Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 chân trời Bài 3: Viết đoạn mở bài và đoạn kết bài cho bài văn kể chuyện

TIẾT 4: VIẾT ĐOẠN MỞ BÀI VÀ ĐOẠN KẾT BÀI CHO BÀI VĂN KỂ CHUYỆN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV tổ chức cho các nhóm: Thi kể về một kỉ niệm đáng nhớ(kể ngắn gọn), nhóm nào có câu chuyện hay sẽ nhận được hoa lời khen.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Nhận diện mở bài trực tiếp và mở bài gián tiếp.

GV mời 1 – 2 bạn HS xác định yêu cầu của BT1 và đọc hai đoạn văn: Đọc hai đoạn văn dưới đây và cho biết:

a. Đoạn văn nào giới thiệu ngay câu chuyện chọn kể?

b. Đoạn văn nào dẫn vào câu chuyện từ một vấn đề có liên quan?

Sản phẩm dự kiến:

+ Đoạn văn thứ nhất giới thiệu ngay câu chuyện chọn kể.

+ Đoạn văn thứ hai dẫn vào câu chuyện từ một vấn đề có liên quan – nghe bà kể chuyện.

HS rút ra hai cách mở bài: 

+ Mở bài trực tiếp: Giới thiệu câu chuyện.

+ Mở bài gián tiếp: Dẫn vào câu chuyện từ một vấn đề có liên quan.

Hoạt động 2: Nhận diện kết bài không mở rộng và kết bài mở rộng

- GV mời 1 – 2 bạn HS xác định yêu cầu của BT2 và đọc 2 đoạn văn: Đọc hai đoạn văn dưới đây và cho biết: 

+ Được uống nước suối tiên, bà trở lại thành người. Tích Chu mừng rỡ ôm lấy bà. Từ đấy, Tích Chu luôn ở bên bà và hết lòng yêu thương, chăm sóc bà.

+ Câu chuyện bà kể đã lâu nhưng hình ảnh cậu bé Tích Chu băng rừng, lội suối tìm nước suối tiên đem về cho bà uống vẫn còn đọng lại trong tâm trí em như một lời nhắc nhở về lòng hiếu thảo.

a. Đoạn văn nào nếu kết thúc của câu chuyện?

b. Đoạn văn nào bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của người viết sau khi kể chuyện?

Sản phẩm dự kiến:

- Đoạn văn thứ nhất nêu kết thúc của câu chuyện.

- Đoạn văn thứ hai bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của người viết sau khi kể chuyện.

HS rút ra hai cách kết bài:

+ Kết bài không mở rộng: Kết thúc bài viết sau khi nêu kết thúc câu chuyện.

+ Kết bài mở rộng: Nêu kết thúc của câu chuyện và bày tỏ suy nghĩ, tình cảm, cảm xúc,... về câu chuyện đó.

Hoạt động 3: Rút ra ghi nhớ về mở bài và kết bài trong bài văn kể chuyện.

GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm đôi để trả lời câu hỏi của GV: Theo em, có những cách nào để viết đoạn mở bài và kết bài trong bài văn kể chuyện?

GV tổ chức cho HS rút ra ghi nhớ.

Sản phẩm dự kiến:

Mở bài, kết bài trong bài văn kể chuyện đã đọc, đã nghe có thể được viết theo một trong hai cách:

+ Mở bài:

• Mở bài trực tiếp: Giới thiệu câu chuyện (tên câu chuyện, tên nhân vật, thời gian, địa điểm diễn ra,...)

• Mở bài gián tiếp: Nêu một vấn đề có liên quan để dẫn vào câu chuyện.

+ Kết bài:

• Kết bài không mở rộng: Nêu kết thúc của câu chuyện.

• Kết bài mở rộng: Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của người kể sau khi nêu kết thúc câu chuyện.

Hoạt động 4: Thực hành viết đoạn mở bài và đoạn kết bài.

HS thảo luận xác định yêu cầu của BT3: Viết đoạn mở bài trực tiếp và đoạn kết bài mở rộng cho bài văn kể lại câu chuyện đã đọc, đã nghe nói về lòng trung thực hoặc lòng nhân hậu. 

Sản phẩm dự kiến:

- Mở bài: Câu chuyện cổ tích em thích nhất đó là "Người ăn xin" với nhân vật chính bạn nhỏ và người đàn ông ăn xin già khu giữa mùa đông lạnh lẽo trên đường phố.

- Kết bài: Qua câu chuyện "Người ăn xin", em nhận thấy rằng thật ra lòng nhân ái và tình yêu thương không ai định nghĩa được, nhưng chúng ta vẫn có thể hiểu rằng chia sẻ, thấu hiểu, cảm thông chính là những điều làm nên sự ấm áp trong mối quan hệ giữa người với người. Hãy sống, hãy cho đi, hãy nhân rộng tình yêu thương để thế giới này ngập tràn những bông hoa của tình thương.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Em hãy viết đoạn mở bài và đoạn kết bài cho bài văn kể chuyện.