thể tác động đến cả hệ miễn dịch tự nhiên và dẫn đến các tác dụng phụ nghiêm trọng?

Câu 2: Tại sao một số người có thể bị dị ứng với những chất mà hầu hết mọi người đều có thể tiếp xúc được mà không gặp vấn đề?