Câu hỏi tự luận lịch sử 6 kết nối tri thức Bài 1 - Lịch sử và cuộc sống

CHƯƠNG 1: VÌ SAO PHẢI HỌC LỊCH SỬ

BÀI 1: LỊCH SỬ VÀ CUỘC SỐNG

I. THÔNG HIỂU

Câu 1: Chủ thể của sáng tạo lịch sử là ai?

Trả lời:

Môn lịch sử là môn học tìm hiểu về lịch sử loài người, bao gồm toàn bộ hoạt động của con người và xã hội loài người trong quá khứ (SGK – trang 11). Do đó, chủ thể sáng tạo ra lịch sử là con người.

Câu 2: Nhà chính trị nổi tiếng La Mã cổ đại Xi-xê-rông đã nói: “Lịch Sử là thầy dạy của cuộc sống”. Câu nói nói có ý nghĩa như thế nào?

Trả lời:

Câu nói “Lịch Sử là thầy dạy của cuộc sống” đã khẳng định ý nghĩa quan trọng của việc học Lịch Sử. Tìm hiểu về bức tranh lịch sử sinh động con người có thể đúc kết những bài học kinh nghiệm về sự thành công và thất bại trong quá khứ để phục vụ hiện tại và xây dựng cuộc sống tương lai. Giá trị của Lịch Sử không phải nhất thời mà đó là giá trị bền vững, lâu dài.

II. THÔNG HIỂU

Câu 1: Phân môn Lịch Sử mà chúng ta được học là môn học tìm hiểu về vấn đề gì?

Trả lời:

Môn Lịch Sử là môn học tìm hiểu quá trình hình thành và phát triển của xã hội loài người từ khi con người xuất hiện trên Trái Đất cho đến ngày nay. 

Câu 2: Ý nghĩa của việc học lịch sử là gì?

Trả lời:

- Ý nghĩa của việc học lịch sử:

+ Biết được cội nguồn của bản thân, gia đình, dòng họ và dân tộc.

+ Biết được quá trình hình thành và phát triển của mỗi ngành, mỗi lĩnh vực.

+ Đúc kết được những bài học kinh nghiệm của quá khứ phục vụ cho hiện tại.

Câu 3: Câu nói “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước” là của ai? Câu nói đó được nói trong dip nào?

Trả lời:

“Ngày 19-9-1954, tại Đền Hùng (Phú Thọ), Bác Hồ đã căn dặn các chiến sĩ: “Hôm nay…giữ lấy nước”.

Câu 4: Xi-xê-rông là nhà chính trị nổi tiếng của quốc gia cổ đại nào? Ông là tác giả của câu nói nổi tiếng nào liên quan đến lịch sử?

Trả lời:

Xi-xê-rông là nhà chính trị nổi tiếng của La Mã cổ đại. Ông cũng là tác giả của câu nói nổi tiếng “lịch sử là thầy dạy của cuộc sống”.

Câu 5: Khái niệm lịch sử được hiểu như thế nào? Nêu ví dụ cụ thể.

Trả lời:

- Về khái niệm lịch sử: Lịch sử là tất cả những gì đã xảy ra và lịch sử còn được hiểu là một khoa học nghiên cứu và phục dựng lại quá khứ.

- Ví dụ:

+ Quá trình hình thành và phát triển của loài người (từ vượn thành người)

+ Lịch sử xây dựng và phát triển của đất nước Việt Nam

+ Các triều đại nhà Triệu, Đinh, Lý, Trần

III. VẬN DỤNG

Câu 1: Theo em, vì sao phải học lịch sử?

Trả lời:

Học lịch sử giúp chúng ta:

- Tìm hiểu quá khứ, tìm về cội nguồn của chính bản thân, gia đình, dòng họ,... và rộng hơn là của cả dân tộc, nhân loại.

- Đúc kết những bài học kinh nghiệm về sự thành công và thất bại của quá khứ để phục vụ hiện tại và xây dựng cuộc sống mới trong tương lai.

Câu 2: Chia sẻ cách thức học lịch sử hiệu quả mà em biết?

Trả lời:

Các hình thức học lịch sử mà em biết:

- Đọc sách giáo khoa sau đó tự tóm tắt kiến thức chính vào vở

- Tìm xem các video, phim tư liệu nói về sự kiện lịch sử cần học và nắm bắt diễn biến chính

- Ghi các sự kiện vào giấy nhớ và dán lên khu vực bàn học (phương pháp dùng sketch note)

- Xâu chuỗi các sự kiện, vẽ sơ đồ tư duy, chỉ ghi ý chính, có thể mô tả bằng hình ảnh

- Ghi âm lại bài giảng của thầy cô (nếu được phép) sau đó nghe lại và hình dung

- Học nhóm cùng bạn bè

Câu 3: Học lịch sử liên quan đến lòng yêu nước như thế nào?

Trả lời:

Học lịch sử để chúng ta có được lòng tự hào chân chính về dân tộc, lòng yêu nước sâu sắc và bền vững để sống, học tập và lao động vì đất nước, vì dân tộc, vì nhân dân. 

IV. VẬN DỤNG CAO

Câu 1: Nêu ý nghĩa hai câu thơ của chủ tịch Hồ Chí Minh “Dân ta phải biết sử ta / Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”?

Trả lời:

Giải thích ý nghĩa hai câu thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh:

“Dân ta phải biết sử ta

Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”

Đây không chỉ là lời kêu gọi mà còn là chân lý, là khoa học, là mỹ học. “Biết sử ta” không phải chỉ đơn thuần là ghi nhớ một số sự kiện, một vài chiến công nói lên tiến trình đi lên của dân tộc hay ghi nhớ công lao của một số người làm nên sự nghiệp to lớn đó. Phải biết lịch sử một cách tường tận, rõ ràng, cụ thể: “Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”, tiếp nhận những nét đẹp của đạo đức, của đạo lý làm người Việt Nam - gốc rễ của mọi sự nghiệp lớn hay nhỏ của dân tộc. Bác nói “cho tường” nôm na nhưng thật sâu sắc.

Câu 2: Các nhà sử học thường chia tư liệu lịch sử thành bao nhiêu loại?

Trả lời:

Các nhà sử học thường chia những tư liệu lịch sử thành 4 loại: 

- Tư liệu gốc

- Tư liệu truyền miệng 

- Tư liệu chữ viết

- Tư liệu hiện việt