Câu hỏi tự luận Địa lí 12 cánh diều Bài 20: Phát triển kinh tế - xã hội ở Đồng bằng sông Hồng

BÀI 20: PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG 

(14 CÂU)

1. NHẬN BIẾT (4 CÂU)

Câu 1: Nêu vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ của vùng?

Trả lời:

- Đồng bằng sông Hồng nằm ở trung tâm Bắc Bộ, giáp với vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung; giáp vịnh Bắc Bộ và nước láng giềng Trung Quốc.

- Vùng Đồng bằng sông Hồng có Thủ đô Hà Nội (trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học – công nghệ lớn của cả nước) và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là: thành phố Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình. Diện tích tự nhiên khoảng 21,3 nghìn km² (chiếm 6,4% diện tích cả nước), vùng biển rộng có nhiều đảo và quần đảo. Vùng có 4 huyện đảo là: Cát Bà, Bạch Long Vĩ (Hải Phòng), Cô Tô, Vân Đồn (Quảng Ninh).

- Đồng bằng sông Hồng có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng và đối ngoại.

Câu 2: Đồng bằng sông Hồng có đặc điểm dân số như thế nào?

Trả lời:

Câu 3: Nêu hạn chế của vùng đối với phát triển kinh tế - xã hội?

Trả lời:

Câu 4: Nêu định hướng phát triển công nghiệp của vùng?

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (7 CÂU)

Câu 1: Phân tích các thế mạnh về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đối với việc phát triển kinh tế - xã hội của Đồng bằng sông Hồng?

Trả lời:

- Địa hình và đất: Đồng bằng chiếm phần lớn diện tích với đất phù sa màu mỡ do hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình bồi đắp. Địa hình đồi núi ở phía bắc, rìa phía tây, tây nam với đất fe-ra-lit là chủ yếu. Địa hình ven biển đa dạng có nhiều vũng vịnh. Vùng biển có nhiều đảo và quần đảo như: Vân Đồn, Cát Bà, Cô Tô, Bạch Long Vĩ,... Điều kiện địa hình và đất thuận lợi cho vùng phát triển: sản xuất lương thực, thực phẩm; trồng cây ăn quả, lâm nghiệp và kinh tế biển.

– Khí hậu: Mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa có một mùa đông lạnh, là điều kiện thuận lợi để phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới, đa dạng sản phẩm nông nghiệp, phát triển du lịch và các ngành kinh tế khác.

- Nguồn nước: Mạng lưới sông ngòi dày đặc, hạ lưu của các hệ thống sông (sông Hồng, sông Thái Bình) có giá trị về giao thông vận tải, thuỷ lợi, cung cấp phù sa cho đồng bằng và tưới tiêu. Vùng có nguồn nước khoáng và nước nóng (Quang Hanh, Tiên Lãng, Tiền Hải,...) thuận lợi để phát triển du lịch và ngành công nghiệp sản xuất đồ uống.

- Khoáng sản: Than là khoáng sản có giá trị nhất của vùng, tập trung chủ yếu ở Quảng Ninh. Ngoài ra, trong vùng còn có một số khoáng sản khác như: đá vôi (Hải Phòng, Ninh Bình, Hà Nam); sét, cao lanh (Hải Dương, Quảng Ninh);... Đây là cơ sở quan trọng để vùng phát triển công nghiệp khai thác, sản xuất điện, công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng.

- Sinh vật: Trong vùng có một số hệ sinh thái rừng nhiệt đới đặc trưng (rừng trên núi đá vôi, rừng trên đảo, rừng ngập mặn ven biển....) phân bố chủ yếu tại các vườn quốc gia (Bái Tử Long, Xuân Thuỷ, Cúc Phương, Tam Đảo, Ba Vì), khu dự trữ sinh quyển thế giới (Cát Bà, Châu thổ sông Hồng) có giá trị cao trong bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển du lịch.

Câu 2: Phân tích các thế mạnh về điều kiện kinh tế - xã hội đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Đồng bằng sông Hồng?

Trả lời:

- Vùng có dân số đông, thị trường tiêu thụ lớn, nguồn lao động dồi dào, là một trong những vùng có chất lượng lao động cao nhất nước ta, có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển đa dạng nhiều ngành kinh tế và thu hút đầu tư.

- Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kĩ thuật của vùng phát triển đồng bộ, hiện đại. Hà Nội là đầu mối giao thông lớn của cả nước.

- Môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, thu hút được nhiều nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước cho phát triển kinh tế. Năng lực khoa học – công nghệ tốt, có nhiều ứng dụng đổi mới sáng tạo trong sản xuất, kinh doanh; mô hình kinh tế số, xã hội số được triển khai rộng rãi. Vùng có nhiều cơ chế, chính sách thúc đẩy liên kết và phát triển thiết thực, hiệu quả.

- Đồng bằng sông Hồng có Thủ đô Hà Nội là trung tâm về chính trị, kinh tế, văn hoá của cả nước, nơi tập trung nhiều trường đại học, viện nghiên cứu, các di tích, lễ hội, làng nghề truyền thống, các di sản thế giới,... Đây là tiền đề quan trọng cho việc phát triển các ngành dịch vụ của vùng.

Câu 3: Em hãy phân tích tình hình phát triển công nghiệp của Đồng bằng sông Hồng?

Trả lời:

Câu 4: Trình bày tình hình phát triển ngành giao thông vận tải ở Đồng bằng sông Hồng?

Trả lời:

Câu 5: Trình bày tình hình phát triển ngành thương mại ở Đồng bằng sông Hồng?

Trả lời:

Câu 6: Trình bày đặc điểm ngành du lịch ở Đồng bằng sông Hồng?

Trả lời:

Câu 7: Em hãy phân tích tình hình phát triển ngành tài chính – ngân hàng và logistic ở Đồng bằng sông Hồng?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (2 CÂU)

Câu 1: Có ý kiến cho rằng: “Đồng bằng sông Hồng có nhiều thuận lợi về tự nhiên để phát triển du lịch”. Trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên?

Trả lời:

Đồng bằng sông Hồng có nhiều thuận lợi về tự nhiên để phát triển du lịch. Sau đây là một số thuận lợi chủ yếu:

- Địa hình:

+ Đa dạng: Có trung tâm đồng bằng đất phù sa bằng phẳng, diện tích rộng; đồi núi ở phía bắc, rìa phía tây, tây nam; vùng biển ở phía đông bắc, đông và đông nam, thuận lợi để phát triển đa dạng các loại hình du lịch.

+ Địa hình ven biển đa dạng có nhiều vũng, vịnh; vùng biển có nhiều đảo, quần đảo (Cát Bà, Bạch Long Vĩ, Cô Tô, Vân Đồn,...) thuận lợi để phát triển du lịch biển đảo.

+ Có các di sản thế giới: Di sản thiên nhiên (vịnh Hạ Long – quần đảo Cát Bà); di sản hỗn hợp (quần thể di thắng Tràng An), có sức hấp dẫn du lịch cao.

- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa,có mùa đông lạnh tạo thuận lợi để phát triển đa dạng sản phẩm du lịch.

- Nguồn nước khoáng và nước nóng ở nhiều nơi (Tiền Hải, Tiên Lãng, Quang Hanh,...) thuận lợi để phát triển du lịch nghỉ dưỡng, du lịch chăm sóc sức khỏe,...

- Sinh vật:

+ Có các vườn quốc gia (Bái Tử Long, Xuân Thủy, Cúc Phương, Tam Đảo, Ba Vì) và khu dự trữ sinh quyển (Cát Bà, Đồng bằng châu thổ sông Hồng) có đa dạng sinh học cao, nhiều ý nghĩa về du lịch.

+ Có một số hệ sinh thái rừng nhiệt đới đặc trưng (rừng trên núi đa vôi, rừng ngập mặn ven biển, rừng trên đảo,...) có sức hút lớn đối với du khách.

Câu 2: Có ý kiến cho rằng: “Đồng bằng sông Hồng có mạng lưới giao thông phát triển khá toàn diện”. Trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên?

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (1 CÂU)

Câu 1: Chứng minh rằng Đồng bằng sông Hồng với Trung du và miền núi Bắc Bộ có mối liên kết trong phát triển kinh tế - xã hội và môi trường?

Trả lời:

- Vị trí địa lí và lãnh thổ:

+ Hai vùng tiếp giáp nhau và là sự tiếp giáp giữa khu vực đồi núi với khu vực đồng bằng.

+ Có chung các lưu vực sông rộng; Trung du và miền núi Bắc Bộ là nơi bắt nguồn hoặc có phần thượng lưu và trung lưu các hệ thống sông chảy về Đồng bằng sông Hồng; Đồng bằng sông Hồng nằm ở hạ lưu.

+ Trung du và miền núi Bắc Bộ có lối thông sang Trung Quốc , Lào với các cửa khẩu; Đồng bằng sông Hồng có lối thống ra biển với các cảng lớn.

- Mỗi vùng có thế mạnh và sản phẩm kinh tế đặc trưng để hợp tác sản xuất và thương mại:

+ Trung du và miền núi Bắc Bộ: Khoáng sản, thủy điện, cây công nghiệp lâu năm, cây dược liệu, cây rau thực phẩm, gia súc lớn, du lịch,...và cửa khẩu xuất nhập khẩu hàng hóa sang các nước láng giềng.

+ Đồng bằng sông Hồng: Sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo; lúa gạo, hải sản, du lịch,...và cảng biển giao thương khu vực và quốc tế.

- Liên kết vùng để hỗ trợ nhau và tạo nên sức mạnh chung (về vốn, lao động, tài nguyên, kĩ thuật, công nghệ, thị trường,...) phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường theo hướng bền vững của mỗi vùng.

--------------------------------------
---------------------Còn tiếp----------------------