Giáo án Sinh học 11 kết nối bài 25: Sinh sản ở thực vật

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 4 nhóm và hoạt động thành hai vòng

Vòng 1: Giao việc cho nhóm chuyên gia

Nhóm 1, 2: Đọc thông tin mục I.1, quan sát hình 25.1 để tìm hiểu hình thức sinh sản sinh dưỡng ở thực vật

Nhóm 3, 4: Đọc thông tin mục I.1, quan sát hình 25.2 để tìm hiểu hình thức sinh sản bằng bào tử

Vòng 2: Thành lập nhóm các mảnh ghép:

+ Mỗi nhóm được thành lập từ nửa số thành viên của mỗi nhóm chuyên gia.

+ Mỗi thành viên có nhiệm vụ trình bày lại các cho cả nhóm kết quả tìm hiểu của nhóm chuyên gia

Nhóm mảnh ghép thực hiện nhiệm vụ chung:

+ Trả lời CH 1 Dừng lại và suy ngẫm SGK trang 162:

Tại sao trong sinh sản sinh dưỡng, cây con thường giống nhau và giống với cây mẹ? Đặc điểm này có lợi thế trong điều kiện môi trường như thế nào?

+ Hoàn thành phiếu học tập 01 (đính kèm bên dưới HĐ1)

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi trả lời CH 2, 3 Dừng lại và suy ngẫm SGK trang 162:

2. So sánh ưu điểm và hạn chế của phương pháp nhân giống in vitro với các phương pháp nhân giống vô tính khác.

3. Để bảo tồn các cây trồng quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng nên sử dụng phương pháp nhân giống nào? Tại sao

- GV hướng dẫn HS rút ra kiến thức trọng tâm.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Các nhóm cử đại diện lần lượt trình bày tóm tắt ý kiến chung của nhóm.

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả thảo luận, thái độ làm việc của các HS.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

I. SINH SẢN VÔ TÍNH

1. Hình thức sinh sản vô tính

Trả lời CH1 Dừng lại và suy ngẫm SGK trang 162:

Trong hình thức sinh sản sinh dưỡng, cây con được tạo thành từ một phần hoặc toàn bộ cơ quan như thân, lá, rễ của cây mẹ dựa trên cơ chế nguyên phân. → cây con mang bộ gene giống hệt với cây mẹ → chúng sẽ có đặc điểm giống với cây mẹ và giống nhau giữa các cây con tạo ra từ cùng một cây mẹ ban đầu.

Hình thức sinh sản sinh dưỡng góp phần tăng nhanh số lượng cây con, giúp loài duy trì nòi giống trong trường hợp mật độ quần thể thấp, đồng thời cây con sinh ra sẽ thích nghi tốt trong điều kiện môi trường sống ổn định, ít biến đổi (tương đồng với điều kiện sống của cây mẹ). Tuy nhiên, khi môi trường sống thay đổi, cây con tạo ra bằng hình thức sinh sản vô tính khó thích nghi và dễ bị đào thải.

Đáp án PHT 01

 (đính kèm bên dưới HĐ1)

Kết luận:

Thực vật sinh sản vô tính bằng cơ quan sinh dưỡng (rễ, thân, lá) hoặc bằng bào tử.

2. Các phương pháp nhân giống vô tính và ứng dụng trong thực tiễn

Trả lời CH2, 3 Dừng lại và suy ngẫm SGK trang 162:

2.  (đính kèm bên dưới HĐ1)

3. Để bảo tồn và phát triển loài cây có nguy cơ tuyệt chủng nên áp dụng biện pháp nhân giống in vitro. Một quy trình nhân giống tạo cây hoàn chỉnh chỉ cần sử dụng mảnh mô của cây mẹ sẽ giúp khắc phục tình trạng thiếu hụt các cá thể trong quần thể tham gia duy trì nòi giống của loài thông qua sản hữu tính.

Việc nhân giống in vitro có thể tạo ra một số lượng lớn các cá thể trong khoảng thời gian ngắn, điều này giúp gia tăng số lượng cá thể của loài.

Kết luận

Trong nông nghiệp, người ta đã áp dụng nhiều phương pháp nhân giống vô tính như: giâm, chiết, ghép, nhân giống in vitro để nhân nhanh nhiều giống cây trồng có lợi cho con người.

PHIẾU HỌC TẬP 01

Nhóm:........... Lớp…………….

Họ và tên thành viên:.......................................................................................

Nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm hoàn thành bảng sau:

Đặc điểm phân biệt

Sinh sản bằng bào tử

Sinh sản vô tính

(Sinh sản sinh dưỡng)

Nguồn gốc cây con

Bào tử nằm trong túi bào tử của cây mẹ

Từ một phần của cơ thể mẹ, có thể là rễ,  thân, lá

Khả năng phát tán

Rộng

Hẹp

Xen kẽ hệ thống lưỡng bội và đơn bội trong vòng đời

Có

Không

Số lượng cá thể tạo được trong một lần sinh sản

Nhiều

Ít

Gặp ở nhóm thực vật

Rêu, dương xỉ

Đa số các loài thực vật: khoai lang, khoai tây, thuốc bỏng, dâu tây,...

Phương pháp

Nhân giống vô tính truyền thống

Nhân giống in vitro

Ưu điểm

- Cây giống tạo ra có kích thước lớn.

- Tỉ lệ sống của cây con cao (lên tới 100%).

- Kỹ thuật đơn giản, dễ thực hiện.

- Hệ số nhân giống cao.

- Tạo được cây giống sạch bệnh (đặc biệt là các bệnh do virus).

- Có thể thực hiện nhân giống quanh năm, không phụ thuộc vào mùa vụ.

Hạn chế

- Hệ số nhân giống thấp.

- Cây giống có thể mang mầm bệnh từ cây mẹ.

- Hoạt động nhân giống chịu ảnh hưởng của điều kiện môi trường.

- Cây giống tạo được có kích thước nhỏ, có thể xuất hiện các biến dị không mong muốn.

- Đòi hỏi các yêu cầu về trang thiết bị và người thực hiện phải có kĩ thuật cao.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu cấu tạo chung của hoa

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

-  GV giới thiệu về cấu tạo chung của hoa thông qua Hình 25.7 SGK. (GV có thể sử dụng mẫu vật thật nếu có) và yêu cầu HS quan sát, đọc sách và trả lời 2 câu hỏi Dừng lại và suy ngẫm ở cuối mục II.1:

1. Hoa được cấu tạo từ những bộ phận nào và vai trò của mỗi bộ phận đó là gì?

2. Một hoa luôn bao gồm hai thành phần là nhị và nhuỵ đúng hay sai? Lấy ví dụ chứng minh.

- GV hướng dẫn HS rút ra kiến thức trọng tâm

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS tìm hiểu thông tin, đọc SGK trả lời câu hỏi của GV

- Thảo luận nhóm đôi trả lời CH

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện HS trả lời câu hỏi

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả thảo luận, thái độ làm việc của các HS.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

II. SINH SẢN HỮU TÍNH

1. Cấu tạo cung của hoa

Đáp án Câu hỏi Dừng lại và suy ngẫm trang 162.

1. Hoa được cấu tạo từ các bộ phận

- Lá đài:

+ Thường có màu lục, bao bên ngoài nụ hoa hoặc nằm dưới cánh hoa khi nở.

+ Có vai trò bảo vệ chổi/nụ hoa trước

khi nở.

- Cánh hoa

+ Thường có màu sắc sặc sỡ, bao bên

ngoài nhị hoa và nhụy hoa.

+ Có vai trò thu hút côn trùng, bảo vệ bộ phận bên trong hoa.

- Nhị hoa:

+ Gồm chỉ nhị dài mang bao phấn (thường có màu vàng khi chín).

+ Có vai trò sinh ra hạt phấn, giúp phát tán hạt phấn.

- Nhụy hoa

+ Gồm núm nhụy (thường có chất dính), vòi nhụy và bầu nhụy.

+ Là bộ phận chứa túi phôi (có giao tử cái là trứng), có vai trò tham gia quá trình hình thành hạt và quả.

2. Sai vì

Hoa có thể là hoa đơn tính (hoa đực chỉ có nhị hoa và hoa cái chỉ có nhuỵ) như hoa bí ngô, dưa chuột, mướp, ...

Kết luận:

Hoa là cơ quan sinh sản ở thực vật có hoa, gồm các bộ phận chính đài hoa, cánh hoa, nhị hoa, nhụy hoa.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu quá trình sinh sản hữu tính

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

2. Quá trình sinh sản hữu tính