Đáp án Ngữ văn 12 kết nối Bài 9: Trở về

BÀI 9. VĂN HỌC VÀ CUỘC ĐỜI

VĂN BẢN. TRỞ VỀ

I. TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Bạn đã từng đọc một cuốn sách hay xem một bộ phim mà trong đó nhân vật chính phải trải qua một cuộc hành trình tưởng chừng vượt quá sức mình chưa? Chia sẻ cảm nhận của bạn về chặng cuối trong cuộc hành trình đó.

Soạn chi tiết: 

Cuốn sách "Nhà giả kim" của Paulo Coelho kể về chuyện của Santiago, một chàng trai chăn cừu dũng cảm, theo đuổi ước mơ tìm kiếm kho báu. Hành trình của Santiago tràn đầy gian nan, thử thách, và cậu phải vượt qua nhiều giới hạn cá nhân.

Chặng cuối của hành trình là khi Santiago đến Kim tự tháp, nơi được cho là chứa đựng kho báu. Tuy nhiên, thay vì tìm thấy vàng bạc, cậu nhận ra rằng kho báu đích thực là những bài học và trải nghiệm mà cậu đã trải qua suốt cuộc hành trình.

Cảm nhận của tôi về chặng cuối này:

- Sự thất vọng ban đầu: Khi Santiago không tìm thấy kho báu như kỳ vọng, tôi cũng cảm thấy thất vọng và buồn bã cùng cậu.

- Sự giác ngộ dần dần: Qua lời dạy của nhà giả kim, Santiago nhận ra rằng kho báu thực sự nằm trong chính cuộc hành trình chứ không phải ở điểm đến cuối cùng.

- Niềm vui và sự bình an: Khi Santiago nhận thức được giá trị của hành trình, cậu tràn đầy niềm vui và cảm thấy an lòng.

Câu 2: Nhan đề “Trở về" gợi cho bạn những suy nghĩ hay liên tưởng gì?

Soạn chi tiết: 

Nhan đề “Trở về" gợi cho em những suy nghĩ hay liên tưởng: Hành trình của con người: Cuộc đời mỗi người là một hành trình dài, có lúc thăng trầm, có lúc thất bại. Sau mỗi lần vấp ngã, con người lại đứng dậy và tiếp tục bước đi.

=> Nhan đề "Trở về" thể hiện niềm tin vào cuộc sống, vào con người.

II. ĐỌC VĂN BẢN

Câu hỏi: Không gian và thời gian khi ông lão trở về bến cảng được miêu tả như thế nào?

Soạn chi tiết: 

1. Không gian:Bến cảng:

• “gió càng ngày càng to và bây giờ đang thổi rất mạnh”

• “rất yên tĩnh”

2. Thời gian:Ban đêm - "đèn đóm ở Thê-rếch-xơ đã tắt và lão biết mọi người đã đi ngủ”

Câu hỏi: Lời nói và hành động của các ngư dân cho biết điều gì về cảm nhận của họ trước bộ xương của con cá kiếm?

Soạn chi tiết: 

Cảm nhận của các ngư dân trước bộ xương con cá kiếm:

• Tò mò: “Nhiều ngư dân vây quanh chiếc thuyền… chiều dài bộ xương”

• Ngưỡng mộ: Các ngư dân đều cảm thấy ngưỡng mộ trước kích thước khổng lồ của con cá kiếm “Nó dài mười tám feet từ mũi đến đuôi”,...

• Kiêu hãnh: Họ cảm thấy kiêu hãnh vì đây là một con cá lớn, một chiến thắng của con người trước biển cả “chưa từng có con cá nào như vậy…rất được đấy”

Câu hỏi: Giải thích tình huống hiểu lầm trong đoạn này.

Soạn chi tiết: 

Tình huống hiểu lầm: Các ngư dân tưởng rằng con cá kiếm do những con cá mập tấn công mà chết.

Nguyên nhân:

• Sự mệt mỏi và kiệt sức: Sau 84 ngày lênh đênh trên biển, ông lão kiệt sức cả về thể xác và tinh thần.

• Hồn mê mẩn: Ông lão chìm trong giấc ngủ và mơ màng.

• Thiếu thông tin: Các ngư dân không biết về cuộc chiến đấu của ông lão với con cá kiếm.

Câu hỏi: Những hình ảnh được sử dụng trong đoạn kết của văn bản có gì đặc biệt?

Soạn chi tiết: 

a. Hình ảnh con cá kiếm trong bài thơ:

- Bộ xương cá kiếm:

• Biểu tượng cho sự vượt qua của con người trước thiên nhiên, biểu hiện sức mạnh và sự kiên cường của ông lão.

• Gợi lên sự tiếc nuối vì những thành tựu của ông không được công nhận.

- Cánh buồm rách tả tơi:

• Biểu tượng cho sự thất bại và tan vỡ, thể hiện sự mệt mỏi và kiệt sức của ông lão.

• Gợi lên sự đồng cảm với số phận bi đát của ông lão.

b.Hình ảnh ông lão trong bài thơ:

- Ngủ thiếp đi trên chiếc thuyền chòng chành:

• Biểu tượng cho sự kiệt sức và cô đơn, thể hiện sự bất lực trước số phận.

• Gợi lên sự thương cảm đối với ông lão.

- Mơ về những con sư tử:

• Biểu tượng cho sức mạnh và sự kiêu hãnh, thể hiện niềm tự hào về những thành tựu của mình.

• Gợi lên niềm hy vọng vào tương lai.

III. SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Theo bạn, đoạn trích Trở về có thể được chia làm mấy phần? Các phần có liên hệ với nhau như thế nào?

Soạn chi tiết: 

Theo em, đoạn trích Trở về có thể được chia làm 3 phần

• Phần 1: Từ đầu đến "mặt trời mọc": Miêu tả cảnh ông lão trở về bến cảng sau 84 ngày lênh đênh trên biển.

• Phần 2: Tiếp theo đến "đã ngủ thiếp đi": Cuộc đối thoại giữa ông lão và Ma-nô-lin.

• Phần 3: Còn lại: Phản ứng của mọi người khi nhìn thấy bộ xương cá kiếm.

Câu 2:  Cuộc đối thoại giữa Xan-ti-a-gô và Ma-nô-lin trong đoạn trích là cuộc đối thoại dài nhất trong tác phẩm Ông già và biển cả. Nội dung và hình thức cuộc đối thoại cho ta biết những gì về quan hệ giữa hai nhân vật?

Soạn chi tiết: 

• Nội dung cuộc đối thoại : Thể hiện tình cảm gắn bó, yêu thương giữa ông lão và Ma-nô-lin.

• Hình thức:

  • Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc.

  • Giọng điệu ân cần, quan tâm.

• Quan hệ:

  • Ma-nô-lin: Yêu thương, kính trọng ông lão.

  • Xan-ti-a-gô: Tình cảm trìu mến với Ma-nô-lin

Câu 3: Nêu diễn biến tâm lí của nhân vật Xan-ti-a-gô trong đoạn trích.

Soạn chi tiết: 

Diễn biến tâm lý:

• Ban đầu: Mệt mỏi, kiệt sức, thất vọng.

• Khi gặp Ma-nô-lin: Vui mừng, ấm áp.

• Nhớ lại chiến công: Tự hào, kiêu hãnh.

• Cuối cùng: Buồn ngủ, bình yên.

  • Bộc lộ niềm vui mừng khi ông lão trở về an toàn.

Câu 4: Trong đoạn trích, tác giả đã miêu tả hành động "khóc" của Ma-nô-lin bao nhiêu lần? Hãy lí giải về hành động này của nhân vật.

Soạn chi tiết: 

Trong đoạn trích, tác giả đã miêu tả hành động "khóc" của Ma-nô-lin 2 lần

Lí giải về hành động:

• Tự hào về chiến công của ông lão

Câu 5: Trước bộ xương của con cá kiếm, các nhân vật Ma-nô-lin, nhóm ngư dân, chủ khách sạn và hai du khách đã có thái độ khác nhau như thế nào?

Soạn chi tiết: