BÀI 18: QUYỀN BẤT KHẢ XÂM PHẠM VỀ CHỖ Ở

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy chia sẻ về một vụ xâm nhập chỗ ở bất hợp pháp mà em biết.

Trả lời:

Anh H nợ tiền của bà B và bỏ trốn khỏi địa phương. Ngày 20/08 bà B nhận được tin anh H đang trốn ở nhà chị N (chị gái của H) ở cùng địa phương. Bà B đã cùng với hai con trai của mình là T và C đến nhà chị N để tìm anh H. Tuy nhiên khi đến nơi, chị N khóa cửa ngoài, không cho mẹ con bà B vào nhà đồng thời khẳng định H không có ở nhà chị. Mẹ con bà B không tin nên đã lấy xà beng phá cửa nhà chị N, xông vào trong nhà lục lọi khắp nhà chị N để tìm H nhưng không thấy.

KHÁM PHÁ

1. Một số quy định cơ bản của pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở

Câu 1: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi

THÔNG TIN 1

Điều 22 hiến pháp 2013 quy định:

Điều 22 Hiến pháp năm 2013 quy định:

“1. Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp.

2. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó đồng ý.

3.Việc khám xét chỗ ở do luật định”

THÔNG TIN 2

Điều 12 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021) quy định: “Không ai được xâm phạm trái pháp luật chỗ ở”

  Điều 192 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021) quy định: “Việc khám xét người, chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phương tiện chỉ được tiến hành khi có căn cứ để nhận định trong người, chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phương tiện có công cụ, phương tiện phạm tội, tài liệu, đồ vật, tài sản do phạm tội mà có hoặc đồ vật, dữ liệu điện tử, tài liệu khác có liên quan đến vụ án”.

Trường hợp

A và B là bạn thân đã lâu. Nhà của A rất gần nhà của B nên mỗi khi rảnh rỗi A thường

sang chơi. Một hôm, A sang nhà B như thường lệ, thấy không có ai ở nhà, cửa lại

không khoá, nên A đã tự ý mở cửa vào nhà, lên phòng của B để đọc truyện.

- Theo em, việc làm của A có phù hợp với quy định pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở không? Vì sao?

-Em biết quy định nào khác của pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở?

Trả lời:

Theo em việc làm của bạn A là sai quy định pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Bởi vì trong điều 22 Hiến pháp 2013 quy định: Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó đồng ý.

Quy định khác về xâm phạm chỗ ở Hành vi xâm phạm chỗ ở của công dân có thể bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 158 BLHS 2015. Hành vi xâm phạm chỗ ở của người khác có thể được thực hiện như:

• - Khám xét trái phép chỗ ở của người khác;
• - Đuổi họ ra khỏi chỗ ở của họ;
• - Chiếm giữ chỗ ở hoặc cản trở trái pháp luật người đang ở hoặc người đang quản lý hợp pháp vào chỗ ở của họ;
• - Và những hành vi khác xâm phạm đến chỗ ở của công dân.

Câu 2: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi

THÔNG TIN

Khoản 1 Điều 158 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định:

”1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây xâm phạm chỗ ở của người khác thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

1. a) Khám xét trái pháp luật chỗ ở của người khác;
2. b) Dùng vũ lực, đe doa dùng vũ lực, gây sức ép về tinh thần hoặc thủ đoạn trái phá luật khác buộc người khác phải rời khỏi chỗ ở hợp pháp của họ;
3. c) Dùng mọi thủ đoạn trái pháp luật nhằm chiếm, giữ chỗ ở hoặc cản trở trái phép, không cho người đang ở hoặc quản lí hợp pháp chỗ ở được vào chỗ ở của họ;
4. d) Tý ý xâm nhập chỗ ở của người khác mà không được sự đồng ý của chủ nhà hoặc người quản lí hợp pháp”

 Trường hợp 1

Bà A vay tiền của anh B nhưng chưa trả được nên anh B đã rũ anh C đến nhà bà để đòi nợ. Mặc dù không được sự đồng ý của bà A nhưng anh B và anh C đã có hành vi dùng vũ lực đe doạ, ở lại nhà bà A nhằm mục đích buộc bà phải trả tiền.

Trường hợp 2

Công ty N xây dựng khu tập thể liền kề với đất của ông C để làm chỗ ở cho công nhân. Ông C cho rằng khu tập thể nằm trên phần đất của mình nên các bên xảy ra tranh chấp. Tuy nhiên, thay vì khởi kiện vụ việc đề giải quyết theo quy định của pháp, luật, ông C đã có hành vi đe doạ, đuổi công nhân ra khỏi khu tập thể, đồng thời vứt bỏ đồ đạc của họ.

- Em hãy cho biết hành vì nào của anh B, anh C vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở?

-Theo em, anh B và anh C có bị pháp luật xử lí không? Vì sao? 

Trả lời 

Hành vi của anh B là dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, gây sức ép về tinh thần hoặc thủ đoạn trái phá luật khác buộc bà A phải trả tiền

Hành vi của anh C là  hành vi đe doạ, đuổi công nhân ra khỏi khu tập thể, đồng thời vứt bỏ đồ đạc của họ.

Theo em anh B và anh C sẽ bị pháp luật xử lí vì họ đã vi phạm Khoản 1 Điều 158 Bộ luật hình sự năm 2015

3. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở và trách nhiệm của học sinh trong việc thực hiện quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở
4. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở

Câu hỏi: Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi

Trường hợp 1

Đi làm về, ông T phát hiện trong nhà mất chiếc xe đạp. Nghỉ ngờ ông K - người cùng xóm lấy xe đạp của mình, ông T đã tự ý phá khoá, đột nhập vào nhà ông K để lục soát, nhưng bị ông K phát hiện. Sau đó, ông K đã làm đơn tố giác hành vi vi phạm của ông T. Ông T đã bị Toà án xét xử, tuyên phạt một năm cải tạo không giam giữ về tội xâm phạm trái phép chỗ ở của người khác.

Trường hợp 2

Bà V cho chị H thuê nhà trong vòng hai năm với giá thuê là 10 triệu đồng/tháng, đặt cọc 20 triệu đồng. Do chị H chậm thanh toán tiền năm ngày nên bà V đề nghị chị H ra khỏi nhà, đồng thời giữ lại toàn bộ tiền cọc chị đã thanh toán.

Theo em, hành vi của các nhân vật trong những trường hợp trên gây ra hậu quả gì?

Trả lời:

- Trường hợp 1: Hành vi của ông T gây ra các hậu quả sau: quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của ông K bị xâm phạm; hậu quả pháp lí đối với chính ông T: bị phạt cải tạo không giam giữ một năm về tội xâm phạm trái phép chỗ ở của người khác.

- Trường hợp 2: Hành vi của bà V xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở, gây thiệt hại về tài sản cho chị H.

1. Trách nhiệm của học sinh trong việc thực hiện quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở

Câu hỏi: Em hãy đọc trường hợp sau và thực hiện yêu cầu

Trường hợp

  Trong kì nghỉ hè, A được bố mẹ cho về quê thăm ông bà ngoại. Một buổi chiều, lúc đang nằm hóng mát ngoài sân, em họ của A là H đến rủ A đi chơi. Trên đường đi ngang qua nhà ông Q thấy cây xoài có nhiều trái, H rủ A trèo rào vào để hái xoài. A không đồng ý và giải thích với H rằng không nên làm như vậy vì tôn trọng quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở không chỉ là hành vi văn minh mà còn là việc làm tuân thủ pháp luật.

- Hãy cho biết ý kiến của em về việc làm của A và H.

- Em hãy cho biết những việc làm thể hiện trách nhiệm trong việc thực hiện quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở.

Trả lời:

- Việc làm của A rất đáng được biểu dương vì A đã hiểu và làm đúng theo pháp luật A đã không nghe lời H mà còn giải thích cho H hiểu về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở.

- Những việc làm thể hiện trách nghiệm trong việc thực hiện quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở là: luôn luôn tuân thủ pháp luật, khi vào nhà nguowif khác phải xin phép và khi được sự cho phép của chủ nhà thì mới được vào nhà người khác, không xâm phạm chiếm dụng tài sản nằm trong nơi ở của người khác.